nieuws
Koerswijziging in Chinabeleid Fiji: samenwerking met Chinese politie stopgezet
De Pacifische eilandnatie Fiji zegt de samenwerking met de Chinese politie op. De nieuwe premier Sitiveni Rabuka, die na verkiezingen in december aan de macht kwam, wil geen Chinese politie-agenten meer in het eilandenrijk. ‘Ons systeem van democratie en recht is anders,’ aldus Rabuka.
De samenwerking met de Chinese politie bestaat sinds 2011. Aanvankelijk begon die als training van plaatselijke politiemensen uit Fiji op politieacademies in de Zuid-Chinese provincie Fujian. De politie in Fiji kreeg ook Chinese politiemotoren cadeau. Destijds regeerde de pro-Chinese premier Frank Bainimarama, die gedurende zijn zestien jaar aan de macht de banden met Beijing aanhaalde, in de hoop Chinese investeerders naar Fiji te halen. De politiesamenwerking werd in 2021 uitgebreid met de permanente aanwezigheid van twee Chinese politiemensen, die steeds voor een periode van zes maanden in Fiji werden gestationeerd.
Fiji en andere eilanden in de Stille Zuidzee maken vaak gebruik van internationale samenwerking op veiligheidsgebied, vooral met de traditionele partners Nieuw-Zeeland en Australië. Veel eilandnaties zijn te arm om hun uitgestrekte grondgebied, dat uit vele eilandjes en zee bestaat, met een eigen politiemacht uit te rusten. Daarom springen bij politiek geweld en onlusten, die vooral in verkiezingstijd opspelen, soms Nieuw Zeelandse en Australische politiemensen of militairen bij.
Taiwan
Terwijl de Verenigde Staten en Australië hun invloed op de eilandstaten in de Indo-Pacific lieten versloffen, zette Beijing zijn economische en diplomatieke energie tientallen jaren geleden in de Pacific in, vooral om daar zoveel mogelijk bondgenoten van Taiwan los te weken. Wie Taiwan (dat door Beijing als een opstandige provincie wordt beschouwt) laat schieten, wordt overladen met Chinese economische hulp.
Sinds een jaar of tien biedt China ook samenwerking met de Chinese politie aan. Tonga heeft een politie-laboratorium uit China gekregen en op de Salomon-eilanden zijn tientallen politiemensen gestationeerd. Die samenwerking met de Salomon-eilanden heeft China vorig jaar april opgewaardeerd tot een verstrekkend militair veiligheidspact, waarbij ook de Chinese marine actief mag worden op de Salomonseilanden.
Beijing probeerde destijds meer eilandnaties zover te krijgen, maar die hapten niet toe uit angst mee te worden gezogen in een conflict tussen China en de VS. De meeste eilanden houden het bij een samenwerking met China op politiegebied, maar weren de Chinese druk af om ook op militair terrein samen op te trekken.
Pro-democratie
Na zestien jaar pro-Chinese koers is Sitiveni Rabuka deze week als premier aan het werk gegaan. Zijn partij behaalde in december een kleine meerderheid in de roerig verlopen verkiezingen. Als eerste beleidsdaad wordt de Chinese politie de wacht aangezegd. Rabuka geeft namelijk de voorkeur aan samenwerking met politie uit democratische landen ‘met systemen die hetzelfde zijn als het onze’, aldus de premier.
Hij is ook bezorgd over de torenhoge schuldenlast die onder zijn voorganger Bainimarama is ontstaan. Naar schatting bedragen die schulden 4,5 miljard dollar, een bedrag dat bijna even zo groot is als de gehele economie van Fiji. Fiji zit net als andere eilandnaties stevig in de schulden. De meeste schulden van landen in de Stille Zuidzee bestaan uit multilaterale leningen die zijn verstrekt door de Asian Investment Bank (AIB) en andere internationale donoren, maar China is inmiddels goed voor 22 procent van de leningen in de Pacific.
Daarnaast is Rabuka begonnen met een grote schoonmaak in de gelederen van politie- en justitie. Hij zette zijn belangrijkste politiecommissaris en het hoofd van het gevangeniswezen op non-actief. Oud-premier Bainimarama was zo kwaad over deze nieuwe beslissing, dat hij wegliep uit de vergadering waar Rabuka zijn beleid aangekondigde. Ook de legerleiding op Fiji, die een belangrijke politieke machtsfactor is, waarschuwde Rabuka tegen ‘te drastische koerswijzigingen’.
