Jaap de Moor

Bevlogenheid

'Simon Spoor was een van de grote generaals van de 20ste eeuw. Hij was erg intelligent en stak met koop en schouders boven de rest van het leger uit. Hij was geliefd bij de troepen en bracht een enorm leger op de been, waarschijnlijk het grootste dat Nederland ooit heeft gehad. Bovendien speelde hij een hoofdrol in de dramatische periode dat Nederland Indië kwijtraakte.

'Het verbaasde me enigszins dat er nog geen wetenschappelijke biografie van hem was. Misschien komt dat doordat Nederlanders niet graag herinnerd worden aan die periode.'

Zoektocht

'Wat er aan literatuur over hem was, kende ik wel, omdat ik me al lang met Indië bezighield. Ik ben begonnen alle archieven langs te gaan om in één keer al het onderzoek te doen. Eigenlijk vind ik dat je halverwege het onderzoek al moet beginnen met schrijven, omdat je dan met nieuwe vragen komt. Ik ben daarvan afgeweken omdat ik multiple sclerose heb en verwachtte dat ik na enige tijd niet meer makkelijk een archief binnen kon komen. Zo is het ook gegaan.

'Het had achteraf gezien efficiënter gekund, want alle belangrijke bronnen bleken te staan in de twintig delen van de Officiële bescheiden betreffende de Nederlands-Indonesische betrekkingen 1945-1950. Dat is werkelijk een fabelachtig goede bronnenuitgave. Maar de bezoeken aan de archieven waren geen verspilde tijd. Ik heb er veel achtergrondinformatie opgedaan en de sfeer van de tijd geproefd.'

Inzicht

'Spoor was een buitengewoon slimme man die belangrijke ontwikkelingen van tevoren zag aankomen. Maar het verzet van de Indonesiërs tegen Nederland heeft hij nooit begrepen. Hij dacht dat het een zaak was van een kleine groep relschoppers, terwijl het nationalisme werd gedragen door een groot deel van de bevolking.

'Dat hij tijdens de Tweede Wereldoorlog niet helemaal doorhad wat er gebeurde, valt nog wel te begrijpen want toen zat Spoor in Australië. Maar dat hij in de jaren daarna, in Indonesië, ook geen oog had voor de werkelijkheid, noem ik 'het raadsel van Spoor'.

'Waarschijnlijk had het ermee te maken dat Spoor zo lang zo sterk had ingezet op het neerslaan van de opstand dat hij niet meer kon accepteren dat hij het mis had.'

Verhaal

''Er zijn er die zeggen dat generaal Simon Hendrik Spoor, legercommandant in Nederlands-Indië van 31 januari 1946 tot 25 mei 1949, is vermoord.' Over de plotselinge dood van Spoor doen allerlei verhalen en geruchten de ronde, dus ik heb besloten met die zin te beginnen. Dan heb ik de lezer meteen bij de kladden en kan ik hem meenemen, Spoors leven in.'

Jaap de Moor: Generaal Spoor - Triomf en tragiek van een legercommandant.

Boom; € 29,90.

undefined