Kanoet vliegt op zijn vet
De kanoet, een kleine steltloper die zomert in Antarctisch gebied en overwintert in getijdengebieden zoals de Waddenzee, probeert zo efficiënt mogelijk met energie om te gaan, blijkt uit een publicatie van enkele Zweedse en Nederlandse onderzoekers in Nature van 18 oktober....
Ze leerden vier kanoeten vliegen in een speciale windtunnel in Lund. De vogels vlogen daar in een luchtstroming die equivalent is aan een vliegsnelheid van ongeveer vijftig kilometer per uur. Ze lieten de vogels, gewend aan lange, non-stop trekvluchten van meer dan vierduizend kilometer, zes tot tien uur achtereen vliegen.
Trekvogels moeten brandstof meenemen om de luchtweerstand te kunnen overwinnen tijdens de vlucht; bovendien gaat er bij het vliegen - het op- en neerbewegen van de vleugels - veel energie verloren in de vorm van warmte, stellen de onderzoekers. Tot nu toe werd gedacht dat bij trekvogels sprake is van verspilling van energie, meegenomen in de vorm van vet, omdat uit berekeningen bleek dat niet iedere gram vet erbij evenredig meer vliegenergie opleverde. Die gedachte was mede gebaseerd op kortdurend onderzoek in een windtunnel. De Zweedse en Nederlandse onderzoekers zijn er voor het eerst in geslaagd vogels lange tijd achtereen in een windtunnel te laten vliegen.
Bij vogels, zo was tot voor kort de veronderstelling, is sprake van de wet van de verminderde meeropbrengst, zegt dr. Theunis Piersma van het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) op Texel, een van de onderzoekers. 'Uit dit windtunnelonderzoek blijkt wel degelijk zo'n evenredigheid tussen de hoeveelheid opgeslagen vet en de af te leggen afstand. De theoretische modellen over trekstrategie van vogels zullen nu drastisch moeten worden aangepast.'
