KAMSALAMANDER ?
De zeldzame Triturus cristatus, roepnaam kamsalamander, heeft het Brabantse Vught op de knieën gekregen. Een megaproject moet worden afgelast omdat de salamander er voorkomt....
Hans Neuwissen van de gemeente Vught: 'We zouden in het buitengebied 270 woningen bouwen. De grond was al gekocht van een familie en de afspraak was gemaakt dat twee familieleden vijftien kavels in eigen beheer mochten bebouwen. Toen kwam dat onderzoek: de kamsalamander leefde op het bouwterrein. Bij een eerste onderzoek was geen spoor, zelfs geen larve van het beestje ontdekt. Maar nu wel, dus het project moet stoppen. De gemeente verwacht een schadeclaim van zeven miljoen gulden van de familie. En we lopen ook nog ettelijke miljoenen mis doordat we geen winst maken op de verkoop van de bouwkavels. Dat is zuur voor ons, ja.
Of de kamsalamander al die miljoenen waard is? Ach, de korenwolf heeft in Limburg een heel industriegebied platgelegd. O ja, die salamander komt van Tilburgs grondgebied.'
Monique van der Blom van de gemeente Tilburg: 'Zo'n kamsalamander heeft geen weet van gemeentegrenzen, hè. En wij als Tilburg kunnen hem ook niet zomaar terughalen binnen ons grondgebied. Met dat beestje mag niet worden gespeeld, dat staat in de wet op de natuurbescherming en de Habitat-richtlijn. Ik vind het heel jammer voor de gemeente Vught dat ze hun bouwplannen nu moeten opschorten. Misschien moeten ze eens met ons bellen. Maar wacht even. . .
Onze kamsalamanderexpert zegt net niet te geloven dat ónze kamsalamander in Vught zit. Er ligt toch zo'n 25 kilometer tussen Tilburg en Vught. Dus er is geen reden om aan te nemen dat het een van onze zeldzame salamanders is.'
H. Schlegel in Kruipende dieren (1862): 'De kamsalamander is met uitzondering der lage streken, vrij algemeen, ofschoon slechts hier en daar in kleinen getale aangetroffen.'
Jeroen van Delft van Reptielen, amfibieën en vissen onderzoek Nederland: 'Dat was in 1862. Na de Tweede Wereldoorlog is vooral door de sterke intensivering van de landbouw de verspreiding van de kamsalamander met 25 tot 50 procent afgenomen. Koeien kregen drinkinstallaties, duizenden poelen werden dichtgegooid. En juist de poel is voor de voortplanting van de kamsalamander van levensbelang. Kwetsbaar beestje is het nu.
Verplaatsen? Haha, sommige andere salamanders stappen heel snel over naar andere poelen, maar die mevrouw van de gemeente Tilburg heeft gelijk: de kamsalamander is erg honkvast, die kun je niet zomaar verplaatsen. Dat beestje stelt hele specifieke eisen aan zijn woongebied.'
T. de Jager en W. Tarbuck over het ideale leefgebied van de kamsalamander in Een methode voor het bepalen van de geschiktheid van een verbindingszone voor herpetofauna (1996): 'Eisen leefgebied van de kamsalamander: oppervlakte open water van minimaal 5 m; waterdiepte van 20 tot 100 cm; open water met zowel zon als schaduw; vissen afwezig; pH hoger dan 4,5 (dus geen zuur water); matig voedselrijk tot voedselrijk; glooiende oever; struiken en bomen binnen een afstand van 400 meter tot het water; biotoop van grasland en/of heide binnen een afstand van 400 meter tot het water; bodem van zand, klei of leem; aanwezigheid van windbeschutting.'
Op de website van motorsportvereniging TCD Hummelo, circuit 'de Heksenplas': 'Het voortbestaan van de motorsport wordt al jaar en dag bedreigd door de toenemende aandacht voor het milieu.'
Herman Willemsen, secretaris van motorsportvereniging TCD Hummelo: 'Opeens stonden daar een paar studenten van de tropische-bosbouwschool in Deventer. Ze waren bezig met een afstudeerproject, en of wij wisten dat de kamsalamander op ons crossterrein voorkwam? Nou meneer, ik ben al sinds 1969 lid van de vereniging en wij crossen al 44 jaar op dit terrein in de Kruisbergse Bossen, maar een kamsalamander heb ik nog nooit gezien. Wel reeën, hazen, konijnen en fazanten. Dus onze voorzitter met die studenten mee, en ja hoor, de kamsalamander zat op ons circuit. U begrijpt dat we meteen actie hebben ondernomen. Er is een milieuplan opgesteld voor het opschonen van de vennen naast het circuit. Ruim 150 duizend gulden subsidie krijgen we nu van de provincie, en de vereniging trekt zelf zo'n 20 duizend gulden uit. Een heel bedrag, maar wij zijn trots op onze natuur.'
Jonathan Verschuuren, hoogleraar Europees en internationaal milieurecht: 'Waar de kamsalamander het recht vandaan haalt een miljoenenproject te saboteren? Wel erg makkelijk om zo'n diertje de schuld te geven. Vught had z'n huiswerk beter moeten doen. De Habitat-richtlijn en de Conventie van Bern moeten bekijken. Was dat gebeurd, dan hadden ze wellicht toch die 270 huizen kunnen bouwen.'