Kabinet wil Servië nog niet als EU-lid

Den Haag Servië is volgens Nederland nog lang niet toe aan het lidmaatschap van de Europese Unie. Het kabinet stevent af op een confrontatie met andere EU-landen en de Europese Commissie, die vinden dat Servië beloond moet worden voor de arrestatie van Karadzic, eerder deze week.

Nederland eist ‘volledige samenwerking’ van Servië met het Joegoslavië-Tribunaal in Den Haag. Dat betekent dat behalve Karadzic ook diens legerleider Mladic wordt uitgeleverd. Beiden worden verantwoordelijk gehouden voor de val van de Moslim-enclave Srebrenica in de zomer van 1995, waarbij duizenden mensen om het leven kwamen, ondanks de aanwezigheid van Nederlandse VN-militairen.

Nederland kan een veto uitspreken over vergaande samenwerking met Servië, en zal dat volgens diplomaten onder de huidige omstandigheden ook doen. De EU-landen sloten dit voorjaar een samenwerkingsakkoord met Servië, dat onder meer voorziet in handelsvoordelen voor de potentiële lidstaat. Het akkoord wordt gezien als het voorportaal voor Servië om toe te treden tot de EU, een felbegeerde wens van de nieuwe, overwegend pro-Europese machthebbers in Belgrado. Volgens Eurocommissaris Rehn heeft Servië nu al recht op privileges die voortvloeien uit de overeenkomst.

Minister Verhagen (Buitenlandse Zaken, CDA) houdt volgens diplomaten daarentegen vast aan de eis van volledige samenwerking met het Joegoslavië-Tribunaal, voordat Servië de vruchten plukt van het akkoord dat een paar maanden geleden werd bereikt. De Nederlandse opstelling, waarover volgens Verhagen niet valt te onderhandelen, houdt ook in dat getuigen zonder gevaar voor eigen leven verklaringen kunnen afleggen voor het tribunaal in Den Haag. Servië moet daartoe een beschermingsprogramma opstellen.

Minister Verhagen, die de arrestatie van Karadzic omschreef als een ‘geweldige stap voorwaarts’, weet zich in zijn opstelling tegenover Servië gesteund door de Tweede Kamer. ‘Eén zwaluw maakt nog geen zomer’, aldus PvdA-Kamerlid Blom. Volgens zijn CDA-collega Ormel moet Servië ook Mladic naar het tribunaal in Den Haag sturen. Oppositiepartij VVD vindt bij monde van het Kamerlid Ten Broeke dat minister Verhagen voet bij stuk moet houden.