Sander Dekker
In hoeverre is minister Sander Dekker verantwoordelijk voor de missers rond Michael P.?
Minister Sander Dekker (Rechtsbescherming) wacht woensdag vanaf 10.15 uur een zwaar debat in de Tweede Kamer over de zaak-Michael P. Afgelopen week bleek dat Michael P. door een opeenstapeling aan fouten in de forensische zorg vrij kon rondlopen in Den Dolder, waardoor hij Anne Faber kon doden. Moet Dekker aftreden of komt hij weg met een draai om de oren?
In de ‘enge’ verantwoordelijkheid kan Dekker er niets aan doen dat zedendelinquent Michael P. buiten rondliep. De man die in de forensische kliniek in Den Dolder zoveel vrijheid genoot dat hij in september 2017 Anne Faber kon verkrachten en vermoorden, pleegde zijn misdaad een maand voordat Dekker minister werd.
In de ‘ruime’ opvatting is Dekker wel degelijk verantwoordelijk: hij is als minister door de Kamer aanspreekbaar op nalatigheden onder zijn voorganger(s). Voormalig VVD-leider Frits Bolkestein heeft dat de Carringtondoctrine genoemd, naar de Britse minister van Buitenlandse Zaken Lord Carrington. Die trad af toen Argentinië in 1982 onverwacht de Falklandeilanden binnenviel.
Bolkestein vond dat in de jaren tachtig onder de kabinetten-Lubbers de ministeriële verantwoordelijkheid ‘niet zo nauw meer werd genomen’, schrijft hij in zijn memoires Cassandra tegen wil en dank (2013). Daar stoorde hij zich aan en hij noemde in 1988 Peter Carrington als voorbeeld.
Falen overheid
Na de publicatie vorige week van de harde rapporten van de Onderzoeksraad voor Veiligheid en twee overheidsinspecties trok Dekker in een Kamerbrief onmiddellijk het boetekleed aan over het falen van de overheid. Inmiddels is duidelijk dat de coalitie hem niet zal laten vallen. Bij de oppositie leven veel vragen, maar valt ook op te maken dat Dekker uit de gevarenzone blijft als hij een goed debat voert.
VVD-Kamerlid Jeroen van Wijngaarden: ‘De minister is sowieso politiek verantwoordelijk. Maar hij is aanspreekbaar op wat hij zelf heeft gedaan. Dan zie ik een minister die vanaf dag één is begonnen met lessen trekken. De nabestaanden hebben niets aan een discussie over welk poppetje op welke plek moet zitten.’
Bij de oppositie ligt dat wat anders. Vooral op de vraag waarom de vrijheden van 21 andere delinquenten pas recentelijk zijn beperkt, zal een overtuigend antwoord moeten komen. Vergelijkbare calamiteiten als de moord op Els Borst (Bart van U.) en de dodelijke steekpartij in de Amsterdamse metro (Philip O.) liggen nog vers in het geheugen.
Aftreden is er in allerlei soorten en maten, leert de geschiedenis. Dekker heeft gezegd dat het niet aan de orde is, maar dat zeiden gesneuvelde voorgangers als Ard van der Steur en Jeanine Hennis ook voorafgaand aan zware debatten. Zij stapten uit eigen beweging op.
Lubberiaans
Bolkestein zegt desgevraagd: ‘De Carringtondoctrine is geldend staatsrecht. De beperkte verantwoordelijkheid is een lubberiaanse vaselinekronkel. De minister is politiek verantwoordelijk, de ambtenaren niet. Ambtenaren hebben in het Kamerdebat geen rol. Maar verantwoordelijkheid leidt niet automatisch tot aftreden. De Kamer kan het voor een minister ook beperkt houden tot een flinke draai om de oren.’
Lees meer
Gevangenis Vught stapelde fout op fout bij Michael P.
Geen instantie krijgt er in het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) over het detentieverloop van Michael P. zo hard van langs als de gevangenis in Vught. Medewerkers maakten foute inschattingen, hanteerden een gebrekkige administratie en hielden informatie achter over P.’s gewelddadige gedrag in de gevangenis.
‘Michael P. is een jongen waar je echt geen problemen mee krijgt’
Hoe kan het dat niemand ‘modelpatiënt’ Michael P., de moordenaar van Anne Faber, doorhad? Een reconstructie van P.’s gang door de justitiële keten.
Onderzoeksraad: veiligheid samenleving was ondergeschikt aan vrijheid moordenaar en zedendelinquent Michael P.
De overheid is tekortgeschoten bij het detentieverloop van Michael P. Er was onvoldoende zicht op de risico’s, procedures werden niet goed gevolgd en cruciale informatie werd niet volledig gedeeld.
Minister Dekker: gevangene pas overplaatsen naar kliniek bij compleet beeld risico’s
Eind maart presenteerde minister Sander Dekker voor Rechtsbescherming (VVD) een reeks maatregelen waarmee hij voortaan wil voorkomen dat delinquenten die van de gevangenis naar een kliniek gaan ‘te snel en onvoldoende zorgvuldig’ vrijheden krijgen toegekend.
