Jay Leno breekt staking schrijvers

David Letterman, zijn directe concurrent van The Late Show op CBS, bereikte op hetzelfde moment 5,5 miljoen mensen. Ook voor hem was het de eerste keer. Letterman kon wel met zijn vaste schrijvers werken, want hij heeft een eigen productiebedrijf (World Wide Pants) en sloot zelf een overeenkomst met de vakbond, het Screen Writers Guild.

Het arbeidsgeschil tussen de twaalfduizend schrijvers en de producenten duurt al sinds begin november en het geduld in Hollywood en New York begint op te raken. Vooral in de tv-wereld is dit merkbaar. Leno is niet de enige die de staking aan zijn laars lapt. Ook Conan O’Brien op NBC, de beoogde opvolger van Leno, is terug zonder schrijvers. En John Stewart en John Colbert, de gastheren van populaire talkshows op de zender Comedy Central, keerden maandagavond terug – zonder de mensen die hun materiaal bedenken.

Al deze heren hebben steun betuigd aan de staking, waarmee de schrijvers beloning willen afdwingen voor werk dat ze voor ‘nieuwe media’ verrichten. Juist daarom voelt hun besluit om de stakers te passeren als verraad. Afgelopen vrijdag kondigde het schrijversgilde acties aan vanwege Leno’s gebrek aan solidariteit.

De vorige staking, in 1988, duurde vijf maanden. Niemand durft te voorspellen hoe lang het ditmaal gaat duren. Wel bereikt het gilde tijdelijke overeenkomsten met afzonderlijke productiestudio’s, zoals United Artists van Tom Cruise. Door zulke deals te sluiten, hopen de schrijvers de druk op de grootste studio’s te verhogen.

Maar dit kan weleens tot disputen leiden, als werkgevers bij de Nationale Raad voor Arbeidsverhoudingen gaan klagen. Kenners speculeren op die juridische stappen, omdat de vakbond ‘discrimineert’: er wordt slechts met een van de bonden overlegd.

Dick Clark Productions krijgt in elk geval geen eigen deal. De producent is verantwoordelijk voor de Golden Globes (belangrijke Amerikaanse filmprijzen, red) en zonder overeenkomst kunnen de schrijvers niet voor de Globes-ceremonie werken. Vorige week kondigden de vakbond van de acteurs (SAG) aan dat ze solidair zijn met de schrijvers, en niet naar de Globes komen. De partijen overleggen koortsachtig om tot een oplossing te komen.

Diederik van Hoogstraten