Italië snoeit 70 miljard voor EMU

Van onze correspondent

Jan van der Putten

ROME

Tot voor kort sprak de regering nog over een ingreep van bijna 40 miljard gulden. Donderdag werd het 56 miljard, daarna kwam er nog 14 miljard bovenop. Dat geld is volgens premier Prodi de prijs die Italië moet betalen om samen met de Europese kopgroep lid te worden van de EMU. 'Als we niet met de eersten Europa binnengaan', zei hij zondag, 'zullen we daarna in het geheel niet meer meetellen.'

Uit nog onduidelijke 'schatkistoperaties' moet 14 miljard gulden komen. Critici vrezen financiële trucjes die geen zoden aan de dijk zetten. De resterende 56 miljard bestaat voor de helft uit extra belastingen en voor de andere helft uit vermindering van de uitgaven. De nieuwe belastingen treffen vooral de loontrekkers, de huis- en grondeigenaars en de bedrijven.

Een 'eurotax', een toeslag op de inkomstenbelasting met het oog op 'Maastricht', moet éénmalig 14,6 miljard gulden opleveren. Dat zal echter leiden tot verdere vermindering van de consumptie en dus de btw-inkomsten. Besparingen moeten ondermeer komen uit inperking van fiscale aftrekposten, hervormingen van het ambtenarenapparaat en verkorting van de militaire dienst van twaalf tot tien maanden.

Fausto Bertinotti, leider van Communistische Herstichting, had gedreigd de regering ten val te brengen - in de Kamer zit deze oud-linkse partij op de wip - als er zou worden gehakt in de pensioenen en in de gezondheidszorg. Prodi is voor dat dreigement gezwicht. Daardoor kunnen vijftigjarigen nog met pensioen gaan.

De post-communistische leider Massimo D'Alema van de grootste regeringspartij, de PDS, vindt dat Bertinotti misbruik maakt van zijn positie om zijn achterban tevreden te stellen zonder dat hem dat iets kost, terwijl de PDS de last moet dragen voor de impopulaire bezuinigingen. Het wordt volgens D'Alema tijd dat Communistische Herstichting zelf regeringsverantwoordelijkheid neemt. De rechtse leider Berlusconi vindt dat in feite de communisten van Bertinotti nu al in de regering de dienst uitmaken.

De reacties op het 'Maastrichtse' pakket zijn gemengd. Het IMF vindt het niet ver genoeg gaan. De bonden twijfelen. De handel vreest instorting van de consumptie. Maar de geld- en effectenhandelaars en de Duitse minister van Financiën, de Italië-criticus Waigel, zijn tevreden.

De verwachting dat na de maxi-begrotingsingreep het bankdisconto (nu 8,25 procent) op korte temijn fors zal worden verlaagd, is niet uitgekomen. Gouverneur Fazio van de centrale bank wil dat pas doen als de inflatie onder de 3 procent komt. Ieder punt dat de rente daalt, bespaart 22,4 miljard gulden aan rente op de staatsschuld. Het hoge disconto is volgens de ondernemers een recessierecept. De economische groei, in april nog becijferd op 2,4 procent, zal dit jaar niet groter zijn dan 0,8 procent.