Nieuws
‘Kamer komt met enquête naar fraudeaanpak van uitvoeringsinstanties’
De Tweede Kamer gaat de fraudeaanpak van uitvoeringsinstanties als de Belastingdienst en het UWV aan een parlementaire enquête onderwerpen, meldt RTL Nieuws. Onder meer het gebruik van zwarte lijsten en van extra controle op mensen met een dubbele nationaliteit zullen aan bod komen.
Het Tweede Kamerbestuur heeft woensdag ingestemd met de inzet van dit zwaarste middel dat de Kamer kan inzetten om haar controlerende taak uit te oefenen. De getuigen die de enquêtecommissie oproept – ook ministers en staatssecretarissen – zijn verplicht om te verschijnen en onder ede verklaringen af te leggen. De afgelopen drie decennia heeft de Tweede Kamer het middel tien keer ingezet.
In het onderzoek Fraudebeleid en Dienstverlening zal de aanpak van de Belastingdienst, het UWV, de IND en het Centraal Justitieel Incassobureau nauwkeurig worden ontleed. Ook het Inlichtingenbureau, de tamelijk onbekende instantie die voor gemeenten alle overheidsdata van bijstandsgerechtigden verzamelt en aan elkaar koppelt, wordt onderzocht.
Deze enquête komt voort uit de kinderopvangtoeslagaffaire en de onthullingen over zwarte lijsten bij de Belastingdienst. In februari stemde de Tweede Kamer al in met een motie van Lilian Marijnissen, fractievoorzitter van de SP, om meer duidelijkheid te krijgen over de bredere fraudebestrijding van de overheid. Die motie formuleerde het doel van de enquête als volgt: ‘het onderzoeken van de dienstverlening, handhaving en fraudebestrijding bij overheidsdiensten’.
Meerdere enquêtes
De agenda van de Tweede Kamer is volgend jaar flink gevuld met enquêtes. De nieuwe parlementaire enquête moet bij voorkeur vóór de zomer van 2022 gehouden worden, vlak voor de aardgasenquête, waarvan de verhoren in de zomer van 2022 gepland zijn. Voor de Groningen-enquête is de voorbereiding al begonnen.
Het toeslagenschandaal werd eerder al tijdens een parlementaire ondervraging onderzocht, wat leidde tot het aftreden van het kabinet Rutte-III. Het verschil met een enquête is dat daar geen uitgebreid dossieronderzoek aan vooraf hoeft te gaan. De commissie-Van Dam, die de parlementaire ondervraging uitvoerde, heeft bijvoorbeeld geen onderzoek gedaan naar het selecteren op nationaliteit en de omgang met persoonsgegevens door de Belastingdienst. Voor deze enquête krijgt de commissie langer de tijd, waardoor het onderwerp beter kan worden uitgezocht.
De onderzoekscommissie moet de jaren negentig als startpunt nemen, omdat de controle en toezicht vanaf dat moment werden aangescherpt. Het onderzoeksvoorstel draagt de commissie op onder meer naar zwarte lijsten en algoritmes te kijken. Ook de op nationaliteit gebaseerde selectie van groepen burgers voor controle en toezicht vergt de aandacht van de commissie, net als het delen van informatie tussen verschillende overheidsorganisaties. In het voorstel staat verder dat de de dynamiek tussen Kamer, ambtenarij en uitvoeringsorganisaties moet worden gereconstrueerd.
