Interieurontwerper Jan des Bouvrie (1942-2020) loodste de Nederlandse woonkamer de moderne tijd in

Het allereerste ontwerp van Jan Antoon des Bouvrie was zijn eigen tienerkamer. De muren en het plafond schilderde hij wit. Boven zijn bed hing hij een replica van Guernica van Pablo Picasso; de rest van het meubilair ging eruit. Met dit handschrift zou Des Bouvrie uitgroeien tot de succesvolste Nederlandse interieurontwerper. Hij haalde – bijna letterlijk – de bezem door bruine bedompte schrootjesinterieurs met zware eikenhoutmeubels uit Brabant. Daarvoor in de plaats introduceerde hij strakke vormen, licht en kunst. Een progressieve stijlrevolutie waarmee hij de Nederlandse woonkamer de moderne tijd inloodste, een verdienste waarvoor hij in 2009 werd benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

De liefde voor design kreeg hij vanzelfsprekend mee als enig kind van de eigenaars van een interieurwinkel in Bussum, waar verantwoorde meubels werden verkocht volgens het voorschrift van de stichting Goed Wonen. Na zijn studie interieurarchitectuur aan de Amsterdamse Kunstnijverheidsschool (de vroegere Rietveld Academie) opende hij in 1969 zijn eigen studio, eveneens in Bussum. Zijn eerste ontwerp was meteen een bestseller: de beroemde Kubusbank. In de daaropvolgende halve eeuw ontwierp hij naast talloze meubels en interieurs ook asbakken, aanstekers en sigarendozen, reiskoffers, een vierkante telefoon, bestek, een sloepje (wit, uiteraard). Kortom een complete Wehkamp catalogus vol, het postorderbedrijf waarvoor hij inderdaad enige jaren de huisontwerper was.

Zelfs de cel kreeg een nieuw interieur

Des Bouvrie was in de kern een modernist met een voorkeur voor strakke, geometrische vormen en minimaal kleurgebruik, hoofdzakelijk wit. Als zijn grote inspiratiebronnen noemde hij niet voor niets Mondriaan, Rietveld en Le Corbusier. ‘Wit geeft mensen, bloemen en kunst de mogelijkheid om te stralen’, zo verklaarde hij zijn monochrome stijl. Ook stond hij aan de basis van de open keuken en de veranda, waarmee in harmonie binnen en buiten kon worden gewoond. Zijn huwelijk in 1990 met zijn tweede vrouw Monique gaf zijn loopbaan een boost. In 1993 opende het duo Het Arsenaal, een monumentale legerbarak in Naarden die werd verbouwd tot enorme showroom en aanpalende studio. Onder invloed van Monique sloop er meer goud, kleur en glamour in zijn werk.

Ondanks de weelde waarmee hij zich graag omringde, was slechts een handvol dingen onmisbaar: zijn karakteristieke ronde bril, zijn doosje sigaren en het schetsboekje met potlood. Toen hij in 2010 een nacht de cel in moest na een aanklacht wegen belastingontduiking – een bonnetjesaffaire die uiteindelijk zou worden geschikt maar die hem diep heeft geraakt – vroeg hij slechts om pen en papier. De volgende ochtend had Des Bouvrie een nieuw interieur voor zijn cel ontworpen.

In die zin is hij altijd de hardwerkende middenstandszoon gebleven, bovendien behept met dyslexie. Al tijdens zijn studie aan de Rietveld Academie deed hij lucratieve verbouwingen en winkelinrichtingen. Hij was waarschijnlijk de enige student die ooit met een Porsche naar de Amsterdamse kunstacademie kwam. Een zucht naar erkenning en aandacht zal daarbij zeker een rol hebben gespeeld. Des Bouvrie zocht vaak en met succes de publiciteit. Hij had een eigen TV Woonmagazine waarin hij kijkers bijspijkerde over de ideale woonkamer: ‘Je moet het interieur laten meegroeien met de ontwikkeling van je persoonlijkheid’, was een gevleugelde uitspraak. Of: ‘De gezelligheid zit in jezelf, niet in het volproppen van je huis.’ Ook figureerde hij in reclames voor onder meer McDonalds en Gamma. Maar zijn grootste televisiefaam zou hij uiteindelijk danken aan zijn terugkerende optredens in het populaire programma Glamourland van Gertjan Dröge, die de ontwerper steevast introduceerde met ‘Hallo, daar zijn we weer’.

Het merk Jan des Bouvrie

Jan des Bouvrie was de eerste ontwerper die van zijn naam een merk maakte. Er zijn zelfs Jan des Bouvrie Colleges voor styling en interieur in Amsterdam en Deventer. Het Gooi is altijd zijn natuurlijke werkterrein gebleven, daarbij geholpen door zijn flamboyante persoonlijkheid. Daar richtte hij de huizen in van BN-ers of de geselecteerden van de Quote 500. Het zou van hemzelf ook een vermogend man maken; alleen al de waarde van zijn kunstverzameling wordt geschat op ettelijke miljoenen.

Deze commerciële nevenactiviteiten hebben de aandacht – onterecht – afgeleid van zijn betekenis voor de Nederlandse interieurvormgeving. Hoewel zijn progressieve minimalisme aan invloed inboette de laatste jaren, is zijn mix van high en low culture van blijvende betekenis. Des Bouvrie maakte stijl en standing bereikbaar voor iedereen – arm én rijk. Zo ontwierp hij naast villa’s in Saint-Tropez ook verfblikken voor Gamma en fonduesets voor prijsvechter Princess. Daarbij hield hij consequent vast aan zijn radicale visie. In zijn eigen woorden: ‘Hoe minder je laat zien, hoe fijner je woont, lekker in een sober interieur met allure.’

Des Bouvrie was al een tijd ziek en leed onder meer aan prostaatkanker. Hij overleed in zijn woonplaats Naarden in het bijzijn van zijn vrouw en kinderen.