Kan Nederland inmiddels niet heel goed zonder PvdA?

Bert Wagendorp

De PvdA in Friesland heeft zichzelf omgedoopt tot PvdA Fryslân (Friesland). Dat staat in het rapport De PvdA en de toekomst van het Rode Noorden. Samen sterk naar 2018! De naamswijziging moet helpen de neergang van de partij in 's lands laatste sociaal-democratische bastion te stoppen. Een nog radicalere naamswijziging (Partij fan 'e Arbeid, PfeA Fryslân) mag, als de nood nóg hoger wordt, niet worden uitgesloten.

De PvdA Fryslân zit in de nederklits - een mooi Fries woord dat helaas in het rapport ontbreekt en dat 'achteruitgang' of 'verval' betekent. De schrijvers van het rapport voorzien dat het bij de Kamerverkiezingen van 2018 gedaan is met 'de unieke positie die de PvdA in Fryslân bekleedt'. Mits er iets slims wordt bedacht om dat te voorkomen.

Aangezien het in Fryslân nog relatief goed gaat met de partij, mag het rapport ook worden gelezen als een leidraad voor de PvdA Nederland. Niet voor niets staat erin dat 'de Friese PvdA als blijvende voorhoede van de PvdA' op weg gaat naar 2018. Bovendien is een van de schrijvers Jacques Monasch, Kamerlid uit Sneek en strateeg achter de laatste verkiezingszege, die van Wim Kok in 1994.

De PvdA, 38 zetels in de Kamer, staat momenteel in de opiniepeilingen op 15 en is de kleinste van de grote partijen.

undefined

De eerste ingreep bij noodgevallen is binnen de PvdA steevast de benoeming van een commissie die opdracht krijgt een rapport te schrijven. Begrijpelijk, je moet ergens beginnen; een rapport dempt de eerste paniek en draagt de belofte van een oplossing in zich wellicht vinden de opstellers toevallig het ei van Columbus, je kunt nooit weten.

Wat is het probleem van de PvdA Fryslân en wat is dus helemáál het probleem van de PvdA Nederland?

De twee belangrijkste bevindingen in het rapport: er is heel veel concurrentie van andere partijen en door de coalitie met de VVD heeft de PvdA haar eigen gezicht verloren.

Daar had je dus geen rapport voor nodig.

undefined

De oplossingen dan. Er moet een 'Rode Werkplaats' komen, een 'politiek en bestuurlijk zenuwcentrum', en 'een nieuwe manier van politiek bedrijven'. De gemiddelde leeftijd van PvdA-politici moet naar 45, de helft moet vrouwelijk zijn en een kwart ondernemer. En de mienskip-gedachte moet leidend worden. Mienskip betekent niet 'mijn schip' maar 'gemeenschap'. Uit het rapport: 'De Mienskip-gedachte legt verbindingen naar alle maatschappelijke problemen en uitdagingen die wij van waarde vinden in het inrichten van een solidaire en betrokken samenleving.'

Laat Diederik Samsom (Leeuwarden) de mienskip-gedachte maar eens uitleggen aan Halbe Zijlstra (Oosterwolde). Voor die begrijpt wat de coalitiepartner daarmee bedoelt, zijn we al gauw een paar verkiezingen verder.

undefined

Sybrand Buma (Workum) kan zich vast wel vinden in de mienskip-gedachte waarmee je meteen de kern van de PvdA-problemen te pakken hebt: wat onderscheidt die partij nog van andere?

Ik denk dat de PvdA, in Fryslân en elders, zich een andere vraag moet stellen: kan Nederland inmiddels niet heel goed zonder PvdA? Dat is een lastige, maar hij leidt mogelijk tot introspectie, frisse debatten en nieuwe inzichten. Misschien luidt het antwoord wel: 'Jazeker'.

De PvdA Fryslân staat in de traditie van 'Pieter Jelles' (Troelstra) en 'Domela' (Ferdinand Domela Nieuwenhuis), staat er in het rapport. Daar merk je in Den Haag vrij weinig van, maar afgezien daarvan: beiden zijn al heel lang dood.

Sa ist en net oars, want ast oars wie, wie t net sa.

undefined

Wilt u belangrijke informatie delen met de Volkskrant?

Tip hier onze journalisten


Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright @volkskrant.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden