Kadhafi's leger opent vuur, zestien doden

AMSTERDAM - Veiligheidstroepen van de Libische leider Moammar Kadhafi hebben vrijdag in Tripoli het vuur geopend op demonstrerende burgers. Daarbij vielen volgens getuigen zestien doden. Kadhafi hield een felle toespraak in het centrum van de hoofdstad.

Duizenden inwoners van Tripoli kwamen vrijdag na het middaggebed op straat. Het was de grootste protestactie in de hoofdstad sinds afgelopen zondagnacht, toen zestig betogers werden gedood. Sindsdien durfde bijna niemand zich nog op straat te vertonen.

Omdat per sms was opgeroepen tot demonstraties omsingelden militairen en huurlingen vrijdag de moskeeën. In verscheidene buitenwijken van Tripoli dreven ze betogers hardhandig uiteen. Volgens getuigen schoten scherpschutters op de demonstranten.

'De ordediensten hebben het vuur geopend op willekeurige betogers', zei een inwoner telefonisch tegen het persbureau AFP. 'Er liggen doden in de straten van de wijk Souk Al-Journa.' Een inwoner van Tripoli die vrijdag de grens met Tunesië overstak, zei: 'Het is daar oorlog in de letterlijke zin van het woord.'

Zestien mensen zouden omgekomen zijn in Tripoli. Dit dodental, dat is opgemaakt uit verschillende getuigenverklaringen, kon niet worden bevestigd. Volgens een Franse mensenrechtenorganisatie zijn in heel Libië al tweeduizend doden gevallen.

Tripoli vormt het centrum van Kadhafi's krimpende territorium. Het oosten van Libië is stevig in handen van de oppositie, en ook in het westen vielen weer steden. Volgens een getuige van Reuters waren zelfs sommige buitenwijken van Tripoli onder controle van de oppositie.

Maar de tienduizend zwaarbewapende leden van de 32ste brigade, geleid door Kadhafi's zoon Khamis, zullen Tripoli niet makkelijk opgeven. Vrijdagavond hield Kadhafi opnieuw een felle speech op het Groene Plein, waar duizenden aanhangers zich hadden verzameld. Hij zwoer dat hij zou 'triomferen over de vijanden', en zei dat hij stammen zou bewapenen. 'Maak jullie klaar om voor Libië, voor waardigheid en voor petroleum te vechten', zei hij.

In het oosten van Libië demonstreerden tienduizenden inwoners vrijdag om hun solidariteit te betuigen met Tripoli. 'Ons hart is bij de helden van Tripoli', stond op spandoeken. De organisatie van de oostelijke steden is in handen van volkscomités, die de voedselbevoorrading, het ophalen van vuilnis en verdediging regelen. Ze zeiden vrijdag ook twee olieraffinaderijen te beheren.

In het westen werd vrijdag opnieuw strijd gevoerd om Misurata en Zawiya, maar Kadhafi's tegenstanders konden de aanvallen afslaan. Ook vielen drie westelijke berggemeentes in handen van de oppositie. De wegen tussen de steden worden volgens getuigen nog wel gecontroleerd door Kadhafi's aanhangers.