Analyse
IsTrump nog te stoppen?
Donald Trump en Hillary Clinton liggen na hun overwinningen op Super Tuesday op koers richting de nominatie voor het Amerikaanse presidentschap. Ze hebben nog een lange weg te gaan, maar de weg van hun tegenstanders is nog veel langer.
Voormalig neurochirurg Ben Carson trok woensdag zijn conclusie: hij verlaat waarschijnlijk de race, nadat hij was blijven steken op een paar procent. Daarmee blijven er vier Republikeinse kandidaten over.
Trump en Clinton, de koplopers bij de Democraten en Republikeinen trokken in een meerderheid van de staten aan het langste eind en vergrootten hun voorsprong in gedelegeerden op hun achtervolgers. Trump won zeven van de elf staten (Alabama, Arkansas, Georgia, Tennessee, Virginia, Massachusetts en Vermont), Clinton won er ook zeven (Alabama, Arkansas, Georgia, Tennessee, Virginia, Massachusetts en Texas). Ze vierden hun overwinningen met een blik op het najaar, als zij elkaars tegenstander zouden worden in de algemene verkiezingen.
Minder grote voorsprong
Clinton lijkt dankzij de steun van zwarte kiezers haar gebrekkige aantrekkingskracht onder jongeren ruimschoots te kunnen compenseren. Bernie Sanders won wel vier (kleinere) staten, maar zijn voorsprong was minder groot dan die van Clinton op hem.
Trump vierde zijn overwinning met een toenaderingspoging tot de Republikeinse partij. 'Ik ben een vereniger', zei hij, en beweerde met iedereen te willen samenwerken. 'Ik denk dat ik ook best kan opschieten met Paul Ryan (de belangrijke voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, red.)', zei Trump verzoenend. Om daaraan toe te voegen: 'Zo niet, dan zal hij een hoge prijs betalen.' Daarna veranderde Trump de toespraak in een persconferentie - een teken van zelfvertrouwen. Hij pareerde alle vragen eenvoudig.
Senator Ted Cruz won behalve zijn thuisstaat Texas ook het naburige Oklahoma, en Alaska. Dankzij het grote aantal gedelegeerden in Texas bleef hij nog redelijk in het spoor van Trump. Cruz wierp zich dan ook op als enige mogelijke uitdager van de vastgoedmagnaat en riep Marco Rubio op het op te geven. Maar Cruz' sterkte is enigszins vertekend - juist door de winst in Texas. In andere zuidelijke staten, met veel evangelische christenen, eindigde Cruz steevast achter Trump. Cruz speelt vanaf nu vooral nog uitwedstrijden.
Wat wil The Donald?
Het komt er niet altijd uit, in zijn tweets en retoriek, maar de leider van de Republikeinse presidentsverkiezingen wil wel degelijk iets met het land. Wat is de agenda van Trump.
Minder gedelegeerden dan procenten
Grote verliezer op Super Tuesday was Marco Rubio, doordat hij veel minder gedelegeerden dan procenten verzamelde. Hij won wel zijn eerste staat (Minnesota), maar bleef in Texas en Alabama onder de drempel van 20 procent steken, waardoor hem nul gedelegeerden toevielen die door de staat worden aangewezen. In de districten kregen alleen de nummers één en twee (Trump en Cruz) gedelegeerden, waardoor Rubio met slechts een handvol gedelegeerden uit Texas (dat in totaal 155 gedelegeerden leverde) thuiskwam.
Maar Rubio zei nog niet op te geven. Over twee weken is zijn thuisstaat Florida aan de beurt en het is zijn eer te na die op te geven.
Ook is het Republikeinse establishment opnieuw aan het rekenen geslagen, om te kijken hoe Trump van de nominatie kan worden afgehouden. Tot eergisteren was de hoop dat het peloton zo snel mogelijk zou uitdunnen, zodat de tegenstand zich rond één kandidaat (Rubio) zou consolideren. Nu die tegenvalt, lijkt de enige haalbare strategie om Trump te stoppen juist een zo breed mogelijk peloton, dat de komende twee weken zo veel mogelijk punten afsnoept van Trump. Zelfs zonder te winnen zou Rubio dan Trump kunnen afremmen in Florida, en John Kasich in zijn thuisstaat Ohio. Alles om te voorkomen dat Trump 1.237 gedelegeerden verzamelt, de absolute meerderheid waarmee hij zich van de nominatie zou verzekeren.
Iedereen kan winnen
Als niemand dat aantal haalt, komt het in juli aan op de Republikeinse Conventie, een getrapte verkiezing waarin de gedelegeerden na een eerste ronde ook op andere kandidaten mogen stemmen. Dan kan dus iedereen winnen die zover komt.
De vraag is of dat haalbaar is. Ten eerste komen er na 15 maart een aantal winner-takes-allstaten aan, waar Trump ook met 35 procent van de stemmen 100 procent van de gedelegeerden achter zich kan krijgen. Dan werkt de verdeelde oppositie dus juist weer in zijn voordeel. Ten tweede is het de vraag of de Republikeinse elite een duidelijke winnaar via de conventie alsnog durft te passeren. De komende weken kunnen speltheoretici hun hart ophalen.
