In Amsterdam moet noodteam van ambtenaren, studenten en Syrische statushouders lerarentekort tegen gaan

Amsterdamse gemeenteambtenaren zullen komend schooljaar te hulp schieten op basis- en middelbare scholen. De gemeente heeft een team van beleidsmedewerkers opgetuigd om te voorkomen dat kinderen, bijvoorbeeld als gevolg van een griepgolf, zonder leraar komen te zitten. Dat maakt de gemeente vrijdag bekend. Het gaat om ruim zestig beleidsmedewerkers, vier van hen hebben een onderwijsbevoegdheid.

‘Het is een urgent probleem’, zegt Marjolein Moorman, wethouder Onderwijs (PvdA). ‘We hebben daarom ook langs onze eigen ambtenaren een ronde gemaakt met de vraag: wie kan helpen?’

Degenen die bevoegd zijn om les te geven kunnen bijvoorbeeld invallen, de anderen kunnen scholen op andere manieren ondersteunen. Bijvoorbeeld met de administratie, bij de tussenschoolse opvang of als klassenassistent. Dat is nodig, stelt Moorman. ‘Want het is echt crisis.’

Het idee is dat de ambtenaren één keer per week een school zullen ondersteunen, zegt Joke Middelbeek van BBO, de koepel van Amsterdamse basisscholen. ‘Dan heeft de docent bijvoorbeeld de handen vrij om een student op te leiden. Of kan een docent – en dat is een vaak gehoord probleem – even pauze nemen. Door het lerarentekort schiet een pauze voor de docent er vaak bij in.’

Amsterdam wordt het hardst geraakt door het tekort aan leraren, aldus Moorman. Vooral de basisscholen hebben moeite om vacatures te vervullen. Voor de zomervakantie telden Amsterdamse scholen 300 onvervulde vacatures, nu zijn dat er nog 122. ‘Als maandag de scholen weer beginnen, heeft elk kind een leraar voor de klas.’

Kunst- en vliegwerk

Dit resultaat is behaald met kunst- en vliegwerk. Zo zijn klassen samengevoegd, gaan parttimers meer uren werken en worden onderwijsassistenten vaker ingezet. ‘Het is heel fragiel, we hopen dat de griepgolf voorlopig aan Amsterdam voorbij gaat’, zegt Middelbeek. ‘Je wilt geen klas naar huis sturen wegens het ontbreken van een leraar’, voegt Moorman toe, ‘of dat het onderwijs aan kwaliteit inboet omdat er onbevoegde docenten voor de klas staan.’

Om de problemen op lange termijn op te lossen, moet er veel meer gebeuren. Zo hoopt de gemeente onder meer dat bijna afgestudeerde studenten al aan de slag kunnen. Zij zullen dan wel extra begeleiding krijgen ‘om de kwaliteit te waarborgen’. Hierover is de gemeente in gesprek met de Hogeschool van Amsterdam.

Ook kondigt de gemeente vrijdag aan dat 15 hoogopgeleide statushouders binnen een jaar klaargestoomd zullen worden om aan de Amsterdamse middelbare schoolkinderen les te geven. Het gaat onder anderen om Syriërs die in hun land van herkomst ook al als leraar werkten. Dertien van hen worden wiskundeleraar, één zal natuurkunde gaan geven en eentje scheikunde.

Ook andere grote steden kampen met een tekort aan leraren, net als het noorden van het land. Gebeurt er niks, dan heeft het basisonderwijs binnen een paar jaar duizenden leraren te weinig, aldus ramingen van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.