Kadhafi presenteert Westen het 'nieuwe' Libië

Met zijn vrouwelijke lijfwachten, kleurrijke tent als officiële residentie, zijn ongebruikelijke kledij en zijn voorliefde voor dramatiek houdt de Libische leider Moammar Kadhafi zijn flamboyante levensstijl in ere. Maar hij heeft waarschijnlijk afscheid genomen van oude revolutionaire dromen. In plaats daarvan voert Kadhafi campagne om het sceptische Westen te paaien.

De campagne kreeg een extra stimulans toen Frankrijk en Duitsland hun erkentelijkheid betuigden over de rol van Libië bij de bevrijding van zes buitenlandse gijzelaars uit de klauwen van de moslimrebellen in de Filipijnen.

Die lof was zelden vertoonde positieve aandacht van het Westen, waar Libië en Kadhafi meestal in één adem worden genoemd met het ondersteunen van guerrillabewegingen en het plegen van terroristische aanslagen.

'Kadhafi zoekt de publiciteit', meent Mary-Jane Deeb, een Amerikaanse Libië-expert. 'Hij wil zijn imago verbeteren. Kadhafi wil dat iedereen hem ziet als een man die naleving van de mensenrechten belangrijk vindt en de strijd aanbindt tegen het terrorisme.'

Kadhafi lijkt het Westen een 'nieuw' Libië te willen voorschotelen, maar het is nog maar de vraag of het 'oude' Libië van de afgelopen drie decennia tot het verleden behoort.

Kadhafi is al meer dan dertig jaar aan de macht. Het zal hem moeilijk vallen zijn buren en de internationale gemeenschap te overtuigen van zijn goede bedoelingen, nadat hij decennialang honderden miljoenen oliedollars heeft besteed aan het ondersteunen van 'vrijheidsstrijders' in alle uithoeken: Afrika, Ierland, Zuidoost-Azië en zelfs in de Pacific.

Vorig jaar zette Kadhafi de eerste stap op weg naar internationale rehabilitatie. Hij stemde ermee in dat twee Libiërs in het buitenland (Zeist) worden berecht op verdenking van de aanslag op het Panam-toestel boven het Schotse Lockerbie in 1988.

De overdracht van de verdachten had tot gevolg dat de Verenigde Naties de sancties opschortten die sinds 1992 van kracht waren. De Verenigde Staten handhaven hun unilaterale sancties. Libië staat nog steeds op de zwarte lijst van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, omdat Washington Tripoli ervan verdenkt terrorisme te ondersteunen.

Volgens Mary-Jane Deeb en Herman Cohen, een gepensioneerde Libië-expert van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, heeft Libië de afgelopen vijf jaar niets te maken gehad met terroristische aanslagen. 'Dat is de VS ook niet ontgaan', meent Herman Cohen. 'Zodra het Lockerbie-proces achter de rug is, zijn de Verenigde Staten waarschijnlijk bereid de betrekkingen met Libië te normaliseren.'

Libië is voorlopig nog lang niet het model-land dat het probeert te lijken. Volgens westerse inlichtingendiensten ontwikkelt Libië massavernietigingswapens. Tripoli zou steun van Noord-Korea krijgen om de reikwijdte van de raketten te vergroten, zodat Zuid-Europa kan worden getroffen.

Kadhafi, die vrijdag 31 jaar aan de macht is, probeert ook de radicale zwarte Amerikaanse moslimleider Louis Farrakhan voor zijn zaak te winnen. Farrakhans militante theorieën over rassenrelaties en joden baren de Amerikaanse autoriteiten al ernstige zorgen.

Ondanks alle politieke consideraties zijn bijna alle grote oliemaatschappijen ter wereld terug in Libië. Ze komen af op de dertig miljard vaten bewezen Libische oliereserves. Alleen Amerikaanse bedrijven laten Libië links liggen. Ze moeten wel, want de Amerikaanse sancties verbieden handel met het Libië van Kadhafi.

Minister van Buitenlandse Zaken Albright zou echter op het punt staan het reisverbod van Amerikanen naar Libië op te heffen. Onlangs bezocht een Amerikaanse delegatie Libië om te onderzoeken of het land veilig is voor Amerikaanse zakenlui.

De vrijlating van de gijzelaars en de hereniging met hun familieleden in Tripoli is een nieuwe stap op weg naar de rehabilitatie van Libië en de doorbreking van het isolement. Libië melkt de ontknoping tot de laatste druppel uit en koestert de dankbaarheid.

Libië zegt de gijzelaars te hebben vrijgekregen door ontwikkelingsprojecten in de Filipijnen te beloven. Niet door een miljoen dollar per gijzelaar te betalen, zoals Filipijnse regeringsfunctionarissen suggereren.

Libië heeft al jaren goede relaties met moslimrebellen in de overwegend katholieke Filipijnen. Het heeft in het verleden vaker bemiddeld om gijzelaars vrij te krijgen. Libië heeft scholen en moskeeën in het verpauperde zuiden laten bouwen, maar wordt er ook van verdacht guerrillastrijders van het Moro Bevrijdingsfront te trainen - een van de grootste moslimverzetsgroepen.