Koningsdag is eigenlijk een grote fotosessie

Het is 10 juli 2015: vijf mensen lopen het strand op. Een man, een vrouw, drie kleine meisjes, twee honden - ja, dit is duidelijk een gezin. Zij het een vreemd gezin. De ouders lopen traag, statig haast, de meisjes rennen niet meteen naar zee. Halverwege het strand blijven ze staan en grijpen ze elkaar vast.

Dan begint het geklik.

Dit is de jaarlijkse zomerfotosessie van de koninklijke familie, een middag waarop Willem-Alexander, Máxima en de prinsjes zich 'in ongedwongen sfeer' door de pers laten fotograferen. Er worden ook altijd filmpjes van gemaakt, beelden waarin we de familie minutenlang verschillende poses zien aannemen terwijl cameramensen hun namen schreeuwen - ze zijn op YouTube te vinden.

De filmpjes fascineren me. Kijken naar bewegende beelden van poserende mensen voelt extreem voyeuristisch, alsof je de geportretteerden ergens op betrapt. Wie poseert doet oprecht zijn best, wie oprecht zijn best doet geeft zich bloot, en blootgeven gaat hand in hand met decorumverlies. Daarbij geven onze poses vaak prijs wie we eigenlijk zouden willen zijn.

Op het strand neemt Amalia de leiding. Ze slaat haar armen om haar zusjes, drukt hen bij elkaar, lacht breed naar de camera's. De honden, Skipper en Nala, lijken zich als enige niet bewust van de fotografen. Ze drentelen rond, blaffen wat, de prinsesjes blijven de beesten ondertussen constant aaien. De spontaniteit van de dieren straalt nu ook op hen af, die zwarte vachten verschaffen koning en kroost bovendien een plek om hun handen te houden. Zo zijn de honden voor de koninklijke familie wat bierviltjes voor zenuwachtige mensen op date zijn; een anker om te aaien, eventueel te verscheuren.

Deze Koningsdag verscheen de familie opnieuw in het openbaar. De NOS deed de hele ochtend live verslag, net als voorgaande jaren verbaasde ik me over de kritiekloze manier waarop de Omroep Stichting te werk ging. Presentatrice Astrid Kersseboom volgde het draaiboek net zo netjes als het koninklijke gezin; saaie televisie. We zagen de familie handen schudden en zich zwijgend door winderige straten waden - de belangrijkste vraag of Máxima's hoed niet zou afwaaien. 'Die bloemen op het water zijn drijvende tuintjes van 60 bij 60 centimeter', vertelde Kersseboom ondertussen. Laten we eerlijk wezen: niemand wil dit weten. Dergelijk commentaar dient vooral om te verhullen waar we daadwerkelijk naar kijken: een fotosessie.

Ja, Koningsdag draait, net als de 'ongedwongen' strandmiddag, om beelden, misschien wel met name foto's: de kiekjes bereiken meer mensen dan de live-uitzending. Vrijwel meteen kwamen ze online: een zwaaiende Máxima in het roze, een handenschuddende koning, de prinsesjes op een sportveldje en het hele gezin, springend op de muziek van Typhoon. Op die laatste foto lachen de prinsesjes alledrie. Op de livebeelden 's ochtends zagen we vooral Amalia en Alexia enthousiast meeklappen. Ariane leek het daarentegen koud te hebben, fronste net zo diep als haar vader. 'Als je stilstaat, ben je het midden', zong Typhoon. Ze missen de honden, dacht ik.