Nieuws
Jaarlijks 129 miljoen staatssteun voor nieuwe kernreactor in Petten, van belang voor kankerpatiënten
Het kabinet pompt vanaf 2023 jaarlijks 129 miljoen euro in de bouw van een gloednieuwe kernreactor in Petten: Pallas. Dat moet de productie van medische isotopen veilig stellen, radioactieve stofjes voor de diagnose en behandeling van onder meer kanker en hart- en vaatziekten.
Pallas kan gedurende tien jaar rekenen op het jaarlijkse bedrag. Met die beslissing komt er een einde aan een bijna twintig jaar durende zoektocht naar private geldschieters. Het besluit voor de nieuwe kernreactor dateert uit 2003. Potentiële investeerders haakten vorig jaar definitief af nadat de kosten voor de ontwikkeling verdubbelden naar ongeveer 2 miljard euro.
De bouw van Pallas is noodzakelijk omdat de verouderde kernreactor in Petten hoognodig aan vervanging toe is. Regelmatig optredende storingen zorgen ervoor dat de leveringszekerheid van medische isotopen in gevaar komt.
Begin dit jaar lag de kernreactor in Petten nog zes weken stil vanwege een lekkage in de kelder. Dat leidde ertoe dat alleen al in Nederland honderden kankerpatiënten langer moesten wachten op hun behandeling. Ook internationaal is ‘Petten’ van groot belang: de Nederlandse kernreactor voorziet 70 procent van de Europese behoefte aan medische isotopen.
Op de lange baan
Een definitieve beslissing over de bouw van de Pallas reactor werd door verschillende kabinetten telkens op de lange baan geschoven. Na overheidsleningen van in totaal 226 miljoen euro kwam het project nog altijd niet van de grond. Het bedrag dat nu voor Pallas wordt uitgetrokken komt vrij uit de geschrapte vergoeding van vitamine D uit het basispakket vanaf 2023.
Ook nu is er overigens nog geen honderd procent zekerheid over de start van Pallas: de definitieve beslissing komt in het voorjaar van 2023, belooft minister Ernst Kuipers. Er is nog 330 miljoen euro nodig voordat Kuipers definitief groen licht kan geven voor de bouw van de nieuwe kernreactor. Met de tien jaar durende staatssteun hoopt het ministerie alsnog private investeerders over de streep te trekken.
Daarnaast moet de Europese Commissie nog beoordelen of de Nederlandse staatssteun aan Pallas geoorloofd is. De komst van een nieuwe speler op de markt kan nog roet in het eten gooien: het Amerikaanse bedrijf SHINE wil 200 miljoen euro investeren om in Veendam een nieuwe isotopenfabriek te vestigen met deeltjesversnellers, een innovatieve techniek die minder nucleair afval oplevert.
Eerlijke concurrentie
In maart van dit jaar zegde Kuipers nog in een brief aan SHINE toe dat er een situatie van eerlijke concurrentie zou komen: ‘U kunt ervan uitgaan dat de Nederlandse overheid geen partijen voortrekt, eerlijke mededinging nastreeft en dat gelijke kansen zullen worden geboden.’ SHINE beraadt zich nog op een reactie, meldt een woordvoerder van het bedrijf.
De beroepsvereniging van nucleair geneeskundigen, de Nederlandse Vereniging voor Nucleaire Geneeskunde, is blij met het voorgenomen besluit van het ministerie van VWS. ‘Hiermee wordt het belang van medische isotopen voor patiënten duidelijk erkend. Met medische isotopen kunnen we dagelijks duizenden patiënten helpen met hun diagnose en bovendien ook ziekten gerichter behandelen met minder schadelijke bijwerkingen’, zegt voorzitter Andor Glaudemans, nucleair geneeskundige in het UMCG in Groningen en hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen.
