John Walker Lindh, de ‘Amerikaanse Taliban’, vervroegd vrij ondanks protesten

Twee CIA-officieren ontdekten hem tussen een groep gevangen Taliban-strijders in een gevangenis in Mazar-i-Sharif. Kort nadat zij hem hadden verhoord, brak er een opstand uit onder de gevangenen, waarbij de toen 32-jarige CIA-officier Johnny Spann werd omgebracht. Bij het neerslaan van het oproer werden 300 tot 500 Talibanstrijders gedood. Lindh was een van de 86 gevangenen die het mislukte oproer overleefden.

‘Ontspoorde hot-tubber’

Op de eerste beelden die van hem waren te zien vanuit de gevangenis met aarden wallen, zag hij vervuild uit, met lange haren en verwarde blik. Bij het oproer had hij een kogel in zijn been gekregen. Vijftig dagen lang werd hij – soms geblinddoekt en naakt vastgebonden op een brancard – door de Amerikanen verhoord in Afghanistan en op een Amerikaans oorlogsschip, voordat hij naar de Verenigde Staten werd overgevlogen. Anders dan de meeste andere opgepakte Talibanstrijders kwam hij als Amerikaan niet in de gevangenis op Guantánamo Bay terecht.

Toenmalig president Bush noemde hem een ‘ontspoorde hot-tubber uit Marin County’, een verwijzing naar Lindhs jeugd in een welvarende, ietwat linkse villawijk aan de rand van San Francisco. Lindhs ouders waren typische bewoners van dit Democratische paradijs aan de oever van de Pacifische Oceaan. Zijn vader (van oorsprong katholiek) en moeder (boeddhist) lagen al jaren in scheiding, terwijl hun zoon langzaam afdreef. Op 16-jarige leeftijd bekeerde Lindh zich tot de islam nadat hij Spike Lee’s film over Malcolm X had gezien en begon zijn tocht die hem bij de Taliban in Afghanistan zou brengen.

Een jaar later reisde hij met de zegen van zijn ouders naar Jemen om Arabisch te leren, zodat hij de Koran in de oorspronkelijke taal zou kunnen lezen. Vervolgens trok hij door naar Pakistan waar hij zich aansloot bij een radicaal-islamitische militie die voor de ‘bevrijding’ van het Indiase gedeelte van Kasjmir streed. Vandaar ging hij verder naar Afghanistan waar hij enkele maanden in een trainingskamp van de terreurgroep Al Qaida doorbracht. Daar had hij ook een korte ontmoeting met Osama bin Laden die hem bedankte voor zijn bijdrage aan de jihad. Als strijder van de Taliban vocht hij tegen de door het Westen gesteunde Noordelijke Alliantie, maar hij viel al snel in handen van de Afghaanse verzetsgroep.

In de VS probeerden de autoriteiten hem aanvankelijk te veroordelen wegens terrorisme en voor de dood van CIA-officier Spann, maar die zaak liep vast omdat ze daarvoor onvoldoende bewijs konden vinden. Uiteindelijk bekende hij schuld aan het helpen van de Taliban en het dragen van wapens.

Bewondering voor IS

De familie van Spann reageerde woedend op de vrijlating van Lindh. Spanns dochter Alison, die haar vader het laatst zag toen ze 9 was, noemde het een schande dat Lindh vervroegd is vrijgelaten. ‘Mijn familie heeft levenslang gekregen. Ik heb nooit gedacht dat de Verenigde Staten zo iemand eerder zouden laten gaan. Lindh is een verrader en ik ervaar zijn vervroegde vrijlating een klap in het gezicht’, zei ze tegen het conservatieve weekblad Washington Examiner.

Ook vooraanstaande Republikeinen maakten bezwaar. Zij wijzen erop dat Lindh, die zich nu Yayyah Lindh noemt, nog maar enkele jaren geleden zijn bewondering uitte voor de terreurgroep Islamitische Staat. Naar verluidt zou Lindh na zijn vrijlating naar Ierland willen verhuizen. Zijn grootmoeder van vaderskant was een Ierse. Maar voorlopig komt daar in ieder geval niets van: de komende drie jaar krijgt hij geen paspoort. Ook mag hij niet zonder toezicht het internet op en mag hij geen contact zoeken met extremisten. De aanklagers wilden hem aanvankelijk voorgoed verbieden naar het buitenland te gaan, maar onder die voorwaarde wist de nu 38-jarige Lindh uit te komen. Hij wil, als hij zijn paspoort terugkrijgt, op bedevaart naar Mekka.