Klaas Dijkhoff op het nippertje minister: hij neemt Defensie over van afgetreden Hennis
VVD'er Klaas Dijkhoff, sinds maart 2015 staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, wordt waarnemend minister van Defensie. Dit meldt de Rijksvoorlichtingsdienst vanmorgen. Partijgenoot Jeanine Hennis trad gisteren af als minister vanwege het fatale mortierongeval in Mali in juli vorig jaar. Dijkhoff is demissionair minister tot het volgende kabinet wordt ingehuldigd, waarschijnlijk eind deze maand.
Hennis legde dinsdagavond na een urenlang debat geëmotioneerd haar functie neer. Zij erkende daarbij dat ze als minister 'ten volle' de verantwoordelijkheid droeg voor de omstandigheden die leidden tot het mortierongeval waarbij vorig jaar twee militairen omkwamen en een derde ernstig gewond raakte. De Onderzoeksraad voor Veiligheid stelde in een zeer kritisch rapport dat binnen Defensie maar liefst 42 fouten waren gemaakt die opgeteld konden leiden tot het dodelijke ongeluk. De dood van de mannen had voorkomen kunnen worden, was het harde oordeel.
'Menselijk handelen'
Hennis nam de conclusies en aanbevelingen van de OVV over, maar deed in de Kamer ook haar best om uit te leggen dat 'omissies' en 'menselijk handelen' de context hadden gevormd voor het fatale incident. Veiligheid staat wel degelijk voorop bij Defensie, zei ze. Toch kon ze als minister niet aanblijven. Ze had de beslissing al voor het debat genomen, zei ze achteraf.
Aan haar opvolger de taak om de problemen bij Defensie aan te pakken. In de komende weken mag Dijkhoff kennis maken met het ministerie, maar waarschijnlijk zal hij niet veel meer doen dan waarnemen tot - vermoedelijk eind oktober, in de week na het herfstreces - het volgende kabinet aantreedt, met daarin een nieuwe minister van Defensie. Uit de Stadhouderskamer, waar de formerende partijen onderhandelen, komen geluiden dat een afronding nabij is.
Het is de tweede keer dat Dijkhoff een gevallen collega opvolgt. In het voorjaar van 2015 nam hij het stokje over van staatssecretaris Fred Teeven. De voormalig officier van Justitie stapte op nadat een oude schikking met een drugscrimineel nieuw stof deed opwaaien. Tot dan toe had Dijkhoff in de Kamer het woord gevoerd over justitieonderwerpen.
Saillante opvolging
De jonge VVD'er Dijkhoff (36) gooide hoge ogen als staatssecretaris op het geplaagde ministerie van Veiligheid en Justitie. Zonder grote brokken te maken, beheerde hij het taaie asieldossier. Zijn zwaarste moment beleefde hij in oktober 2015 in het Drentse dorpje Oranje. Tegen de wil van de inwoners in liet hij zevenhonderd asielzoekers onderbrengen in het lokale vakantiepark, dat al goeddeels was gevuld met immigranten. Boze dorpelingen belaagden Dijkhoff toen die een bezoek bracht aan Oranje.
Dat Dijkhoff nu Hennis opvolgt, is enigszins saillant. Op het Binnenhof klonken afgelopen weken beide namen als mogelijke opvolgers van Halbe Zijlstra als VVD-fractievoorzitter in de Kamer, straks na aantreding van het nieuwe kabinet. Maar zowel Hennis als Dijkhoff zouden meer oren hebben naar een terugkeer in dat volgende kabinet. Het gerucht ging dat Hennis minister zou blijven en Dijkhoff de fractie zou gaan leiden. Dat scenario gaat niet meer op. Na Hennis' val lijkt een nieuw ministerschap voor haar onwaarschijnlijk. Wellicht zijn ook haar kansen op het fractievoorzitterschap afgenomen. Wat wel zeker is: ze is gekozen als Kamerlid en kan terugkeren in de fractie.
Hennis is de vijfde VVD-bewindspersoon van het kabinet-Rutte II die vertrekt. Eerder stopten minister Ard van der Steur, minister Ivo Opstelten, staatssecretaris Fred Teeven (alle drie Veiligheid en Justitie) en staatssecretaris Frans Weekers (Financiën).
Alles wat u moet weten over Hennis en de Mali-affaire
Minister Hennis van Defensie verdedigde zich dinsdag in de Tweede Kamer tegen de harde kritiek van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. De Volkskrant deed live verslag van het Kamerdebat, lees hier alles terug.
'Ik neem ten volle de politieke verantwoordelijkheid. Ik stop als minister', zei Hennis na een middag en avond debat met de Tweede Kamer. Voor de minister is de Mali-affaire een kras op een verder vrijwel vlekkeloze carrière.
Volgende week staat wellicht het nieuwe kabinet al op een trap. Wellicht zonder Jeanine Hennis. Maar die zien we terug, op een dag, schrijft Sheila Sitalsing (+).
Met het vertrek van minister Hennis is het leger nog niet gered. Hoe zal het nu verder gaan met de krijgsmacht?
De Onderzoeksraad voor Veiligheid velde in een nieuw rapport over een fataal ongeluk tijdens de missie in Mali een vernietigend oordeel over Defensie.
