Khalid (15) vindt het 'beter' dat suikers verdwijnen, de cola houdt hem van zijn doel: 'Een lijpe body'
'Een lijpe body' krijg je niet van al die frisdrank, weet Khalid uit ervaring met 12 blikjes per week. Dan maar aan het gratis citroenwater dat zijn school aanbiedt.
'Neeeee!' Op de eerste schooldag krijgt Sanne (13) direct een klap te verwerken. Ze heeft zojuist gehoord dat suikerhoudende dranken op middelbare scholen in de ban gaan. Dat light-varianten wel te koop blijven, stelt de havist van het Kaj Munk College in Hoofddorp nauwelijks gerust. 'Eigenlijk proef ik het verschil niet zo, maar soms heb ik gewoon zin in suiker.'
Schoolgenoot Khalid (15) weet precies het verschil en noemt het 'beter' dat de suikers verdwijnen. In tweederde van de gevallen acht van de twaalf wekelijkse blikjes rolt bij hem de gewone cola met suiker uit de automaat. 'Het trekt me aan', zegt hij. 'Omdat het er is, koop ik het.' En daar baalt Khalid behoorlijk van, want het houdt hem van zijn belangrijke doel: 'Een lijpe body.' Zo een waarvan de meisjes dan denken: 'Wow.'
'Saai, dat water'
Het besluit om de suikerhoudende drankjes uit middelbare schoolkantines te weren volgt op een maatregel van Unesda, de Europese brancheorganisatie van frisdrankproducenten. De blikjes zullen vanwege contractuele verplichtingen tussen producenten en aanbieders pas eind 2018 uit de kantines verdwenen zijn.
'Frisdrankproducenten verkopen graag hun producten, maar nemen ook hun verantwoordelijkheid in de discussie om gezondheid, die zich vaak toespitst op overgewicht', zegt Raymond Gianotten (44), directeur van de bij Unesda aangesloten Nederlandse Vereniging Frisdranken, Waters en Sappen (FWS). 'Met een glas fris is niets mis, maar jongeren kunnen daar te veel van nemen. Het is goed om ze te helpen een gezonde keuze te maken', zegt Gianotten.
'Saai, dat water'
Calorieën
Vorig jaar werd in 70 procent van de scholen nog suikerrijke frisdrank aangeboden, blijkt uit onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Op het Kaj Munk College in Hoofddorp zien leerlingen de verhouding wel verschuiven richting water met smaakjes en andere caloriearme drankjes.
Light- en zerodrankjes blijven wel te koop, maar het is de vraag hoe gezond die zijn. 'Het gaat ons om de calorieën', zegt Gianotten. 'Die producten zijn wat dat betreft een stuk gezonder dan de variant met suiker. Ik beweer niet dat ze gezond zijn, maar je moet ook kunnen genieten. Altijd water is ook maar saai.'
De discussies over de mogelijk kwalijke effecten van aspartaam, een zoetstof die aanwezig is in light- en zeroproducten, noemt Gianotten 'spookverhalen'. Kees de Graaf, hoogleraar sensoriek en eetgedrag aan de Wageningen Universiteit, zei eerder in de Volkskrant dat niet is bewezen dat aspartaam mensen aanzet tot meer eten. Ook fruitsappen blijven beschikbaar, omdat die alleen natuurlijke suikers bevatten. Gianotten: 'Die kunnen we er niet uithalen'.
Gianotten heeft nog geen zicht op de financiële consequenties van de maatregel, maar heeft goede hoop dat die niet negatief uitvallen. 'We zijn gelukkig een innovatieve branche, met een breed assortiment, waar bijna wekelijks producten bijkomen.'
Gezond gewicht
Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG) is op scholen al langer bezig met de oorlog tegen calorieën. De organisatie, die strijdt tegen overgewicht onder jongeren, is initiatiefnemer van het akkoord Gezonde Voeding op Scholen. De cateraars die zijn aangesloten bij JOGG, actief op 630scholen, verplichten zich ertoe dat 60procent van het zichtbare aanbod uit gezond voedsel bestaat. Vrijwel alle Coca-Cola- en Mars-automaten ook deze merken hebben het akkoord ondertekend hebben een neutraal uiterlijk gekregen. 'De maatregel van frisdrankproducenten borduurt voort op ons akkoord', zegt Mieke Spaans, woordvoerder van JOGG.
'Een goede maatregel', zegt ook Paul Rosenmöller, voorzitter van de VO-raad de grootste vereniging van middelbare scholen. Frisdrankautomaten op scholen waren hem altijd al een doorn in het oog. 'Als ik door een school loop en ik zie er een staan, dan vraag ik vaak: 'Wanneer gaat-ie eruit?''
Op het Kaj Munk College weet vrijwel iedere scholier net als Khalid dat drankjes met suiker niet goed zijn voor tand en lijf. In de kantine herinneren groene vinkjes en rode kruisjes op de menukaart ze daar aan. Geen chocolademelk en Fristi, wel Optimel en (karne)melk. Op de bar staat gratis citroenwater. Het is het enige wat Jennifer (15) drinkt. 'Dat is beter voor je.' Haar vriendin Julia (15) heeft nog een reden om de drankautomaat te negeren: 'Het is kapot duur hier.'
Word je dikker van cola light?
Over de invloed van voeding op onze gezondheid. Deze week: Krijg je honger van kunstmatige zoetstoffen? Lees hier het hele artikel. (+)
Mag allemaal zo zijn, Sanne van de noodkreet verlangt tegen het eind van een schooldag vaak naar de oppeppende werking van een frisje. En soms heb je gewoon zin in wat lekkers, zegt ook Bas (12). Op zijn eerste dag op de middelbare school heeft de brugklasser net als menig schoolgenoot het 'goedkope' pad naar een suikershot dan al gevonden. 'Dan lopen we even naar de Jumbo in de buurt', zegt hij. 'Gisteren zijn we daar tijdens de introductiedag met de juf nog een ijsje gaan halen.'
