Kiezer weet: dit is serieus

Peter Lemaire heeft net op de knop gedrukt in het stembureau op het stadhuis van Maastricht, vaak betiteld als de meest Europese stad van Nederland en internationaal vermaard vanwege het Verdrag van Maastricht. De Maastrichtenaar, die chef van dienst is in een matrassenfabriek, heeft tegen de Europese Grondwet gestemd. ‘Ik ben onvoldoende geïnformeerd’, zegt hij op de Markt voor het historische stadhuis. ‘Ik heb de folder wel gelezen. Maar dat was allemaal wel erg wazig.’ Hij vindt dat Europa te veel op de markt en op geld is gericht: ‘Ze zijn niet in het belang van het volk bezig.’

Je zou in Maastricht een meer Europese geest verwachten. Vier kilometer naar het zuiden wordt Frans gesproken. Iets verder naar het oosten ligt Aken. Bestuurders en politici hebben het voortdurend over de Euregio, het grensoverschrijdende samenwerkingsverband.

‘Maar dat boeit de gewone Maastrichtenaar echt niet’, aldus Lemaire. ‘De echte Maastrichtenaar drinkt een tas koffie op het Vrijthof en verder niets.’

Volgens Magda Munnecom, die vóór heeft gestemd, speelt de nabijheid van de Belgische en Duitse grens toch wel een rol: ‘We voelen ons niet echt Nederlanders. Het is hier meer een mengelmoesje.’ Ze vindt dat Nederland als ‘klein landje aansluiting moet zoeken bij andere landen’.

In het stadhuis is de aanloop groter dan vorig jaar bij de Europese verkiezingen. Om drie uur ‘s middags ligt de opkomst al boven de 30 procent. ‘Je ziet de mensen krachtig binnenkomen’, vertelt John Gardeneers, die de stembriefjes controleert. ‘Ze stralen uit: ik ga stemmen, dit is een serieuze zaak.’

In de binnenstad van Maastricht wonen relatief veel studenten en hoger opgeleiden. Een Belgische tv-ploeg deed woensdagmorgen een snelle exit poll: 90 procent stemde voor.

Wendy Weits, die rechten studeert, ziet vooral de voordelen van Europese samenwerking: ‘Ook dat je overal kunt studeren en studies overal dezelfde waarde hebben.’

De opkomst bij vishandel de Dolfijn op de Markt, waar de eerste Hollandse nieuwe gretig aftrek vindt, is vergelijkbaar met die op het stembureau. ‘Geef mij er nog maar eentje’, gebaart John Jaspers, die net zijn eerste haring achter de kiezen heeft.

Hij heeft vanmorgen tegengestemd op het stembureau in zijn buurt, de volkswijk Wittevrouwenveld. ‘Omdat ik tegen ben. Zomaar. De meeste mensen die ik spreek, zijn tegen.’

Jaspers is schoolconciërge en heeft zich niet verdiept in de Europese Grondwet. Vorig jaar heeft hij niet gestemd voor de Europese verkiezingen. Zijn tegenstem is ook een beetje een proteststem. ‘Ik heb nog maar een jaartje werk, dan houdt deze ID-baan op. De regering heeft de geldkraan dichtgedraaid.’

Peter Munnecom heeft een tijdje stembureau 57 in de volkswijk Boschpoort bemand. Veel tegenstemmers daar, schat hij in. ‘Dat zie je aan de gezichten. De mensen komen wel stemmen, maar laten doorschemeren ze het allemaal grote onzin te vinden.’