Inhoudelijk en zakelijk, een echte toespraak van Beatrix
Woorden die bewondering wekken, maar niet de ontroering van eind januari toen ze haar aftreden aankondigde. Zo laten zich de reacties samenvatten op de voor haar karakteristieke toespraak die koningin Beatrix gisteren hield aan de vooravond van haar abdicatie. Inhoudelijk, zakelijk en met een monument voor prins Claus. Zij noemde de keuze voor haar man wellicht haar 'beste beslissing'.
DEN HAAG - Beatrix zei ervan overtuigd te zijn dat haar zoon Willem-Alexander 'in getrouwe toewijding' een goed koning zal zijn. Zij typeerde wat het koningschap voor haar inhoudt: 'een ongebonden en volledige inzet voor wat zich - vroeg of laat, groot of klein - aandient als algemeen belang voor onze samenleving. Niet de macht, persoonlijke wil of aanspraak op erfelijk gezag, maar slechts de wil de gemeenschap te dienen kan inhoud geven aan het hedendaagse koningschap.'
Emeritus hoogleraar geschiedenis en voormalig mentor van de nieuwe koning, Henk Wesseling: 'Ik was verbaasd dat het zo staatkundig was, dat had ik niet verwacht. Ik dacht wel even, zou niet 30 of 40 procent van de mensen denken: waar heeft ze het over? Maar verder was het heel goed hoor. En knap dat je zo over je overleden man kunt spreken.'
'Ik vond het een heel waardige toespraak', zegt oud-minister Ben Bot van Buitenlandse Zaken (CDA, 2003-2007). 'Fijn dat ze haar man Claus noemde. Het was een beetje zakelijk, een echte toespraak van koningin Beatrix. Ze noemde alles wat genoemd moest worden, iedereen kwam netjes aan de beurt. Mooi, maar ik geloof niet dat ik er kapot van ben.'
Voor oud-minister Thom de Graaf (D66), pleitbezorger van het ceremonieel koningschap, was het opvallend dat de scheidende koningin haar volk vermaande: 'Ze heeft het staatsrecht nog eens goed uitgelegd. Dat suggereert dat ze dat nodig vond. Het heeft ook wel iets, ze heeft het recht ons daarop te wijzen. Ze was ook kwetsbaar en verbindend: een mooie samenvatting van 33 jaar koningschap.'
Ook de vorige voorzitter van de Tweede Kamer, Gerdi Verbeet (PvdA), genoot van hoe Beatrix haar vakmanschap aangreep. 'Heel Nederland zit dan op het puntje van zijn stoel. Als je dan nog eens precies de verhoudingen uitlegt: hoe het zit, wat de rol is van de koning in het staatsbestel.' Was dat nodig dan? Verbeet: 'Ik denk dat het nodig is omdat de rol van de instituties bij de mensen de neiging heeft te vervagen.'
Voormalig secretaris-generaal van de NAVO (2003-2009) Jaap de Hoop Scheffer (CDA) was tevens haar minister van Buitenlandse Zaken (2002-2003): 'Ik proef in de toespraak dat de vertrekkende koningin zich realiseerde dat haar zoon het anders zal gaan doen. Maar ook zij weet dat de monarchie moet mee veranderen met de tijd. Haar verhaal was doordesemd van staatsrecht, maar zij gaf prins Claus de terechte plaats die hij verdiende. '
Pagina 6: integrale tekst toespraak Beatrix
undefined
