Analyse
Imperium van Indiase miljardair Adani wankelt na beschuldigingen van boekhoudfraude
De Adani-groep, een van de grootste bedrijven van India in het bezit van een van de rijkste mannen ter wereld, verkeert in steeds zwaarder weer. Een kleine investeerder uit New York spreekt van de ‘grootste zwendel in corporate history’, waardoor beleggers een goed heenkomen zoeken.
De positie van de Adani-groep is nauwelijks te overschatten. Het conglomeraat wordt samen met de firma’s Tata en Reliance beschouwd als de ruggengraat van de Indiase economie. Zo is het bedrijf eigenaar en uitbater van belangrijke infrastructuur zoals havens, luchthavens, spoorwegen, kolenmijnen, energiecentrales en datacentra.
Oprichter van het bedrijf is Gautam Adani (60), die een reputatie geniet als selfmade man. Anders dan grootindustriëlen Rattan Tata (van onder meer Tata Steel), Mukesh Ambani (Reliance) of Lakshmi Mittal (ArcellorMittal) kon Adani niet leunen op familiekapitaal. Als vierde zoon van een kleine textielhandelaar begon hij als kleine krabbelaar, door te handelen in onder meer zout en steenkool.
Jubelstemming
In de jaren daarna groeide het bedrijf gestaag verder. Vooral sinds 2015 maakte het bedrijf een stormachtige groei door, waarbij de Adani-aandelen door het dak schoten. Zo zijn vijf aandelen tussen 2018 en 2022 met een duizelingwekkende 1.200 tot soms bijna 8.000 procent in waarde gestegen, becijferde The Indian Express. Het katapulteerde de zakentycoon afgelopen jaar tot de een na rijkste man ter wereld. Met zijn geschat vermogen van 146,9 miljard dollar liet hij Jeff Bezos, Bill Gates en Warren Buffet achter zich.
Maar de jubelstemming was van korte duur. In een vernietigend rapport werd het bedrijf eind januari beticht van marktmanipulatie en boekhoudfraude. De aanklacht kwam van een klein investeringsfonds uit New York, Hindenburg Research, dat zich baseert op gesprekken met oud-medewerkers en interne documenten. Het rapport spreekt over de ‘grootste zwendel in corporate history’.
Adani en zijn bedrijven zouden een web van bedrijven gebruiken om de prijs van Adani-aandelen te verhogen. Ook zouden deze bedrijven ervoor zorgen dat de omzetten hoger lijken dan ze zijn. In werkelijkheid zouden meerdere bedrijven juist veel schulden hebben. Het accountantskantoor dat verschillende Adani-bedrijven zou moeten controleren is volgens het rapport een kleine firma ‘zonder website, met maar vier partners en elf medewerkers’. Ook schrijft Hindenburg dat de Indiase overheid in het verleden viermaal Adani onderzocht heeft wegens fraude.
‘Gecalculeerde aanval’
Het investeringsfonds is overigens niet te beroerd om zelf ook aan de vermeende fraude te verdienen: Hindenburg heeft voorafgaand aan publicatie een zogenoemde short-positie ingenomen. Hoe meer de Adani-koersen dalen, hoe meer het fonds verdient. Het is niet de eerste keer dat Hindenburg op deze wijze haar geld verdient. Zo beschuldigde het in 2020 Nikola, een Amerikaanse fabrikant van elektrische auto's, van fraude. Dat bleek achteraf juist, de oprichter werd afgelopen jaar door de rechter veroordeeld, en het fonds verdiende naar eigen zeggen ‘meer geld dan ooit’.
Maar Adani wijst alle beschuldigingen resoluut van de hand. Het spreekt in een 400-pagina's tellende reactie van een ‘gecalculeerde aanval op India, zijn onafhankelijkheid, integriteit en de kwaliteit van Indiase instituties’. De financiële markten zijn weinig overtuigd en beleggers trekken de handen van het bedrijf: donderdag was het bedrijf daardoor 108 miljard dollar minder waard. De koersval heeft ook effect op het persoonlijk vermogen van de zakenman: Adani is in tien dagen tijd 52 miljard dollar minder waard, nu ‘slechts’ goed voor 61 miljard dollar.
Econoom Sonam Srivastava van Wright Research zegt tegen NPR dat het nu ‘vrij duidelijk is dat Adani weinig toezicht had van auditors en weinig aandacht van analisten’. Ook de beurswaakhond heeft volgens haar ‘geen stappen gezet om Adani's handel te onderzoeken’. Ze waarschuwt voor een ‘groot systeemrisico’ voor Indiase banken en de financiële sector, als de Adani-aandelen verder kelderen.’
Indiase regering
De Indiase minister voor technologie en spoorwegen, Ashwini Vaishnaw, bezwoer woensdag dat zulke zorgen ongegrond zijn. ‘India heeft een zeer breed spectrum aan infrastructuurbedrijven. Wat er ook gebeurt op de aandelenmarkt, het zal geen invloed hebben op de algehele economie. Daar ben ik heel zeker van.’
Hoewel de zaak de gemoederen in India al ruim een week bezig houdt, en media uitgebreid over de zaak berichten, is beurswaakhond Sebi opvallend stil. Reuters meldde woensdag dat de toezichthouder bezig is met een onderzoek, maar Sebi kon dat donderdag niet bevestigen.
De ogenschijnlijk afwachtende houding van de toezichthouder is koren op de molen van critici, die al langer vermoeden dat Adani een opkontje krijgt van de Indiase overheid. Premier Narendra Modi en Adani komen beiden uit de deelstaat Gujrat en zijn goede vrienden van elkaar. Zo vloog Modi na zijn verkiezingswinst in 2014 met Adani’s privévliegtuig naar Delhi. Ook het Hindenburg-rapport claimt dat de fraude deels te wijten is aan de Indiase regering. Het stelt dat Adani ongestoord zijn gang kon gaan, mede doordat dat de toezichthouder en de regering de andere kant op keken.
