Kies de Nederlander van het jaar

Sommigen worden geliefd én gehaat, anderen zijn onomstreden idolen en worden door iedere Nederlander aan de borst gedrukt. Er zijn erbij die met gevaar voor eigen reputatie onrechtvaardigheid in de openbaarheid brachten. Sommigen komen uit het niets en zijn in één klap bekende Nederlander; anderen functioneren al jaren in de nationale schijnwerpers en zijn daarmee welvertrouwd.

Onmiskenbaar is de moord op Theo van Gogh dé gebeurtenis van 2004. Moet Van Gogh daarom postuum worden gekozen tot Nederlander van het Jaar? Of moet het Ayaan Hirsi Ali zijn, het VVD-Kamerlid met wie hij Submission maakte en die het debat op scherp blijft stellen? Is de Amsterdamse wethouder Achmed Aboutaleb, die de Marokkaanse gemeenschap hard aansprak op wangedrag, nog in de race? En hoe worden de andere hoofdrolspelers beoordeeld? Leverde Heleen van Royen een 'prestatie' door Rob Oudkerk aan de schandpaal te nagelen? En wat is de uitblinkersrol in Oranje van Arjen Robben tijdens de EK Voetbal waard?

Aan u, lezer, de keuze: wie is de man of vrouw van 2004?

De redactie biedt u vijftig kandidaten. Mannen en vrouwen die de contouren schetsten van 2004. Zij zijn in alle ernst, en soms met een knipoog, genomineerd aan de hand van twee criteria: ze zijn min of meer bekende Nederlander en ze hebben dit jaar een bijzondere prestatie geleverd - hoe verschillend hierover ook kan worden gedacht.

Er kan er maar één winnen. U kunt zelf uw favoriete topvijf samenstellen. Geef uw voorkeuren achtereenvolgens vijf, vier, drie, twee en één punt. De kandidaat met de meeste punten wordt uitverkoren tot Nederlander van het Jaar. De verkiezing loopt tot en met dinsdag 21 december. De Volkskrant maakt de uitslag op vrijdag 23 december bekend.

1. AHMED ABOUTALEB

Wethouder in Amsterdam. Sprak Marokkaanse gemeenschap hard aan op pesterijen in de Diamantbuurt en na de moord op Theo van Gogh.

2. DICK ADVOCAAT

Trotseerde een mediaoffensief tijdens de EK, van Van Gaal tot Koeman. Hield daarna de eer aan zichzelf.

3. ALI B.

Rapte overal, ook voor het goede doel, stond op nummer 1, samen met Marco Borsato.

4. KAREL APPEL

Groot retrospectief in Brussel, een van de grootste levende Nederlandse kunstenaars.

5. WOUTER BOS

Stijgt steeds hoger in de peilingen. Manifesteert zich onder burgers, meer dan in de Tweede Kamer.

6. AD BOS

Klokkenluider die de bouwwereld op zijn grondvesten deed schudden.

7. JAN PETER BALKENENDE

Sleepte zware posten in Europa binnen.

8. MARCO VAN BASTEN

De comeback of the year. Werd op voorspraak van Johan Cruijff naar voren geschoven als de nieuwe bondscoach.

9. PRINS BERNHARD

Maakte schoon schip met open brief in de Volkskrant.

10. JAN-HENDRIK BIEMOND

Jong en veelbelovend officier van Justitie. Probeert frauderende managers achter de tralies krijgen, te beginnen met de oude Ahold-top Michiel Meurs en Cees van der Hoeven.

11. INGE DE BRUIJN

Koos er opnieuw voor zich te onderwerpen aan het strakke trainingsregime van de Amerikaan Paul Bergen en behaalde in Athene drie olympische medailles (goud-zilver-brons).

12. REMCO CAMPERT

Prachtige columns, eindelijk nieuwe roman, en 75 jaar geworden.

13. JOB COHEN

Liet zich niet meeslepen in antimoslimstemming na de moord op Theo van Gogh.

14. ANDRÉ VAN DUIN

Veertig jaar in het vak, eindelijk terug in het theater, koning van de timing.

15. TONKE DRAGT

Winnares van de Griffel der Griffels.

16. ARJAN ERKEL

Als uit de dood herrezen.

17. AART JAN DE GEUS

Deze 'oplichter' (dixit FNV-voorman Lodewijk de Waal) doet wat zijn voorgangers niet durfden: hij drijft WAO'ers de arbeidsmarkt op en dwingt ouderen tot doorwerken.

18. MARIA GOOS

Internationaal respect voor haar toneelschrijverij. Nieuwe verfilmingen, nieuwe stukken.

19. ARNON GRUNBERG

Tweevoudig AKO-prijswinnaar, meest vertaalde jonge schrijver, plus tv-commentator, plus reclameboodschapper. De nieuwe Reve.

20. ANKY VAN GRUNSVEN

Olympische dressuuramazone die met Salinero goud haalde in Athene.

21. CEES VAN GEEL

Begenadigd acteur, winnaar Gouden Kalf, zat in elke film.

22. THEO VAN GOGH

Maakte Submission met Hirsi Ali en moest dit met de dood bekopen.

23. MONIQUE HENDRIX

Gouden kalf, zoveelste prachtrol nu in film Het Zuiden.

24. GEORGE VAN HOUTS EN TOM DE KET

Cabaretiers die actie begonnen tegen de 'domme lol'.

25. PIETER VAN DEN HOOGENBAND

Slaagde als vierde man ter wereld erin het olympische goud op de 100 meter vrij te prolongeren.

26. AYAAN HIRSI ALI

Vaandeldraagster emancipatie moslima's. Maakte ondanks aanhoudende dreigingen Submission. Laat zich de mond niet snoeren. Werkt aan een vervolg.

27. ESTHER JACOBS

Deed het ondoorzichtige wereldje van Goede Doelen op zijn grondvesten schudden. Richtte de Donateursvereniging op, ter emancipatie van de donateur.

28. TJIBBE JOUSTRA

Moest vanwege marmeren toiletten en gouden kranen - die er niet bleken te zijn - opstappen als baas van de uitkeringsfabriek UWV, waarna de problemen pas echt begonnen. Bestrijdt nu het terrorisme.

29. NEELIE KROES

Heeft belangrijke positie in de Europese Commissie, met vergaande invloed in het bedrijfsleven, voorvechter van vrouwenrechten en nagenoeg dagelijks in de internationale zakenkranten.

30. HERRE KINGMA

Zegde toverdokters als Jomanda de wacht aan.

31. MARTIN-JAN VAN MOURIK

Eerbare notaris die de aanval opende op de conservatieve, gesloten notarissenwereld. Nagelde zijn vakbroeders aan de schandpaal, toen bleek dat deze meewerkten aan frauduleuze huizenveilingen.

32. GEERT MAK

Vanwege In Europa. Leverde aanzienlijk grotere bijdrage aan betrokkenheid Nederlanders bij Europa dan kabinet.

33. MARJA & BERT

Weggepest uit de Diamantbuurt.

34. JOHN DE MOL

Stampt nieuwe zender uit de grond.

35. LEONTIEN VAN MOORSEL

Smakte in Athene tegen het wegdek, maar nam vervolgens toch met een olympische gouden medaille afscheid.

36. JOEP VAN DEN NIEUWENHUYZEN

Neerlands enige echte mediterrane zakenman. Maakte furore door de Rotterdamse haven een poot uit te draaien en een roestig schip als onderpand voor nimmer terugbetaalde leningen achter te laten.

37. RUUD VAN NISTELROOIJ

Alltime topscorer Manchester United.

38. ROB OUDKERK

Slachtoffer van mediahype. Moest opstappen, maar blijft desondanks schaamteloos zichzelf aanprijzen.

39. HELEEN VAN ROYEN

Nagelde Rob Oudkerk aan de schandpaal.

40. ARJEN ROBBEN

Held in Portugal; beslissende penalty tegen Zweden.

41. MORRIS TABAKSBLAT

Vader van de gelijknamige gedragscode voor behoorlijk gedrag in het grote bedrijfsleven. De code wordt massaal nageleefd, nog voordat hij officieel van kracht is.

42. JEROEN VAN DER VEER

De nieuwe baas van Koninklijke Shell, nadat een boekhoudschandaal het concern op zijn grondvesten had doen schudden. Predikt sindsdien bescheidenheid en nederigheid om de reputatie van weleer te herstellen.

43. RITA VERDONK

No nonsens.

44. ESTHER VERGEER

Tweevoudig paralympisch rolstoelkampioene.

45. PAUL VERHOEVEN

Kreeg oeuvreprijs van Nederlandse filmwereld, na aanvankelijk teleurgesteld te zijn geëmigreerd. Wil eindelijk weer een Nederlandse film opnemen.

46. PETER R. DE VRIES

Licht onvermoeibaar tegels.

47. LEO VAN WIJK

Zette als eerste topman van een grote nationale luchtvaartmaatschappij zijn trots opzij en liet KLM overnemen door Air France. Zag na druk van personeel en aandeelhouders af van riante vergoeding.

48. GEERT WILDERS

Kruisvaarder in de politiek. Gaf rechts nieuw gezicht.

49. FONS VAN WESTERLOO

Succesvolle overstap naar RTL4.

50. LODEWIJK DE WAAL

FNV-voorzitter. Bracht 200 duizend Nederlanders op de been tegen het 'horrorkabinet'. Gaf de vakbeweging, die afgeschreven leek, opnieuw bestaansrecht en sloot uiteindelijk toch weer gewoon een polderakkoord.