KLM ontvangt steunpakket van 3,4 miljard: piloten moeten salaris inleveren, maar geen extra klimaateisen

Het kabinet onderhandelde maanden met Air France-KLM en de Franse staat over het steunpakket, tijd die volgens Hoekstra nodig was omdat Nederland alleen steun wilde geven ‘onder zware voorwaarden’. Het steunpakket dat nu uitonderhandeld is, bestaat voor 2,4 miljard euro uit garanties voor commerciële leningen. 1 miljard euro is een directe lening.

De Nederlandse steun is alleen voor dochter KLM. Air France heeft eigen afspraken met de Franse staat. De Europese Commissie heeft nog geen toestemming gegeven voor de staatssteun, maar Hoekstra concludeert uit informele gesprekken dat Brussel niet voor de plannen gaat liggen.

Nieuwe state agent

Eén van de ingeloste eisen is dat de opzegtermijn van de zogenoemde staatsgaranties van negen maanden naar vijf jaar gaat, een wens die al langer leefde bij het kabinet en in de Tweede Kamer. De staatsgaranties regelen dat Air France-KLM haar vloot op Schiphol niet afbouwt ten faveure van Charles de Gaulle in Parijs. Ook moet KLM onder de garanties een Nederlands bedrijf blijven.

De ministers noemden de forse verlenging van opzegtermijn van de staatsgaranties als hun grootste slag. De eerdere negen maanden werden gezien als ‘erg ongemakkelijk’, zei Van Nieuwenhuizen. Want wat als ‘een rare Franse regering het ooit in het hoofd halen’ om van Schiphol een satellietluchthaven te maken?

Daarnaast komt er een speciale state agent in de raad van commissarissen van Air France-KLM. Die vertrouwenspersoon houdt namens Nederland toezicht op het naleven van de voorwaarden voor de leningen. De state agent schuift aan bij bestuursvergaderingen en brengt direct verslag uit aan het kabinet.

Eigenlijk aasde het kabinet op een eigen bestuurszetel. Het was een van de redenen dat Nederland vorig jaar een belang van 14 procent in Air France-KLM verwierf. Sindsdien weigerde de Franse top die wens in te willigen. Met de vertrouwenspersoon heeft Nederland nu alsnog ‘een slot op de deur’, zei Hoekstra.

Piloten leveren in

Met dochter KLM maakte het kabinet afspraken over het snijden in de kosten, bovenal in de salarissen. Hoekstra wil dat alle werknemers die drie keer modaal of meer verdienen in ieder geval 20 procent inleveren. In de praktijk zijn dat veelal piloten. Voor werknemers met een lager salaris is een verlaging van 20 procent juist het maximum. De precieze invulling van de besparing laat Hoekstra over aan het bedrijf en de vakbonden.

Daarnaast is afgesproken dat KLM gedurende de looptijd geen dividend zal uitkeren aan aandeelhouders. Zelfs als de luchtvaartmaatschappij op de kleintjes let, is het onvermijdelijk dat de schuldenlast sterk oploopt. In een brief aan de Kamer hinten de ministers op een directe kapitaalinjectie in de toekomst door extra aankoop van aandelen. Of Nederland daaraan meedoet, ‘hangt af van de dan geldende situatie’.

Geen klimaateisen

KLM zegde ook haar medewerking toe aan het verminderen van de 32 duizend nachtvluchten op Schiphol, een grote bron van ergernis onder omwonenden. Het kabinet wil snel een eerste stap terug zetten naar 29 duizend nachtvluchten. Een verdere verlaging verbindt Van Nieuwenhuizen aan de eventuele opening van Lelystad Airport en de toename van internationale treinroutes, bijvoorbeeld naar Düsseldorf en Brussel.

Harde extra klimaateisen stelt zij niet. Het akkoord bevestigt slechts dat KLM de CO2-uitstoot per passagierkilometer in 2030 met de helft heeft teruggebracht ten opzichte van 2005. ‘Geen hele nieuwe dingen’, moest zij toegeven.