Internationale gemeenschap staat achter Zelaya

Volgens de afgezette president Manuel Zelaya, die nog altijd in de Braziliaanse ambassade in de hoofdstad Tegucigalpa zit, zijn zeker tien mensen om het leven gekomen. De Amerikaanse mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch heeft van de regering van de facto president Micheletti, die op 28 juni door een staatsgreep aan de macht kwam, geëist dat zij stopt met het gebruik van buitensporig geweld tegen demonstranten. Honderden mensen zijn de afgelopen dagen gearresteerd en opgesloten in twee honkbalstadions in Tegucigalpa.

Woensdag hief de regering het uitgaansverbod voor een paar uur op om de Hondurezen de gelegenheid te geven inkopen te doen. De meeste supermarkten hielden echter hun deuren gesloten, waarna ze door groepen werden bestormd. Sommige van de grote winkels werden leeggeplunderd.

José Miguel Insulza, de Chileense secretaris-generaal van de Organisatie van Amerikaanse Staten, maakte bekend dat hij opnieuw met een missie naar Honduras zal gaan om te proberen te bemiddelen tussen Zelaya en Micheletti. Tijdens overleg in New York, waar de meeste regeringsleiders en staatshoofden zijn voor de jaarlijkse Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, besloten de OAS en de Europese Unie hun ambassadeurs weer naar Tegucigalpa te sturen. Die waren na de staatsgreep teruggeroepen. De beslissing werd door de Hondurese media, die vrijwel eensgezind de coupplegers steunen, gevierd als een overwinning.

De Braziliaanse president Lula da Silva heeft de Veiligheidsraad van de VN gevraagd om een spoedzitting om de situatie in Honduras te bespreken. Dat initiatief wordt gesteund door Insulza. Het voorzitterschap van de Veiligheidsraad is deze maand in handen van de Verenigde Staten. Minister van Buitenlandse Zaken Clinton heeft eerder de hulp aan Honduras opgeschort en de visa van alle leden van de interim-regering ingetrokken. Een verzoek om de privébankrekeningen van Micheletti en zijn ministers in de VS te blokkeren, is tot dusver niet gehonoreerd.

Micheletti heeft aangekondigd bereid te zijn tot een dialoog met Zelaya. Maar dat lijkt slechts tijdrekken, want hij stelt voortdurend nieuwe voorwaarden. De internationale gemeenschap eist eenstemmig dat de gekozen president Zelaya terugkeert op zijn post. De verklaring van Micheletti werd voorgelezen door zijn minister van Buitenlandse Zaken Carlos López. In het Engels, dus die mededeling was bestemd voor de buitenwacht. Zijn laatste voorwaarde is dat Zelaya de uitslag van de verkiezingen van 29 november erkent. De VS, de EU, de OAS en donderdag ook secretaris-generaal Ban Ki-moon van de VN weigeren de legitimiteit van de verkiezingen te aanvaarden.

Honduras is inmiddels volledig tot stilstand gekomen. De buitenlandse hulp aan het armste land van het continent is gestaakt. Het transport functioneert niet meer doordat Venezuela de leverantie van goedkope olie aan Honduras heeft stopgezet. Volgens de regering kost het uitgaansverbod 20 miljoen euro per dag.

De scholen zijn al sinds de staatsgreep in juni gesloten door een staking van het onderwijzend personeel, verenigd in een van de actiefste vakbonden van het land.

Manuel Zelaya keerde maandag in het geheim terug naar Honduras, nadat twee eerdere pogingen daartoe gestrand waren. Hij zocht zijn toevlucht in de Braziliaanse ambassade, waar hij met toestemming van president Lula als gast verblijft, samen met zijn vrouw, kinderen en zo’n 130 volgelingen. De autoriteiten hebben water en licht van de ambassade afgesloten. De Brazilianen vroegen hun Amerikaanse collega’s in Tegucigalpa brandstof om de noodgeneratoren draaiend te houden.

Zelaya koos bewust voor de Brazilianen, omdat Lula de onbetwiste leider van Latijns-Amerika is en goede relaties heeft met Washington.