Japanners laten de rauwe sushi steeds vaker staan

Reuters

TOKYO

De verfijnde methoden van de vegetarische boeddhistische keuken, de pijnlijk nauwkeurige presentatie - ooit bedoeld voor de middeleeuwse adel - en de versheid van de rauwe vis in de sushi voor de gewone man: alles was gebaseerd op voedsel van hoge kwaliteit.

Massaproductie van voedsel in de twintigste eeuw liet sommige uiterlijkheden nog wel intact, maar het gemak ging ten koste van voedzaamheid. Japan heeft echter eindelijk de geneugten van gezond eten en onbespoten voedsel ontdekt en als er in dat land een trend ontstaat, dan is er gelijk sprake van een ware hausse. Zodanig zelfs dat sommige trend-deskundigen denken dat Japan de grootste markt voor biologisch geteeld voedsel kan worden.

'De consument heeft een andere kijk op de dingen gekregen', zegt Michiaki Tokue, voorzitter van de milieugroepering Nippon Ecology Network (NEN). Zijn organisatie propageert al twintig jaar onbespoten voedsel.

Tokue: 'Recent onderzoek wijst uit dat meer dan 90 procent van de ondervraagden ecologisch geteeld voedsel eet of dat zal doen zodra het makkelijker te krijgen is.'

De milieuorganisatie zette vorig jaar december in Yokohama een supermarkt op, waar alleen biologisch geteelde producten worden verkocht. Daarvoor had NEN negen jaar lang met succes een postorderbedrijf voor ecologisch eten geëxploiteerd.

Grote detaillisten hebben de nieuwe trend ook ontdekt. Bedrijven als Mitsukoshi hebben zich, aangelokt door het enorme groeipotentieel, gestort op de ecologische markt.

'Ecologische producten kunnen 10 procent van de totale voedselmarkt in Japan gaan uitmaken, dat is nu nog minder dan een procent', verduidelijkt Eiji Fukui van de handelsonderneming Nissho Iwai Corporation.

'Wij zijn erin gestapt omdat we de doorsnee-consument kunnen bereiken en niet alleen speciale groepen zoals het geval is in de Verenigde Staten en Europa. Daar kopen mensen zulke producten vaak uit politieke motieven.'

Nissho Iwai was een van de eerste ondernemingen die contracten afsloten met buitenlandse leveranciers van onbespoten voedsel. Het bedrijf levert nu van graan, suiker en koffie tot vers of bevroren fruit en groenten. Fukui: 'We lopen op dit gebied erg achter. Er zijn geen binnenlandse producenten die kunnen voldoen aan de strenge buitenlandse normen voor ecologisch voedsel.'

Vanwege de bijzondere ligging van het land, hoge bergen en omgeven door zee, hebben Japanse boeren te maken met een hoog vochtigheidsgehalte en hoge temperaturen. Daardoor worden veel kunstmest en pesticiden gebruikt. Omdat de consument eist dat het voedsel er 'volmaakt' uitziet - rechte komkommers, knalrode glimmende tomaten of enorme aardbeien - worden ook veel chemische middelen gebruikt. Dit alles maakt Japan tot de grootste gebruiker van pesticiden ter wereld.

Ook de Japanse boeren komen langzamerhand tot andere inzichten, zeker als ze zelf negatieve effecten van pesticiden hebben ondervonden. De theeplanter Kaneka Mochizuki, die zijn gewassen veertig keer per jaar met kunstmest en pesticiden behandelde, is daarmee opgehouden nadat hij een ernstige leverbeschadiging had opgelopen. 'Mijn huisarts zei dat ik anders zou doodgaan.'

Green Network Japan, een organisatie van tweeduizend boeren, houdt zich sinds vorig jaar november bezig met ecoteelt. Ze gebruikt milieuvriendelijke verpakkingen en probeert ecovoedsel tegen concurrerende prijzen te leveren. Omdat het Japanse distributiestelsel buitengewoon ingewikkeld en daardoor duur is, levert de organisatie rechtstreeks aan de consument. 'De productie van ecovoedsel is vaak maar 10 procent duurder dan dat van gewoon eten. We moeten de kostenreductie dus zoeken in een goedkoper distributiesysteem', zegt een woordvoerder.