Irak en Syrië halen banden aan

Damascus Syrië en Irak proberen na jarenlange rivaliteit en onenigheid de onderlinge banden aan te halen. De Iraakse president, Jalal Talabani, is bezig aan een vierdaags bezoek aan Syrië dat zich vooral zou richten op veiligheidsvraagstukken. Talabani bracht gisteren een symbolisch belangrijk bezoek aan het graf van de overleden president Hafez Assad, de vader van de huidige president, Bashar Assad, meer dan 300 kilometer buiten Damascus.

Het is het de eerste reis van een Iraakse president naar Syrië sinds 1979. De twee landen die tot de Amerikaanse invasie van Irak werden geregeerd door rivaliserende branches van de Baath-partij herstelden pas in november de diplomatieke banden na een onderbreking van bijna 25 jaar.

Washington heeft, net als Bagdad in het verleden, Syrië ervan beschuldigd de opstandelingen in Irak te steunen. Syrië zou strijders, wapens en geld doorlaten voor de militanten die tegen de Amerikanen en de nieuwe Iraakse regering vechten en die honderden onschuldige burgers hebben gedood bij aanslagen.

De Syrische president Assad zei na een eerste ontmoeting met Talabani dat de veiligheid in Irak belangrijk is voor Syrië. ‘Als een van onze landen geschaad wordt, schaadt het ook de ander. Veiligheid in Irak is in het belang van Syrië.’

Talabani legde echter de nadruk op het verbeteren van handels- en economische banden met het buurland. Hij heeft zelf weinig politieke macht in Irak maar wordt vergezeld door een zware delegatie, met onder meer de invloedrijke minister van Binnenlandse Zaken, Jawad Bolani.

Irak zou vooral garanties van Syrië willen dat Damascus meer gaat doen om de lange en moeilijk te controleren grens tussen de twee landen te beveiligen. Irak heeft sinds het herstel van de diplomatieke banden de retoriek tegen Syrië ingedamd. Minister van Buitenlandse Zaken Hosheri Zeibari zei dat Irak nu eenmaal moet leven met buurlanden als Syrië en Iran.

Syrië had gehoopt dat de toenadering tot Bagdad zou leiden tot een dialoog met de VS. In december riep het Baker-Hamilton rapport van Amerikaanse prominenten de regering-Bush op tot een dialoog met Syrië en Iran om te helpen Irak te stabiliseren.

Maar de nieuwe Irak strategie die president Bush eerder deze maand ontvouwde en daaropvolgende verklaringen van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Condoleezza Rice, lijken de toon tegen die twee landen alleen maar te verscherpen. Bush en Rice hebben gezegd Iraanse en Syrische steun voor het geweld in Irak hard te zullen aanpakken.

In Damascus wordt ook gezegd dat Syrië weigert slechts met de VS te praten over ‘Amerikaanse belangen’. De Syrische regering zou het ook willen hebben over de teruggave van de door Israël bezette Golan hoogvlakte en een herstel van de invloed in Libanon.

Voor Talabani heeft het bezoek aan Syrië ook een persoonlijke betekenis. De Koerdische leider was jarenlang in ballingschap in het land.

Hij zei dan ook bij aankomst dat de Iraakse oppositie ten tijde van Saddam Hussein Syrië dankbaar is.