KUNSTAGENDA BUITENLAND

Voor het eerst in Europa te zien: vijftig aquarellen van 19de en 20ste eeuwse, Amerikaanse schilders, afkomstig uit de collectie van het Museum of Fine Arts in Boston. Awash in Colour, van 25 april tot en met 14 juli in de National Galleries of Scotland in Edinburgh. Werk van John Singer Sargent, Winslow Homer, Edward Hopper en Georgia O'Keefe.

Het programma Border Crossings is een samenwerkingsverband tussen Aziatische en Brits-Aziatische theatermakers. De Indiase komedie Bravely fought the queen, over een ogenschijnlijk uitgebluste moeder die het heft weer in handen neemt, wordt in dit kader voor het eerst in Londen gespeeld. In: Bac Studio 2, Lavender Hill, Londen. Tot en met 28 april.

In de Saatchi Gallery (Boundary Road) in Londen Young Americans Part 2, met werk van Jaqueline Humphries, Richard Prince, Tony Oursler, Charles Ray en Kiki Smith. Tot en met 12 mei.

Eerherstel voor de schilder Gustave Caillebotte, ook wel de Onbekende Impressionist genoemd: de Royal Academy of Arts in Londen toont een overzicht van zijn werk. Tot en met 23 juni.

Het Museum of the Moving Image in Londen wil in de expositie Picturegoer aan de hand van films, foto's en posters laten zien hoe film ons leven veranderd heeft. Honderd jaar filmgeschiedenis: de pioniers, de sterren van de jaren '40 en '50, de invloed van film op jongeren in de jaren '60 en de enorme commercialisering in de jaren daarna. Tot en met 19 mei.

Leonardo da Vinci heeft maar weinig plannen daadwerkelijk uitgevoerd. De meeste zijn gelukkig wel vereeuwigd op papier. Het Britse koningshuis bezit honderd tekeningen van Da Vinci, normaal gesproken bewaard in de Royal Library maar nu te zien in The Queen's Gallery, Buckingham Palace. Tot en met 12 januari 1997.

In de Whitechapel Art Gallery een beknopt, maar flamboyant overzicht van de Canadese kunstenaar Jeff Wall. Tot en met 5 mei.

DUITSLAND

Portikus Frankfurt am Main presenteert een eerste solo-tentoonstelling van de collage- en objektkunstenaar Sarah Lucas. Tot en 19 mei.

David Carson geldt als een van de meest controversiële grafische ontwerpers van deze tijd. Hij stelt basiswetten als leesbaarheid ter discussie. Zijn werk wordt vanaf donderdag 19 april tentoongesteld in de laagbouw van het Kunstmuseum, Kaistrasse 11 in Düsseldorf. Time after type, tot en met 2 juni.

Het schetsboek van Franz Marc uit 1915 en tekeningen van Fritz Winter, die hij heeft gemaakt tijdens de WO II staan centraal op een tentoonstelling in het Haus der Kunst in München. Tot en met 19 mei.

In een tijdperk waarin de computer en telefoon niet meer weg te denken zijn, verliest 'het handschrift' steeds meer terrein. Ook in schetsen en tekeningen is het handschrift van een kunstenaar een karakteristiek. Het Schlossmuseum in Murnau heeft handschriften van kunstenaars opgehangen naast hun werk. Bijna honderd handschriften van onder anderen Caspar David Friedrich, Emil Nolde, Beckmann, Schlemmer, Beuys en A.R. Penck. Tot en met 7 juli.

De overzichtsexpositie van de Egon Schiele, samengesteld uit de collectie Leopold in Wenen, is verhuisd van Düsseldorf naar de Kunsthalle in Hamburg. Tot en met 16 juni.

'Komisch, dass Ich immer in allen Städten die Löwe brüllen höre,' schreef Max Beckmann in 1947. Beckmann hield van de stad. Kunstmuseum Wolfsburg exposeert grafiek van Max Beckmann uit de periode 1911-1925, gevat onder het thema 'stadsleven'. Tot en met 2 juni.

De bijzondere tentoonstelling Africa, the Art of a Continent is verhuisd van de Royal Academy of Arts in Londen naar het Martin Gropius Bau in Berlijn. Met meer dan 800 Afrikaanse kunstvoorwerpen, vanuit alle delen van de wereld bijeengebracht. Tot en met 1 mei.

FRANKRIJK

Vanaf 16 april in Musée d'Orsay in Parijs een overzicht van het werk van de Duitse impressionistische schilder Adolph Menzel (1815-1905). La névrose du vrai, tot en met 28 juli.

Het Louvre in Parijs presenteert vanaf vrijdag 19 april een collectie schilderijen van tijdgenoten van de Franse schilders Ingres, Delaroche en Delacroix. Op de een of andere manier hebben een groot aantal vroeg 19de-eeuwse schilders nauwelijks bekendheid gekregen. Tot en met 15 juli.

Het Musée des Beaux-Arts in Orléans staat bekend om de grote collectie doeken van 17de en 18de eeuwse Franse schilders. Minder bekend is dat het museum ook een aanzienlijke collectie Vlaamse en Hollandse schilders bezit. Deze doeken zijn uit het depot gehaald en worden tot en met 30 juni tentoongesteld. Werken van Seghers, de Clerck, van Dyck (Vlaamse School), en Bisschop, Bol, Van Loo, Van Ruysdael en Van Vliet (Hollandse School).

Tekeningen van de Italiaanse kunstenaar Claudio Parmiggiani tot en met 13 mei in Musée des Beaux-Arts in Dijon.

In het Musée du Petit Palais in Parijs een (bijna) compleet overzicht van de grafiek van Albrecht Dürer (1471-1528): 102 kopergravures en 122 houtsneden. Tot en met 21 juli.

In Parijs twee belangrijke retro spectieven van de Spaanse schilder en beeldhouwer Miquel Barceló. In het Centre Pompidou tot en met 29 april Impressions de Afrique: gouches, aquarellen, schetsen die Barceló in Afrika maakte. De grote doeken en beelden zijn tot en met 28 april ondergebracht in de Galerie Nationale du Jeu de Paume.

In de Fondation Cartier pour l'Art Contemporain in Parijs tot en met 19 mei By Night, een tentoonstelling over Parijs bij nacht. Met beroemde foto's van Brassaï, Evans, Nadar en Weegee en schilderijen van Pyke Koch, Vuillard, Nolde en Margritte.

Kleine portretjes van geliefden, opgeborgen in horloges of sieraden. Tot de uitvinding van de fotografie in de negentiende eeuw werden er heel wat vervaardigd. Het Louvre in Parijs toont ruim een honderdtal prachtexemplaren. Petits Portraits, tot en met 22 april.

In het musée Picasso (Hotel Biron) in Parijs een bijzondere, grote presentatie van alle 58 schetsboeken van Picasso. Carnets de dessin de Picasso, tot en met 6 mei.

BELGIE

De Saaihalle in Brugge was in de 15de eeuw een gildehuis van de saai- en wolwevers. De Generale Bank herstelde het gebouw in oorspronkelijke staat en gebruikt het nu ondermeer als tentoonstellingscentrum. Van 13 tot en met 28 april een expositie van hedendaagse Argentijnse kunst: Carlos Tessarolo, Felipe Pino, Ines Fontenla, Odell en Antonia Guzman.

Fotograaf Michael Wesely concentreert zich op belichtingstijden. Voor zijn serie stations gebruikte hij voor de belichting de tijd die overeenkwam met de duur van de treinreis naar dat station. Tot en met 16 juni in het Museum voor Fotografie in Antwerpen.

Stichting Muziektheater Festival heeft vijf Aziatische muziektheaterprodukties naar België gehaald: muziektheater uit Java, Korea, Tibet en India. Op 15 april in deSingel in Antwerpen hofdansen uit het Javaanse Solo; op 21 april in Cultureel Centrum Berchem Koreaanse p'ansori door Chun Hyang Ga; op 24 april in het Zuiderpershuis in Antwerpen schaduwpoppentheater uit Java door Raras Budaya; op 4 mei in Zuiderpershuis het Yalong Art Ensemble uit Tibet, op 12 mei in cultureel Centrum Berchem Indiaas muziektheater door Rukmini Kalyanam & Bhama Kaplan.

Foto's van Magnum-fotograaf Carl de Keyzer in het Museum voor Hedendaagse Kunst in Gent. De Keyzer reisde door het voormalig Oostblok en maakte daar een boeiende fotoreportage: East of Eden. Een tweede reeks (kleuren)foto's op deze tentoonstelling heeft het thema 'macht' gemeen. Tot en met 12 mei.

De Nederlander Albert Lubbers regisseert voor de Koninklijke Vlaamse Schouwburg in Brussel Als de bladeren in Vallombrosa van Lars Norén. Voorstellingen op 13, 14, 18, 19 en 20 april.

In Charleroi van 23 april tot en met 4 mei Charleroi/Danses International Biennial '96. Het tweejaarlijks dansfestival heeft dit jaar als thema 'snelheid en geheugen' en biedt onder meer voorstellingen in de Grote Zaal van Palais des Beaux-Arts: La La La Human Steps (op 26 april), DCA van Philippe Decouflé (op 23 en 24 april in Palais des Beaux-Arts), het gezelschap van choreograaf Josef Nadj (op 2 mei) en een bijzonder samenwerkingsproject van choreograaf Frédéric Flamand met de architecten/beeldend kunstenaars Diller + Scofidio (van 27 april tot en met 1 mei). Informatie tel. 00 32 (0)71 311212.

De nieuwe produktie van de Blauwe Maandag Compagnie, Faeces, gaat woensdag 17 april in première in de Minnard in Gent. Voorstellingen tot en met 25 mei.

OOSTENRIJK

Het Österreichisches Museum für Angewandte Kunst in Wenen wijdt een expositie aan 'eten en eetcultuur'. Werk van onder anderen Mareen Connor, Maria Hahnenkamp, Jana Sterbak en Marc Quinn. Tot en met 28 juli.

Op de tentoonstelling Proforma in het Museum Moderner Kunst Stiftung Ludwig Wien in Wenen is voor het eerst het hele oeuvre van de Oostenrijkse beeldhouwer Franz West samengebracht. Tot en met 19 mei.

Der Verführer und der Steinere Gast is een tentoonstelling van Jimmie Durham in Haus Wittgenstein (Parkgasse 18) in Wenen. Tot en met 30 april.

Een grote overzichtstentoonstelling van Claude Monet, in de Österreichische Galerie Belvedere in Wenen. Meer dan honderd werken van de Franse impressionist, afkomstig uit musea en privéverzamelingen in Europa, Canada, Amerika en Japan. Van de allervroegste werken tot de latere schilderijen. Foto's en een gereconstrueerd atelier geven de bezoeker een indruk van het leven van Monet. Tot en met 16 juni.

Een retrospectief van Chris Burden - met Dennis Oppenheim en Vito Acconi een van de grootste representanten van de Amerikaanse body-art - in het Österreichisches Museum für Angewandte Kunst in Wenen. Beyond the limits, tot en met 4 augustus.

DENEMARKEN

Kopenhagen biedt als culturele hoofdstad dit jaar een aantal grote tentoonstellingen. Het prachtige Museum Louisiana in Humlebaek, langs de Sont, biedt als eerste tentoonstelling een overzicht van Europees design. Design and identity, tot en met 28 april.

Het kersverse Deense Museum voor Moderne Kunst toont een retrospectief van de expressionistische schilder Emil Nolde. Tot en met 12 mei.

Tot en met 12 mei in het Statens Museum for Kunst in Kopenhagen een tentoonstelling van 300 etsen en 21 tekeningen van Rembrandt, deels afkomstig uit de eigen collectie, deels afkomstig uit het Rijksmuseum in Amsterdam. Tot en met 5 mei is daar ook een retrospectief van de Deense 17de eeuwse schilder Christen Kbke te zien.

ITALIE Grote archeologische tentoonstelling over de verspreiding van het christendom in de eerste vier eeuwen. Tot en met 1 september in Sala dell'Arengo en Palazzo del Podestà, Rimini.

De schat die bij opgravingen in 1987 is gevonden in het Hera-heiligdom in Crotone in Zuid-Italië, met gouden en zilveren sieraden uit de zevende en zesde eeuw voor Christus is tot eind juni te zien in het Barracco-museum, Rome.

De geschiedenis van het Italiaanse futurisme aan de hand van werk van 83 schilders, tot en met 1 mei in Galleria d'Arte Moderna, Catania.

New Pop: werk van dertig Amerikaanse kunstenaars die een nieuwe taal zoeken in illustraties en visuele communicatie. Tot en met 6 mei in Palazzo delle Esposizioni, Rome.

Ruim honderd tekeningen uit de jaren dertig van Lucio Fontana (1899-1968), protagonist van de stroming die bekend staat als spatialisme. Tot en met 25 april in Sala Veratti, Varese.

Schilderijen van de in Haïti geboren Duitser Hans Joachim Staude, die van 1925 tot zijn dood in 1973 woonde in Florence. Tot en met 29 juni in de Galleria d'Arte Moderna van Palazzzo Pitti, Florence.

Indigena: originele weefsels uit Guatemala en Bolivia en daarop geïnspireerde nieuwe produkties van leerlingen van het Kunstinstituut in Chiavari. Tot en met 28 april in het Castello in Milaan.

Corneille, nog tot eind april in Galleria Giovanni Di Summa, Via Fabio Massimo 9, Rome.

Gerestaureerd: de (bij een mafiabomaanslag in 1993 vernielde) Torre del Pulci van de Accademia dei Georgofili in Florence, evenals schilderijen, boeken en meubilair van deze academie (tel. 0039-55-213360); ook het Museo degli Argenti in Palazzo Pitti, Florence, waar de sieradencollecties van de familie Medici is ondergebracht is gerenoveerd; de in 1993 gedeeltelijk naar beneden gekomen mozaïek van 400 vierkante meter op het gewelf van de Sint Sebastiaan-kapel in de Sint Pieter in Rome is weer in volle glorie te bezichtigen.

NEW YORK

Come Sunday: Photographs by Thomas Roma is een serie zwart-wit foto's van de fotograaf, die hij tussen 1991 en '94 tijdens meer dan 150 diensten in 52 Afrikaans-Amerikaanse kerken in Brooklyn heeft gemaakt. Tot en met 18 juni in het Museum of Modern Art (11 West 53rd Street). Tevens tot en met 20 augustus New Acquisitions: The Jaguar E-type.

Horst: A Retrospective is een multimedia-installatie door Christine Tamblyn over de uitsluiting van vrouwen in de technologische vooruitgang en de effecten hiervan op de mannelijke identiteit. Tot en met 2 juni in I.C.P. Midtown (1133 Avenue of the Americas).

De foto-expositie Picturing Paradise over de koloniale periode op het eiland Samoa in de Stille Oceaan, tot en met 4 augustus in het Metropolitan Museum of Art (Fifth Avenue, t.h.v. 82nd Street). Tot eind april tevens de tentoonstelling Fabergé in America, met meer dan 400 objecten, waaronder vijftien van de vierenveertig keizerlijke paaseieren uit de verzameling van de laatste tsaren. In het Metropolitan Museum of Art ook Enamels of Limoges, 150 emaille-werken uit middeleeuws Frankrijk (tot en met 16 juni) en tot en met 26 mei W.P.A. Color Prints: Images from the Federal Art Project.

Werk van onder anderen Kandinsky, Malevich en Mondrian is samengebracht onder de werktitel Abstraction in the 20th Century: Total Risk, Freedom, Discipline. Tot en met 12 mei in het Guggenheim Museum (1071 Fifth Avenue, t.h.v. 89th Street).

Circa honderd werken van tachtig kunstenaars uit de periode tussen 1898 en de Tweede Wereldoorlog zijn samengebracht onder de titel The figure in American Sculpture: A Question of Modernity. Tot en met 5 mei in de National Academy of Design (1083 Fifth Avenue).

Een retrospectief van Kienholz in het Whitney Museum of American Art (945 Madison Avenue). Tot en met 22 juni.

Tekeningen en prenten van 19de- en 20ste-eeuwse schilders, onder wie Redon en Goldyne, in galerie Fitch-Febvrel (5 East, 57th Street). Tot eind april.

70 Schilderijen en beeldhouwwerken van 7 kunstenaars, onder wie Beauford Delaney en Harold Cousins, op de tentoonstelling Explorations in the City of Light: African-American Artists in Paris, 1945-65. Tot 2 juni in Studio Museum in Harlem (144 West 125th Street).