Column
Kook eens wat vaker vegetarisch
Laatst gaf ik een gastles bij groep 7 van de basisschool om de hoek. Samen met de kinderen beantwoordde ik hun eigen rekenvragen. 11-jarigen bleken prangende vragen te hebben als: 'Hoe vaak poep je in je leven?' Ik liet me niet uit het veld slaan en bracht met de hele klas in kaart hoe vaak zij poepten. De kinderen concludeerden dat je gemiddeld zes keer per week poept, en dat tachtig jaar lang. Daarmee kom je in je hele leven op ongeveer 25 duizend keer poepen. Als huiswerk gaf ik mee om uit te rekenen hoe groot deze hoop poep is en of hij in het klaslokaal zou passen.
Sommige rekenvragen waren grappig: 'Hoe vaak zwaait Willem-Alexander in vijftig jaar?' Andere serieuzer: 'Hoeveel mensen komen er in tien jaar bij?' De mooiste vraag kwam van Gianni: 'Hoeveel dieren worden er elke dag in Nederland geslacht?'
Ik vond deze vraag zó goed dat ik hem vorige week heb gebruikt als tentamenvraag bij het onderwerp ongecijferdheid. Mijn studenten moesten schatten hoeveel koeien er per dag in Nederland worden geslacht. Ook in groep 7 begon ik met deze iets eenvoudigere versie van Gianni's vraag. Samen met de kinderen schatte ik eerst hoeveel rundvlees er in Nederland gegeten wordt. We negeerden import en export en namen alleen onze eigen zeventien miljoen inwoners. Een deel daarvan is vegetariër en ook de rest eet niet elke dag vlees. Zeg dat vijftien miljoen Nederlanders elke dag een ons vlees eten (sommigen zullen daar flink boven zitten, anderen eronder, het gaat hier om een grove schatting). Dat is niet alleen rundvlees, er zijn ook nog varkens, kippen en andere dieren die we eten.
Als elke dag 1 op de 3 mensen een ons rundvlees eet, komt dat op 500 duizend kilo rundvlees per dag. Een koe weegt zo'n 500 kilo, we gokten dat de helft daarvan bruikbaar is als vlees. Dan kom je hiermee op tweeduizend geslachte koeien per dag.
Ter controle keek ik in de gegevens van het Centraal Bureau voor Statistiek. In april 2015 werden er in Nederland ongeveer 165 duizend runderen geslacht: dat zijn er 5.500 per dag. Het grootste deel van die geslachte runderen zijn overigens kalveren, als je alleen naar volwassen koeien kijkt, zijn het er 1.400 per dag. Onze schatting lag er dus netjes tussenin.
Het aardige van dit soort schattingen is dat je ze op allerlei manieren kunt doen. Op het tentamen rekende één student aan de koeien vanuit hoeveel melk we drinken, een ander keek naar hoeveel slachthuizen er ongeveer zijn en een derde rekende uit hoeveel weidegrond er in Nederland is. Ze kwamen allemaal netjes in de buurt van het echte antwoord.
Eén studente schreef dat deze vraag nogal moeilijk was voor haar als vegetariër en dat ze het bovendien vooral stom vond dat mensen zoveel koeien doodmaken. En het is nog erger als we de oorspronkelijke vraag van Gianni beantwoorden en tellen hoeveel dieren we in totaal slachten. Dat zijn er in Nederland ruim 1,7 miljoen. Elke dag. Daarom heb ik twee tips voor tijdens de zomer: vraag af en toe een 11-jarige om een rekenvraag én kook eens wat vaker vegetarisch.
