In je vakantie naar het sterfhuis van Moeder Teresa

Sanne van Kuijk (19) zit naast een oude vrouw en strijkt voorzichtig een haar uit het gerimpelde gezicht. 'Kom maar, neem nog maar een hapje', zegt ze liefdevol, terwijl ze in thee geweekt brood in de opengesperde mond stopt. De vrouw kijkt even op, met een lege blik, terwijl haar kaken op het brood malen zonder de mond te sluiten. Onverstoord veegt Sanne de prut uit haar mondhoeken. 'Rustig maar', zegt ze. 'Het komt allemaal goed.'

Terwijl de meeste van haar vrienden op vakantie gaan naar Frankrijk of Spanje, zit Sanne in het Indiase Calcutta waar ze vrijwilligerswerk verricht bij de Missionarissen van Naastenliefde, de orde van Moeder Teresa die morgen zalig wordt verklaard.

'Waarom zou ik alleen aan mezelf denken en voor een lekkere vakantie kiezen?', redeneert de studente pedagogiek uit Nijmegen. 'We hebben het al zo goed; we kunnen in onze vrije tijd best iets voor de mensen doen die het minder hebben getroffen.'

Witte gezichten

Ze is niet de enige die zo denkt. 's Morgens vroeg, als de straten van Calcutta voorzichtig tot leven komen en de eerste mensen zich onder de handpompen staan te wassen, loopt er een groep westerlingen door de stad. Hoe dichter bij het Moederhuis, zoals de basis van de orde heet, hoe meer witte gezichten er te zien zijn.

Uiteindelijk nemen zeker tweehonderd mensen deel aan de mis die elke ochtend om zes uur wordt gehouden. Tientallen nonnen, in de bekende witte habijt met de blauwe rand, zingen met een ijzeren glimlach tot god, evenals de in het wit geklede novices (leerlingen) en de vrijwilligers die van over de hele wereld zijn gekomen om een vleugje van de spiritualiteit van Moeder Teresa mee te krijgen.

Na het gebed krijgen de vrijwilligers ontbijt (droog wit brood, thee met melk en bananen) en vervolgens gaan ze naar het weeshuis, sterfhuis of ziekenhuis om te helpen. 'Het is eenvoudig werk', legt Pieter Gerrits (21), de kersverse verloofde van Sanne, uit. 'Je maakt schoon, praat met mensen, geeft hen te eten en eigenlijk is het feit dat je er bént gewoon het belangrijkste.'

Sanne en Pieter werken vandaag in het sterfhuis, samen met nog vier Nederlanders die via de kloostergemeenschap Broeders van Sint Jan naar Calcutta zijn gekomen. Het gebouw bevindt zich net achter de Kalitempel, een hindoeïstisch gebedshuis waar witte geitjes worden onthoofd om de godin Kali gunstig te stemmen.

'Hier is het allemaal begonnen', vertelt Sanne. 'Moeder Teresa zag dat mensen gewoon op straat stierven zonder dat er iemand naar hen omkeek. De lijken bleven liggen, werden door de ratten aangevreten, totdat de gemeente de lichamen ophaalde en op een crematiestapel gooide. Moeder Teresa kon het niet aanzien, raapte mensen op uit de goot en nam ze mee naar een plek waar ze op een waardige manier konden sterven.'

En daarbij, benadrukt Pieter, maakte ze geen onderscheid in religie. 'Natuurlijk is het belangrijk of je een christen bent, maar ieder mens is uiteindelijk een kind van god en moet dus met respect behandeld worden. Moeder Teresa zei zelf altijd: ik maak van een hindoe een betere hindoe, van een moslim een betere moslim en van een christen een betere christen. En als iemand zich op het laatste moment tot het christendom wil bekeren, dan kan dat.'

undefined

Zingen bij een stervende

Toen Stephanie Thomeer, een 22-jarige studente geschiedenis uit Utrecht, hoorde dat ze in het sterfhuis zou gaan werken, kreeg ze het wel even benauwd. 'Het klinkt toch griezelig, een plek waar allemaal verwaarloosde mensen liggen dood te gaan. Maar het is helemaal niet eng, het is juist mooi en rustgevend. Gisteren bijvoorbeeld, was ik erbij toen iemand overleed. Er kwam een hele groep nonnen en vrijwilligers om het bed staan zingen, om de ziel op deze manier naar de hemel te begeleiden.'

Maar lang niet iedereen die hier komt gaat dood. Velen liggen op sterven, omdat ze al maanden niet normaal hebben gegeten en geslapen, en komen hier weer op krachten. Twee kwiek uitziende vrouwtjes gebaren naar de vrijwilligers dat ze meer brood willen. 'Nee, nee, niet geven!', waarschuwt een Koreaans meisje dat hier al langer werkt. 'Die twee vrouwen hebben helemaal geen honger. Ze stoppen al het brood onder hun kleren en onder hun matras.'

'Wat afschuwelijk', verzucht Stephanie. 'Ze zitten te hamsteren. Voor als ze straks weer de straat op moeten.'

Maar het werk is prachtig, vinden ze alledrie. En onder deze katholieken is geen greintje kritiek te bespeuren op het omstreden abortus- of anticonceptiebeleid van Moeder Teresa en stelt ook niemand vragen over het wonder dat ze verricht zou hebben. Een Indiase vrouw zou plotseling van haar buiktumor zijn genezen, nadat ze tot een medaillon met een foto van Moeder Teresa had gebeden. Artsen én haar eigen echtgenoot denken daarentegen dat de vrouw gewoon goed op de behandeling van het ziekenhuis heeft gereageerd.

undefined

Voorbeeld voor alle mensen

'Als er iemand heilig is', zegt Stephanie, 'dan is het Moeder Teresa wel.' 'Ze was niet alleen een voorbeeld voor de kerk, maar voor alle mensen', zegt Pieter Gerrits. 'Ook voor ons. We nemen onze ervaringen uit Calcutta mee naar Nederland waar ook veel eenzaamheid en verdriet heerst en waar mensen ook hulp nodig hebben.'

Sanne van Kuijk is blij met eigen ogen te zien wat een rotsvast geloof teweeg kan brengen. 'Het is niet altijd even gemakkelijk, ik ben in het begin zelfs ziek geweest, maar ik word uiteindelijk enorm gesterkt in mijn geloof. Moeder Teresa heeft ons laten zien dat je god kunt vinden door liefde te geven. Is dat niet prachtig?'