John Bercow, voormalig voorzitter van het Lagerhuis, stapt (eindelijk) over naar Labour-partij

In een ver verleden, tijdens de hoogtijdagen van Margaret Thatcher, was de jonge Bercow lid van de zeer rechtse Monday Club, een groepering binnen de Conservatieve Partij die onder meer het Zuidafrikaanse apartheidsregime steunde. Het is een tijd waar de 58-jarige Bercow, een nazaat van Roemeense joden die begin vorige eeuw naar Engeland waren gekomen, met weinig plezier op terugkijkt.

Door de jaren heen bewoog Bercow zich naar het midden van het politieke spectrum, daarbij beïnvloed door zijn jongere vrouw Sally, een Labour-activiste. Hoezeer hij zich vervreemdde van zijn eigen partij bleek in 2009 toen Bercow met steun van de Labour-fractie tot Lagerhuisvoorzitter werd gekozen. Hij kreeg in die functie diverse aanvaringen met zijn partijgenoot David Cameron, die van 2010 tot 2016 premier was.

Tijdens de Brexit-jaren kreeg hij als speaker de toorn van de Conservatieve Brexiteers over zich heen omdat hij teveel de kant van de Remainers zou hebben gekozen. Bercow heeft nooit een geheim gemaakt van zijn afkeer van Brexit. Hoewel hij naar buiten joviaal en aimabel overkomt, onder meer tijdens optredens in Nederlandse praatprogramma’s, gedroeg hij zich volgens oud-medewerkers achter de schermen als een kleine tiran.

Wraak

Nadat Bercow in 2019 zijn functie eerder dan gepland had neergelegd, nam premier Johnson wraak door de oud-kamervoorzitter, in strijd met de parlementaire traditie, geen plekje in het Hogerhuis te gunnen als Lord Bercow. Toenmalig Labour-leider Jeremy Corbyn besloot Bercow op zijn beurt voor te dragen, maar dat bleek tevergeefs. Uit e-mails die Bercow met Labour heeft uitgewisseld, is gebleken dat de partij nu een nieuwe poging gaat wagen om Bercow in het Hogerhuis te krijgen.

Tegenover The Observer verklaarde Bercow zich thuis te voelen bij een partij die waarden als ‘gelijkheid, sociale rechtvaardigheid en internationalisme’ koestert. Hij had geen goed woord over voor Johnson, behalve dat de Conservatieve leider ‘een goede campagevoerder’ is. De Tories zullen niet ongelukkig zijn met de overstap, omdat het past in hun streven Labour te portretteren als de partij van de progressieve, hoofdstedelijke elite, waar ook Bercow deel van uitmaakt.

Deze strategie werkt goed in Midden- en Noord-Engeland, dat onder Johnson blauw is gekleurd, de kleur van de Conservatieven. Op 1 juli zal de regeringspartij naar verwachting het noordelijke, Brexit-gezinde district Batley & Spen op Labour gaan veroveren, hetgeen de positie van oppositieleider Starmer verder zal verzwakken.

In het rijke Zuid-Engeland daarentegen begint de Blauwe Muur scheuren te vertonen. Afgelopen donderdag verloren de Tories tot ieders verrassing een voorheen veilig kiesdistrict net boven Londen, nabij de plek die Bercow jarenlang vertegenwoordigde. De conservatieve kiezers bleken woest te zijn over de aanleg van een hogesnelheidslijn door hun idyllische streek, en over plannen om daar meer huizen te bouwen. Genoemde zetel viel in handen van de Liberaal-democraten. De Labour-kandidaat eindigde als vierde.

Volgens Bercow begint de conservatieve achterban het vertrouwen in Boris Johnson’s ‘lege slogans’ te verliezen.