Kleine Louis is hard op weg om grote Erik te worden

Erik ten Hag (44) is bezeten van voetbal. Dag en nacht is hij bezig met het spelletje, de klok rond: de trainer van het beloftenteam van Bayern München ís voetbal. Morgen speelt de hoofdmacht van Bayern de eerste halve finale van de Champions League in Madrid tegen Real. Zes spelers in de selectie die trainer Pep Guardiola heeft meegenomen, spelen geregeld in het elftal van Ten Hag. Zelf volgt Ten Hag de wedstrijd in München.

In zijn werkkamer op het trainingscomplex van Bayern hangt een whitebord waarop Ten Hag de namen van de komende tegenstander van zijn beloftenteam heeft geschreven. Vanachter zijn bureau kijkt hij er recht op. Kan hij zich vast inleven in de wedstrijd.

Op de laptop op zijn bureau bekijkt hij wedstrijdbeelden van de tegenstander. Zetten ze hoog druk? Halverwege? Hoe bouwen ze op? Waar zit de zwakke schakel in elke linie? Zo rijpt langzaam het strijdplan.

Kampioen worden met het beloftenteam en spelers klaarstomen voor het eerste van Bayern, regerend Europees en wereldkampioen, luidt de opdracht aan Ten Hag. Met nog zes wedstrijden te gaan en een wedstrijd minder gespeeld, staat zijn elftal drie punten los.

De Nederlandse trainer die dit seizoen aantrad in München, gedijt in een klimaat waar alleen winnen telt. Waar gemakzucht en lichtzinnigheid niet worden getolereerd. Waar het maximale van je wordt geëist, elke dag weer. Waar de concurrentie moordend is en de honger naar prijzen nooit gestild.

'Ook als we met 3-0 hadden gewonnen, moesten we de volgende dag beelden van de wedstrijd bekijken om te leren van de fouten die we hadden gemaakt. Daar hadden we weleens de balen van, maar aan het eind van het jaar waren we wel gepromoveerd. Hij is de beste trainer die ik heb gehad', zegt Sjoerd Overgoor van Go Ahead Eagles, dat vorig jaar onder leiding van Ten Hag na zeventien jaar terugkeerde in de eredivisie.

'Tempo! Tempo!' Ten Hags stem schalt over het trainingsveld in München. 'Hé, vor dem Mann! Mitmachen!' Met brede armgebaren, soms met twee tegelijk, jut hij zijn spelers op. 'Ist zu stätisch.'

Er ontgaat Ten Hag weinig. Continu kijkt hij naar zijn spelers. Als hij in gesprek is met zijn hulptrainer, blijft zijn blik op hen gericht. Een doorgeschoten bal haalt hij achterom kijkend op. Hij neemt een speler apart, slaat een arm om zijn schouder en praat indringend met hem.

Ten Hag verslapt geen moment, is streng, zit er kort op en kan uit zijn slof schieten, zegt Overgoor van Go Ahead. Aan duidelijkheid geen gebrek bij Ten Hag. Je moet elkaar scherp houden. Je kunt beter met elf klootzakken winnen, dan met elf vrienden verliezen.

Het moet gaan zoals hij het zich heeft voorgenomen. Als Ten Hag een parcours heeft uitgezet waarover de spelers twee minuten moeten doen, moeten ze er twee minuten over doen. Kom niet na een minuut en vijftig seconden binnen, niet na twee minuten en tien seconden, nee exact na twee minuten.

Ten Hag is van de discipline, spelers moeten luisteren. Voetballers zijn net kinderen, als je de teugels te veel laat vieren, gaan ze met je op de loop. Tijdens de heenreis naar een uitwedstrijd mogen de spelers niet bellen. Dat is alleen op de terugweg toegestaan. De Kleine Louis en Louis II wordt hij genoemd, naar Louis van Gaal.

De eerste keer dat Ten Hag de training van Go Ahead leidde, gooiden de spelers na afloop de hesjes op een hoop. Dat is bij die ene keer gebleven, Ten Hag maakte meteen duidelijk dat hij daar niet van is gediend. Drie hoopjes wilde hij, gele hesjes bij gele hesjes, blauwe bij blauwe, oranje bij oranje.

De voetballer Ten Hag groeide op bij Bon Boys in het Overijsselse Haaksbergen, waar zijn shirt in de kantine hangt. Hij was een brutaaltje, de kleinste met de grootste mond. Het straalt ervanaf op foto's uit die tijd. Erik stapte niet opzij voor jongens die een kop groter waren.

De verrichtingen van 'zijn cluppie' volgt hij op de voet. Hij belt elke zondagavond met Leon ten Voorde, assistent trainer van het eerste, boezemvriend en achterneef, om te horen wat de vierdeklasser heeft gedaan.

Ook FC Twente, zijn tweede voetballiefde, volgt hij nauwgezet. 'We hadden dik voor moeten staan', whatsappte hij tijdens de laatste Ajax-Twente (3-0) naar Ten Voorde.

Als C-speler (12 tot 14 jaar) speelde Ten Hag al in de A1 (16 tot 18). Op 15-jarige leeftijd verkaste hij van Bon Boys naar FC Twente. Waar andere jongens door hun ouders werden gebracht, kwam Erik op de fiets naar de training in Enschede, 14 kilometer heen, 14 kilometer terug, weer of geen weer.

Het is Ten Hag niet komen aanwaaien. Hij was een goede eredivisiespeler, geen topper, die zijn tekortkomingen compenseerde met karakter en tactisch inzicht. Via De Graafschap, RKC en FC Utrecht keerde hij terug bij FC Twente.

Hij was aanvoerder van Twente dat in 2001 de KNVB-beker won na een bloedstollende strafschoppenserie tegen PSV. Hij was het die een jaar na de vuurwerkramp de beker toonde aan de 35 duizend mee gereisde supporters in de Rotterdamse Kuip. Daags daarna maakte de bekerwinnaar een triomftocht door de eigen stad, er viel weer iets te vieren in Enschede.

Ten Hag komt uit een gezin van drie jongens. Erik voetbalde altijd, op straat, op het schoolplein, thuis een balletje trappen tegen de garagedeur. Van bijna elk elftal is hij aanvoerder geweest, ook in de jeugd.

Op school ging het goed. Hij deed meao, haalde propedeuse heao en bekwaamde zich aan de Open Universiteit in marketing en statistiek. Tussendoor las hij boeken als De winnaar is gezien, van sportpsycholoog Peter Blitz.

Zijn broers zijn in het bedrijf van hun vader gaan werken. Vader Hennie heeft de grootste makelaardij in het oosten van het land opgebouwd, is lid van de raad van commissarissen van FC Twente en staat in de streek te boek als netwerkkoning. Moeder was verpleegster.

Als eigenwijs zijn een noodzakelijke voorwaarde is om een goede trainer te worden, dan wordt Ten Hag een grote. In een kamer vol tenniskijkers houdt hij ijzerenheinig vol dat de krachttennisser Nadal technisch beter is dan Federer, die alom wordt bewonderd om zijn fluwelen techniek.

'Ik ben eigenwijs en misschien een beetje drammerig', zei hij tegen Voetbal International, gevraagd naar zijn slechtste eigenschap. Stiekem vindt hij dat ook zijn beste eigenschap. Je moet met heel goede argumenten komen, wil hij van zijn mening afwijken. Dan zwicht hij heus, zegt hij. Vooral thuis, zijn vrouw is net zo eigenwijs.

Nadat hij was uitgevoetbald, heeft hij de voetbalacademie van FC Twente op poten gezet. De school trekt veel Duitse talentjes. Ten Hag hield over zijn aanpak geregeld spreekbeurten voor Duitse trainers. Het was in de tijd dat het Duitse voetbal, dat op het WK van 1998 en het EK twee jaar later was afgegaan, van Nederland afkeek hoe je voetballers opleidt.

De lezing belandde op het bureau van Matthias Sammer, Duits ex-international en bij de Duitse voetbalbond belast met de hervorming van de jeugdopleiding. Sammer was onder de indruk van het betoog van de man die met enige regelmaat Duitse jeugdinternationals afleverde. Hij zocht contact met Ten Hag. Het klikte tussen de oud-voetballers en ze bleven contact houden.

In 2012 stapte Sammer over naar Bayern München en werd verantwoordelijk voor de doorstroming van talenten uit de jeugdopleiding. Hij dacht onmiddellijk aan Ten Hag toen hij een trainer zocht voor het beloftenelftal.

Alles in het voetbal is al uitgevonden, dacht Ten Hag voordat hij bij Bayern belandde. In München kwam hij erachter dat dat niet zo is. Pep Guardiola, die dit seizoen het eerste coacht, heeft het voor elkaar gekregen om het beste team van de wereld nog beter te maken. Vooral de 'ontelbare oplossingen' die de vroegere trainer van Barcelona bedenkt om een ingegraven tegenstander uit de tent te lokken, bewondert Ten Hag.

Hij heeft geregeld maar niet wekelijks overleg met de Catalaanse trainer. Als de internationals verplichtingen hebben, worden het eerste en het tweede samengevoegd, doet Ten Hag de training en kijkt Guardiola toe.

Waar eindigt Ten Hag, die als speler (van De Graafschap) slechts een keer kampioen werd? Zelf zegt hij niet aan carrièreplanning te doen. Niet te snel hoofdtrainer worden, was het enige dat hij zich voornam toen hij in 2006 zijn diploma trainer betaald voetbal haalde. Daarvoor is dat vak te complex.

Trainers en voetballers wagen zich niet aan een voorspelling, wetend hoe grillig het voetbalwereldje is. Dat succes afhankelijk kan zijn van die ene bal die niet via binnenkant paal terug het veld in stuitert, maar smoort in het net.

Een enkeling wil het zeggen, anoniem: Erik ten Hag pakt als trainer nog een keer een grote prijs.

undefined

CV

1970 Geboren in Haaksbergen, 2 februari

1989 - 2002 Profvoetballer voor FC Twente, De Graafschap, RKC en FC Utrecht. Hij speelde 336 wedstrijden en scoorde 15 keer

2002 - 2008 Hoofd opleidingen FC Twente

2009 - 2012 Assistent-trainer PSV

2012 - 2013 Coach Go Ahead Eagles

Vanaf 2013 Trainer beloftenteam Bayern München

Erik ten Hag is getrouwd, vader van twee dochters en een zoon en woont in Forstenried, een voorstad van München.

undefined