India en China worden vrienden

De Indiase premier Vajpayee is sinds zondag in China. Hij pleitte voor vriendschap tussen de beide landen, waar ruim eenderde van de wereldbevolking woont. Zij delen een niet-afgebakende grens van 3500 kilometer in de Himalaya.

De Chinese premier Wen Jiabao zei dat Peking streeft naar een 'stabiele, gezonde lange-termijnrelatie' tussen 'vriendschappelijke buren'. Die wens werd onderstreept met de ondertekening van negen samenwerkingsverdragen op economisch, cultureel, wetenschappelijk en toeristisch terrein. De handel, die de laatste jaren met 30 procent per jaar is gegroeid, zal naar verwachting de komende twee jaar verdubbelen.

Gewerkt wordt aan een regeling van de grensgeschillen die voortkomen uit de oorlog van 1962. India claimt een door China bezet gebied van 5180 vierkante kilometer in noord-Kashmir, terwijl China rechten opeist op een gebied dat ruim twee keer zo groot is als Nederland in het noordoosten van India.

Het besluit om vriendschap te sluiten met India past in het Chinese beleid om de conflicten met de buren op te lossen teneinde een stabiel internationaal klimaat te creëren. Dat is een essentiële voorwaarde voor de groei van de economie. China denkt in 2020 de grootste economische macht van de wereld te worden.

Minstens even belangrijk is de noodzaak voor China om uitbreiding van de Amerikaanse invloedssfeer in Azië tegen te gaan. Sinds 11 september hebben de VS zich sterk gemaakt in Midden-Azië en het Midden-Oosten en de militaire relaties met hun bondgenoten in het kustgebied van de Grote Oceaan aangehaald. De laatste tijd hebben de VS ook militaire banden gesmeed met India.

Als tegenwicht tegen de Amerikaanse invloed zoekt ook China toenadering tot India. Er wordt zelfs gespeculeerd over een driehoek Moskou-New Delhi-Peking. De nieuwe constellatie dwingt Peking zijn militaire relatie met Pakistan te laten verslappen en zich sterk te maken voor een oplossing van de kwestie-Kashmir.

De toenadering tussen India en China heeft waarschijnlijk ook consequenties voor de Dalai Lama, de Tibetaanse geestelijke leider die sinds 1959 in de Noord-Indiase stad Dharamsala een regering in ballingschap leidt. Er zijn aanwijzingen dat de Indiase steun aan hem afkalft. In mei leverde Nepal achttien Tibetaanse vluchtelingen uit aan China. Dit kan niet hebben plaatsgevonden zonder toestemming van India.

In China heeft Vajpayee voor het eerst onomwonden erkend dat Tibet deel is van China. Deze maand hebben twee afgezanten van de Dalai Lama voor de tweede keer in een paar maanden in Peking gesproken met hoge partijleiders. Alles wijst erop dat er een akkoord tussen China en de Dalai Lama in de maak is waarin China aan het langste eind zal trekken.