Juma, het miezerige mannetje van 15

In de wandelgangen van de rechtbank zoeft de enthousiaste advocaat voorbij: 'Wat een schitterende zaak, hè.' Nou, schit-te-rend! Twee jongens van 15 jaar die een leuke, oude vrouw van 80 bij een inbraak haast dood wurgen. Geweldig! '

Haar getuigenis past helemaal in het plaatje van mijn cliënt. Zij weet niet wie ''de Grote'' is en wie ''de Kleine'', dus hoe moet iemand anders het dan weten?' De Grote is Ace. Geboren in januari 1989. Breed. Lang. Sterk. Gouden ketting. Gouden oorbel in linkeroor. Pikzwart haar. Zwart T-shirt met een rode streep. Prado-schoenen. Rozenkrans. Bromstem.

De Kleine is Juma. Geboren: juli 1989. Iel. Bleek. Mager. Zwarte nepleren jas met bontkraag. Blauwe spijkerbroek. Blauwe sportschoenen. Donkerbruin haar. Volle wenkbrauwen. Zachte stem. De oude vrouw is Marietje. Geboren op 16 juni 1924. Sinds het overlijden van haar man, nu bijna 10 maanden geleden, is ze alleen. Ze lijdt aan de ziekte van Ménière, een evenwichtsstoornis. 'Vandaar mijn kunstoor.' Ze heeft ook twee kunstknieën. En bronchitis. Het huis waarin ze haar hele volwassen leven woonde, wordt binnenkort gesloopt. De ontmanteling van haar leven is dan zo goed als voltooid - in een zielloze woning kan ze gaan wachten op het einde. De oude vrouw weet dat.

Jonge jongens van 15 weten niks van het einde. Die denken alleen maar aan het hier en nu. Luister bijvoorbeeld naar Juma. Hij heeft zojuist het meest sociaal-wenselijke antwoord gegeven waarom je een hoogbejaarde vrouw in haar woning zou overvallen. 'Om te studeren. Ik heb geld nodig.'

De beroofde als donor van een glansrijke carrière. Het moet niet gekker worden. Maar voor Juma klinkt het allemaal erg logisch. Nou heeft Juma één groot geluk: hij is een miezerig mannetje. En Marietje heeft verklaard, dat tijdens de beroving de kleinste van het duo een afwachtende houding aannam. De Grote zat boven op haar. De Grote zwaaide met messen. De Grote hield een kussen op haar gezicht waardoor ze bijna stikte. En de Grote drukte haar ribben en borstbeen kapot. Dus de Grote heeft het gedaan.

Hoho.

Het is de enthousiaste advocaat van de Grote. Wie is dan die Grote? Heeft zij de Grote gezien? Kan zij de Grote aanwijzen?

Ik, zegt Marietje, heb gevochten als een leeuw met die Grote. Maar die kerel had een panty over zijn kop getrokken, die kreeg ze niet te pakken. Dus zijn gezicht heeft zij nooit gezien. Het kan haar ook niet schelen of het een Nederlander, een Surinamer of een Marokkaan is. Al is het een marsmannetje, zegt ze. Ze weet alleen dat die grote vent boven op haar zat en dat het kleine kereltje toekeek. Basta!

Dus Juma heeft mazzel. Bovendien heeft hij een sterk overlevingsinstinct. Door zijn daden te bekennen, weet hij dat hij Ace meetrekt de ellende in. Maar hij heeft Ace nodig: die moet de meeste schuld krijgen. De rechters moeten Ace gaan zien als de grote initiator van deze daad. Hij is dan slechts de laffe meeloper.

Dus dreunt Juma voortdurend zinnetjes op dat hij bang is voor Ace. Dat Ace hem heeft gedwongen mee te doen met de beroving. Dat hij niet kon wegrennen naar de politie want dan zouden de broers van Ace hem later pakken. En echt, hij vindt het heel erg. Hij wou dat hij die oude mevrouw was, dat hij het ongedaan kon maken, dat hij daar lag in de gang, niet zij.

Dus je hebt de oude vrouw een lief briefje geschreven, vraagt een van de jeugdrechters. Nee.

Een kaartje dan? Nee.

Iets van je laten horen via de officier van justitie? Nee. Via je advocaat? Nee.

Het is gewoon een mooi verhaal over angst en spijt, meer niet. (Volgende week: de zaak tegen Ace)

(Het vonnis, twee weken later: Juma krijgt tien maanden jeugddetentie waarvan vier maanden voorwaardelijk. Ook moet hij een programma voor harde kern-jongeren volgen.)

De namen van de verdachten en het slachtoffer zijn om privacyredenen gefingeerd.