nieuws
Kaag vliegt naar Suriname in poging onvrede over Nederlandse slavernij-excuses weg te nemen
Over de timing en de manier waarop de Nederlandse excuses over het slavernijverleden moeten plaatsvinden, bestaat grote onvrede onder Surinamers. Vicepremier Sigrid Kaag reist deze week naar Suriname in een poging de waardigheid van het moment te redden.
Ze zal pogen de verontwaardiging te dempen over de wijze waarop Nederland 19 december zijn excuses aan wil bieden, op acht plekken in de wereld. De vraag is in hoeverre de waardigheid van het moment nog te redden is. Enkele Surinaams-Nederlandse stichtingen zijn zelfs naar de rechter gestapt om te voorkomen dat de excuses deze maand al plaatsvinden.
De klachten van belangengroepen lopen uiteen: zo had een deel van de groepen een rol willen hebben in de voorbereiding, en is er onvrede over de afwezigheid van de koning in de ceremonies. Sommigen vinden het ongepast dat minister Franc Weerwind, die zelf Surinaamse wortels heeft, excuses komt aanbieden in Suriname, in plaats van een witte bewindspersoon.
Minister Kaag zal spreken met de Surinaamse regering en meerdere belangengroepen, heeft haar woordvoerder laten weten. Ook zal Kaag deze week een tweede gesprek leiden met belangenorganisaties in het Catshuis, in Den Haag. Na een eerste overleg op deze locatie, afgelopen donderdag, leek de rust enigszins weergekeerd. ‘Deze groep, met het kabinet, wil hier een succes van maken. Het wordt een betekenisvol moment’, concludeerde premier Rutte nadien. De premier zelf heeft deze week verplichtingen in Brussel.
Meer tijd voor excuses
Van die rust is weinig meer over. Vijf Surinaamse organisaties die niet voor dit Catshuisoverleg waren uitgenodigd en die zich niet vertegenwoordigd voelen door de aanwezige partijen, stapten naar de rechter. Donderdag dient het kort geding.
Volgens hun advocaat voelen nazaten van tot slaaf gemaakten zich ‘vernederd’ doordat ze zo beperkt zijn betrokken bij de excuses. De organisaties willen dat het kabinet meer tijd neemt en pas excuses aanbiedt na afronding van onderzoeken naar de Nederlandse rol in de slavernij.
Ook stuurden negentien andere organisaties en acht sleutelfiguren het kabinet een brief, in handen van Nieuwsuur, met randvoorwaarden voor het accepteren van excuses. Ze eisen onder meer een herstelfonds voor nazaten van slachtoffers van de slavernij, het kwijtschelden van schulden van de Caribische eilanden en Suriname, strafbaarstelling van het woord ‘neger’ en het verdwijnen van Zwarte Piet uit de openbare ruimte.
Ook willen ze dat het kabinet een concreet plan presenteert voor hoe het de achterstelling van de nazaten van tot slaaf gemaakten volledig gaat oplossen. Hiernaast moet koning Willem-Alexander wat hen betreft een toespraak houden in het Amsterdamse Oosterpark tijdens de herdenking van de afschaffing van de slavernij, op 1 juli. Onder anderen de Arubaanse premier Evelyn Wever-Croes en organisaties Kick Out Zwarte Piet, The Black Archives en Vereniging Antilliaans Netwerk hebben de brief ondertekend.
Doorlopend proces
Er zijn tot nu toe geen signalen dat het kabinet overweegt de excuses uit te stellen. Rutte is zeer geïrriteerd over het uitlekken van het kabinetsplan. Hij benadrukte vorige week dat de excuses het begin zijn ‘van een heel proces dat doorloopt’, onder meer verwijzend naar 1 juli 2023, als het 150 jaar geleden is dat de slavernij in het Koninkrijk der Nederlanden werd afgeschaft.
