Kleinere vakantieparken vatbaar voor criminaliteit

Uit onderzoek van adviesbureau ZKA Leisure Consultants blijkt ongeveer eenderde van de 4.300 campings en vakantieparken ‘niet vitaal’ te zijn. Dat wil zeggen dat bijna 1.500 parken te weinig kwaliteit en toekomstperspectief hebben voor de recreatiesector. Omdat het veelal om kleinere parken gaat, is het aantal bedden op recreatieparken dat ‘niet-toekomstbestendig’ wordt geacht, veel kleiner: 15 procent oftewel 250 duizend bedden.

De ondernemers achter deze niet-vitale vakantieparken hebben meestal gekozen voor een ander ‘verdienmodel’ om te overleven, zoals de huisvesting van arbeids­migranten, asielzoekers, personen die elders tussen wal en schip vallen, veroordeelde criminelen die geen onderdak kunnen vinden of mensen met psychiatrische problemen. Overheden zien de verloedering van zulke vakantieparken als een groeiend maatschappelijk probleem. Ze kunnen afglijden tot vrijplaatsen van criminelen, zoals is gebeurd met Fort Oranje, de camping in het Brabantse Zundert die vorig jaar werd gesloten.

Daarom organiseert het ministerie van Binnenlandse Zaken vandaag de eerste landelijke ­Vakantieparken Top, in het voormalige zenderpark Radio Kootwijk op de Veluwe. Het is de bedoeling dat tijdens die bijeenkomst ook een nationaal actieplan wordt gelanceerd voor de aanpak van vakantieparken.

‘We noemen dit wel de verblijfs­recreatieparadox: kansrijke vakantieparken ontwikkelen en vernieuwen volop, maar kansloze parken verdwijnen niet automatisch van het speelveld. Sterker, ze halen allerlei noodgrepen uit de kast om te overleven’, zegt Merlijn Pietersma, adviseur bij ZKA Leisure Consultants.

Afvoerputje

De grote jongens als Landal, Roompot en Center Parcs hebben hun zaakjes meestal prima op orde. Maar aan de onderkant van de markt opereren kleinere parken die feitelijk niet of nauwelijks meer recreatief te noemen zijn.

Volgens Pietersma is dat ook te wijten aan zwak overheidsbeleid, waardoor bijvoorbeeld permanent wonen op vakantieparken wordt toegestaan. ‘De overheid heeft jarenlang gefaald in handhaving en toezicht op niet-recreatief gebruik’, stelt hij. ‘Ze heeft nauwelijks grip op de huisvesting op vakantieparken. In extreme ­situaties leidt dit er ook toe dat mensen die ‘onder de radar’ willen blijven, hun toevlucht zoeken in de anonimiteit van een vakantiepark.’

Wat te doen met die parken? Sluiten en slopen à la Fort Oranje is een optie. Maar Pietersma noemt enkel handhaven geen oplossing. Er is nu eenmaal goedkope huisvesting nodig voor groepen die elders buiten de boot vallen. ‘Personen in kwetsbare situaties zijn blij met dit soort plekken. Je kunt zulke vakantieparken wel ­cynisch het afvoerputje van de samen­leving noemen, maar ook gemeenten maken er gebruik van en verwijzen kansarme burgers of mensen met schuld- en psychiatrische problemen door naar zulke parken. Het is ook voor overheden een worsteling, want er is gewoon behoefte aan flexibele en goedkope huisvesting.’

Noord-Brabant is een van de provincies die een vitaliteitsscan door ZKA liet maken. Ook daaruit blijkt dat eenderde van de vakantieparken niet meer voldoet aan de wens van toeristen. Ze zitten in een neerwaartse spiraal, waardoor ze aantrekkelijk kunnen worden voor ongewenste activiteiten. ‘Niet voor elk vakantiepark is een gezond toekomstperspectief weggelegd’, aldus provinciebestuurder Erik van Merrienboer. ‘Dat betekent dat je ook moet nadenken over saneren en sloop.’