Kampioen van de voorkeurstemmen is klaar voor het kabinet

Volendammers zijn ambitieuze lui. Ze schoppen het ver in de muziek, de visserij, het voetbal, de bouw of de toeristenbranche. Dat ze voor de politiek kiezen, komt zelden voor. Mona Keijzer (48) is een grote uitzondering. Ze is hardcore Volendams. Als ze bij de lokale omroep Lovo achter de microfoon kruipt, wordt het voor de niet-Volendammer lastig haar te volgen.

In Volendam stemmen ze nogal rechts. De PVV scoort er hoog, Geert Wilders gaat er in verkiezingstijd graag een visje eten of een boottochtje maken. Ook Forum voor Democratie heeft er aardig wat aanhang.

Vandaar dat er Keijzer heel wat aan gelegen was Volendam op 15 maart 2017 terug te veroveren voor het CDA. Dat lukte, Keijzer werd de grootste, ze versloeg de PVV.

Keijzer is een strijder. Dat bleek in 2012, toen ze - zowat vanuit het niets - het gevecht aanging met Sybrand Buma om het lijsttrekkerschap. Ze is ook loyaal. Dat werd zichtbaar in de periode daarna, waarin ze met winnaar Buma op campagne ging om te redden wat er te redden viel voor het zieltogende CDA.

De steile, calvinistische Buma en de toegankelijke, roomse Keijzer - ze vormen een logisch duo. Waarmee niet gezegd is dat ze tot elkaars inner circle behoren.

Ze was de vanzelfsprekende nummer twee bij de verkiezingen in 2012. Krijg je die plek vijf jaar later opnieuw, dan ben je een factor van betekenis geworden in de partij. Een status die ze bevestigde door kampioen van de voorkeurstemmen te worden. Ze kreeg er 165.383, meer dan lijsttrekkers Thierry Baudet en Tunahan Kuzu.

Van die status is ze zich bewust. Als Mona Keijzer gevraagd wordt of ze het kabinet in wil, zegt ze - als een van de zeer weinigen - geen nee. Dat doen vrouwen veel te snel, vindt ze. Volendam is een matriarchale samenleving, vertelt ze. 'De mannen zijn op zee, de vrouwen bestieren alles wat achterblijft. Die zijn eigengereid, daadkrachtig, hardwerkend.' Kortom, kom maar op met die klus: ik ben er klaar voor.

In haar geval kan die klus een staatssecretariaat zorg zijn. Dan mag ze de grote bezuinigingsprojecten voltooien en bijsturen die Martin van Rijn op de rails zette. Daar zit meteen het voorbehoud. Zorgwoordvoerder Keijzer voerde de afgelopen jaren fel oppositie tegen Van Rijn. De staatssecretaris was volgens haar de regie kwijt en creëerde een 'praatmoeras'. Ze diende zelfs een motie van wantrouwen tegen hem in, vanwege de chaos met de uitbetaling van pgb's. Als bewindspersoon zou ze moeten laten zien dat het beter en zorgvuldiger kan.

Ze kan bogen op langjarige ervaring als wethouder in Noord-Holland, maar heeft er in Den Haag pas één termijn opzitten; dan geld je nog als een nieuwkomer. Keijzer smeedde de afgelopen vijf jaar geen grote plannen, ook niet binnen haar partij. Haar initiatiefvoorstel om het verheerlijken van terrorisme strafbaar te stellen, wacht nog op behandeling. Ze voerde vooral vasthoudend oppositie.

Ja zeggen tegen Keijzer is dus niet vanzelfsprekend. Maar wie nee zegt, zal met goede argumenten moeten komen. Mocht Buma wel minister worden en zij niet, dan zal ze haar zinnen zetten op het fractieleiderschap.