Junckers' Europa

De EU wordt met de benoeming van Juncker niet democratischer, wel wereldvreemder. De risico's zijn groot.

BERT LANTING

Ik heb de verkiezingen gewonnen, kraaide Jean-Claude Juncker na uitslag van Europese verkiezingen. Als Spitzenkandidat van de christen-democratische Europese Volkspartij (EVP) eiste hij het voorzitterschap van de Europese Commissie op: uiteindelijk had de EVP van alle partijen in het Europees Parlement de meeste stemmen gekregen.

Er valt wel wat af te dingen op de triomfantelijke constatering van Juncker. Slechts een enkeling besefte dat een stem op de CDA of de Partido Popular in Spanje een stem op Juncker betekende. En veel te kiezen viel er niet: de vier grootste politieke stromingen hadden allemaal sterk federalistisch ingestelde lijsttrekkers aangewezen.

Verscheidene EU-landen, Groot-Brittannië voorop, hebben hun bedenkingen over Juncker. Dat hij vandaag toch vrijwel zeker door de EU-leiders op het schild wordt gehesen, is het gevolg van een machtsgreep van het Europees Parlement.

Volgens het Verdrag van Lissabon hebben de regeringsleiders het recht een kandidaat voor te dragen, maar moeten ze daarbij wel rekening houden met de uitslag van de verkiezingen. Als de voordracht het europarlement niet zint, kunnen de parlementariërs die kandidaat wegstemmen. Om de regeringsleiders duidelijk te maken wie de broek aan heeft, stonden de leiders van het parlement erop dat de winnende Spitzenkandidat Commissievoorzitter zou worden. Iedere andere voorgedragen kandidaat zouden ze wegstemmen.

Het resultaat is dat het parlement voortaan bepaalt wie voorzitter van de Commissie wordt - een drastische machtsverschuiving ten nadele van de Europese Raad, de vergadering van de regeringsleiders. Op het eerste gezicht lijkt dat mooi: hoe meer macht voor het parlement, hoe democratischer Europa. Maar veel inwoners van EU-landen voelen zich in Brussel meer vertegenwoordigd door hun eigen regeringsleiders dan door hun europarlementariërs, die vaak veel enthousiaster zijn over 'Europa' dan hun achterban thuis.

Het gevaar is dat Juncker, die in 2005 ontkende dat de Fransen en de Nederlanders tegen de Europese Grondwet hadden gestemd (ze hadden zich louter 'vergist'), geen oog heeft voor de onvrede met Brussel in veel lidstaten. Daarmee kan hij enorme schade aanrichten. Als Groot-Brittannië uit de EU stapt uit onvrede over de hoeveelheid macht die Brussel naar zich toe trekt, zou dat een ramp voor de EU zijn.

undefined

Wilt u belangrijke informatie delen met de Volkskrant?

Tip hier onze journalisten


Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright @volkskrant.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden