Jumbo-eigenaren kopen deel Hema: hoe nu verder?

Is de transactie al rond?

Zeker niet. ‘De voorgenomen transactie is tot in detail uitonderhandeld’, zegt Ton van Veen, de financiële topman van Jumbo en woordvoerder van de familie Van Eerd. ‘Maar dat is de eerste akte; er moet nog een hoop gebeuren voordat de plannen kunnen worden uitgevoerd. Daar gaan we de komende zes tot acht weken mee aan de slag.’

Op nummer 1 staat daarbij: geld losweken van Nederlandse banken, waarschijnlijk ABN Amro, Rabobank en/of ING. De kopers van Hema willen 400 miljoen euro lenen, waarvan 300 miljoen euro om Hema’s overgebleven schulden te herfinancieren. Dat is geen sinecure; het zijn door de coronacrisis onzekere tijden, ook voor banken. Bovendien heeft Hema jaren van grote verliezen achter de rug, en zorgde covid-19 in het eerste kwartaal voor tegenvallende resultaten. In juni en juli deed Hema het juist aanzienlijk beter dan vorig jaar.

Hema’s kopers nemen de komende weken de boeken van Hema door, in de hoop geen onaangename verrassingen tegen te komen.

Was er geen sprake van overheidssteun voor de Hema?

Daar zullen de kopers wel op hopen; de overheid kan namelijk helpen de banken over de streep te trekken. Bedrijven die door de coronacrisis moeilijker een lening van de bank krijgen, kunnen een beroep doen op de Garantie Overheidsfinanciering corona (GO-C). Bij succes staat de overheid dan garant voor 80 of 90 procent van de leningen die het betreffende bedrijf van de bank krijgt, tot een maximum van 150 miljoen euro per bedrijf. Daardoor loopt de bank aanzienlijk minder risico. In het voorjaar probeerde Hema dit ook al, maar toen weigerde de overheid.

Maar als dat allemaal goed gaat, gaat Hema dan bij Jumbo horen?

Hema wordt volgens de plannen verkocht aan twee partijen, die elk voor 50 procent eigenaar worden. De ene partij is de Brabantse ondernemersfamilie Van Eerd. Dat zijn de eigenaren van supermarktketen Jumbo, maar zij financieren de Hema-aankoop met eigen vermogen. Dat doen ze via hun eigen investeringsmaatschappij, Mississippi Ventures. De andere partij is Parcom, een Nederlands investeringsfonds dat werkt met kapitaal van pensioenfondsen, verzekeraars, en rijke ondernemersfamilies. Aan hen de taak om Hema’s bedrijfsvoering naar een hoger plan te tillen, en de keten voor te bereiden op verdere integratie met Jumbo.

Waarom koopt de familie Van Eerd niet heel Hema?

Het is volgens Jumbo’s Van Veen ‘zeker mogelijk' dat de familie uiteindelijk de andere helft van Hema koopt van Parcom. Door operationele processen samen te voegen en producten van de een in de winkels van de ander te verkopen, kunnen beide ketens veel efficiënter en winstgevender gerund worden. Maar dan moeten wel alle seinen op groen staan. De inzet van Parcom als partner bij de aankoop is ook een manier van de familie Van Eerd om te voorkomen dat ze in één klap voor heel Hema verantwoordelijk worden. Als de samenwerking de komende jaren tegenvalt, dan kan de familie Van Eerd makkelijker weer van Hema af.

Wie of wat is Parcom, en hoe weten we dat die Hema niet financieel zal leegplukken zoals de investeringsfondsen die hen voorgingen?

Parcom is een private equityfonds, een investeringsmaatschappij die met particulier geld bedrijven opkoopt om ze te reorganiseren, efficiënter en dus winstgevender te maken, en daarna met winst weer door te verkopen. Dat soort fondsen wordt door critici wel ‘sprinkhaanfondsen’ genoemd, omdat ze het opgekochte bedrijf dikwijls financieel leegtrekken - zo zadelde voormalig eigenaar Lion Capital Hema op met 750 miljoen euro aan schulden.

Garanties zijn er niet, maar Parcom heeft een goede reputatie in het reorganiseren van verlieslijdende ondernemingen in de detailhandel. Het is een Nederlandse maatschappij, waar omheen het een ons-kent-ons is van ondernemend Nederland. Sleutelfiguren binnen het huidige Parcom bereidden eerder winkelketen C1000 voor op integratie met Jumbo, wat de familie Van Eerd kennelijk goed bevallen is. Bovendien zijn rond de verkoop afspraken gemaakt voor reductie van schulden, niet het vermeerderen daarvan.

Hoe zit de deal financieel in elkaar?

Parcom en investeringsvehikel Mississippi Ventures willen 450 miljoen euro op tafel leggen. Daarvan brengen de twee kopers elk 75 miljoen euro in, de overige 300 miljoen euro moet van de banken komen. Van deze 450 miljoen vloeit circa 400 miljoen naar de schuldeisers die Hema afgelopen zomer in handen kregen, waarmee die voorgoed van het toneel verdwijnen. De overige 50 miljoen euro gaat naar Hema zelf, als financiële injectie. De nieuwe eigenaren willen ook de overgebleven schulden van Hema, 300 miljoen euro, herfinancieren zodat Hema jaarlijks vele miljoenen aan rentebetalingen bespaart en daardoor weer ruimte krijgt om te investeren in de toekomst.

Wat betekent dit alles voor de Jumbo of Hema bij mij om de hoek?

Beide ketens werken al intensief samen; Hema-producten liggen al in 160 Jumbo-winkels - de overige 500 winkels volgen. Hema co-sponsort het wieler/schaatsteam Jumbo-Visma, en Jumbo krijgt een plek in Hema’s stationswinkels. Die samenwerking zal nauwer worden, maar van integratie van beide merken is volgens Jumbo’s Ton van Veen geen sprake: ‘Jumbo blijft gewoon Jumbo, en Hema blijft Hema.’

Het consortium Van Eerd/Parcom wil bovendien dat Hema zich weer primair gaat richten op haar ‘thuismarkt’: Nederland, België en de zeer succesvolle winkels in Frankrijk. Dat betekent waarschijnlijk een einde aan avonturen in Dubai of Mexico.

Waar is Marcel Boekhoorn eigenlijk gebleven, de miljardair en pandaberenredder die Hema in 2018 kocht?

Die was aanvankelijk nog bij de constructie Van Eerd/Parcom betrokken, maar inmiddels heeft hij zich teruggetrokken. Naar verluidt bemoeilijkte zijn aanwezigheid de onderhandelingen rond de huidige transactie. Boekhoorns belangrijkste verdienste is dat hij relatieve rust bracht binnen Hema, onder meer door een einde te maken aan jarenlange ruzies tussen de Hema-directie en machtige franchisenemers, zelfstandige ondernemers die een of meerdere Hema-winkels uitbaten. Toen hij niet in staat of niet van zins bleek om een aflossing te voldoen op Hema’s beruchte leningen, viel de keten dit voorjaar in handen van haar schuldeisers. Zij verkopen Hema nu aan het consortium Van Eerd/Parcom.