nieuwsomstreden verhoging overuren
Krijgt Hongarije een ‘slavenwet’? Zo ja, dan wordt onbetaald overwerken mogelijk
Honderden uren overwerken zonder garantie op uitbetaling. Dat wordt hoogstwaarschijnlijk realiteit in Hongarije, waar het parlement woensdag stemt over een omstreden wetswijziging. Werkgevers mogen vanaf begin volgend jaar 400 overuren per jaar vragen, wat neerkomt op een volle werkdag per week erbij. Nu ligt het maximum nog op 250. Vakbonden en oppositiepartijen zijn woedend en reppen van een ‘slavenwet’.
Op maandag en dinsdag blokkeerden vakbonden uit protest belangrijke straten en autowegen in het hele land. Duizenden Hongaren deden zaterdag mee aan een demonstratie in Boedapest. Mocht het voorstel – zoals verwacht wordt – erdoor komen, dan willen de bonden na Kerst gaan staken.
Werknemers krijgen straks pas na drie jaar uitbetaald voor hun overuren – dat is nu één jaar. Het rekensommetje kan lelijk uitpakken. Na drie jaar worden namelijk alle gemaakte uren bij elkaar opgeteld, met aftrek van de normale werkweek. Wat onderaan de streep overblijft, wordt als overuren uitbetaald. Een werknemer die om wat voor reden dan ook een tijdje thuis zat, heeft dus pech.
‘Dit gaat leiden tot een werkweek van zes dagen’, reageert Károly György van de Hongaarse Vakbonden Confederatie (MASZSZ). ‘De Hongaarse regering geeft alleen maar om de hogere middenklasse, niet om de kleine man die door het sociale vangnet heen dreigt te vallen.’ Uit een interne enquête van de bond blijkt dat 83 procent van de leden mordicus tegen is.
De flexibilisering moet het voor buitenlandse multinationals aantrekkelijker maken om in Hongarije te produceren. Economisch gezien is Hongarije sterk vervlochten met Duitsland. Audi maakt auto’s in Hongarije, en in Debrecen, de tweede stad van het land, bouwt BMW een nieuwe fabriek. Tijdens een bezoek aan Düsseldorf zei minister van Buitenlandse Zaken Péter Szijjártó dat de maatregelen nodig zijn om Duitse investeerders ter wille te zijn.
Bovendien kampt Hongarije net als de rest van Midden-Europa met krapte op de arbeidsmarkt: de bevolking vergrijst en de lonen stijgen niet snel genoeg, waardoor arbeiders vertrekken naar Duitsland of Oostenrijk. Toch haalt Hongarije, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Polen, nauwelijks gastarbeiders uit Oekraïne. De ultranationalistische premier Viktor Orbán ziet meer in gesloten grenzen en het opkrikken van het geboortecijfer. Voor die politiek van gesloten deuren betaalt de Hongaarse arbeider nu de prijs, lijkt het.
Orbán houdt vol dat de werknemer er ook beter van wordt: de overuren zouden te allen tijde vrijwillig zijn. De vakbonden geloven er niets van. Ze wilden het plan afhankelijk maken van cao-onderhandelingen, maar dat werd door de regering van tafel geveegd.
Maandagavond was het kortstondig chaos in het Hongaarse parlement. Eerst probeerden oppositiepartijen de zaak te traineren door een kleine drieduizend amendementen in te dienen. Toen de parlementsvoorzitter die met één stemming uit de weg ruimde, begonnen oppositieleden te schreeuwen en te fluiten. Sommigen beenden de zaal uit. Op de gang stond een soort oproerpolitie klaar, maar die kwam niet in actie.
