‘Ik kon haar niet dwingen om bij me te blijven’

In het televisieprogramma Vreemdgaan met Filemon duikt presentator Filemon Wesselink (40) in de wereld van open relaties, driehoeksverhoudingen en monogamie. Zijn bevindingen deelt hij in elke aflevering met zijn nieuwe vriendin. De relatie met zijn ex, met wie hij drie kinderen heeft, zag hij na 13 jaar stranden.

Monogaam of open relatie?

‘Monogaam. Ik ben niet heel bezitterig of jaloers, maar ik kan slecht schakelen. Ik heb wel eens een half-open relatie gehad in de zin dat er af en toe best iets met een ander mocht gebeuren, maar daar hield je dan je mond over. En toen vond ik het ingewikkeld om, als ik me bij de een helemaal had opengesteld, dat het volgende moment ook bij de ander te doen. Dus ik vind het lastiger om zelf aan een open relatie te doen dan om het te ondergaan doordat mijn partner eraan doet, zeg maar.’

Op doktersrecept naar de hoeren. Uitstekend idee of idioterie?

‘In het programma volgen we een stel dat in relatietherapie gaat. Hun seksleven is ingezakt en die man blijkt continu naar de hoeren te gaan. Hij heeft zijn vrouw net beloofd geen prostituees meer te bezoeken, maar dan raadt de therapeut het stel aan dat hij, voor de laatste maal, toch nog een keer gaat, maar dan heel bewust. Om erachter te komen wat hij daar zoekt. Ik vond het een verrassend advies.’

Je scheiding. Onvermijdelijk of blind geweest?

‘Blind geweest. Als we minder blind waren geweest, hadden we nog wel bij elkaar hadden kunnen blijven, denk ik. Al was het altijd wel moeilijk gebleven. Dat ligt aan de combinatie van onze karakters, denk ik. Mijn ex was in mijn beleving niet iemand die heel duidelijk zei wat ze wilde, waar ze stond, misschien ook omdat ze dat niet wist. En ik weet heel goed wat ik wil. En dan ben je geneigd om meer ruimte op te eisen. De ruimte die ik innam werd steeds groter en die van haar steeds kleiner. Zo is het langzaam scheef gegroeid. Tot zij zich op een dag afvroeg: wie ben ik eigenlijk nog? Ik zag het te laat. Maar zij heeft het ook te laat aangegeven, vind ik. Uiteindelijk heeft zij ervoor gekozen om een einde aan de relatie te maken. Dat ben ik niet geweest. Ik ben opgevoed met het idee dat als je drie kinderen hebt, je je verantwoordelijkheid moet nemen. Maar zij kon dat echt niet meer. En ik kon haar niet dwingen om te blijven.’

Je gevoel bij afwijzing: woede of verdriet?

‘Woede. Wie haalt het in zijn hoofd om bij mij weg te gaan?! Als iemand het uitmaakt ben ìk dat, niet jij! Dat soort gevoelens. Totaal onterecht, slaat nergens op, maar ja, die heb ik dan wel. De psychologen leren je dan om bepaalde zinnen in je hoofd te veranderen. Daarmee zou je gevoel ook keren. Ik moest van de zin: ‘Ik ben gedumpt’, ‘Het werkte niet’ maken. Toch voelt het voor mij nog steeds zo, dat ik ben gedumpt. Dat ik heb gefaald, dat ik blijkbaar niet goed genoeg ben.’

Psycholoog of relatietherapeut?

‘Ik ben na de scheiding in mijn eentje naar een psycholoog gegaan. Ik vind het lastig om de controle te verliezen. Als zoiets gebeurt, lees ik er alles wat los en vast zit over. Ik heb zo’n beetje alle online scheidingscursussen gedaan, alle sites over liefdesverdriet gelezen, stapels boeken erover verslonden en documentaires erover bekeken. In die scheidingscursussen zaten wel goede dingen. Als je afgewezen wordt, gaat je hele focus naar die ander die je heeft afgewezen. Terwijl je je focus moet verleggen naar jezelf. Wat wil ik nog van het leven? Je moet in één keer omgaan met een heel ander toekomstbeeld. Op aanraden van mijn psycholoog heb ik toen een collage gemaakt van mijn toekomst, haha. Een plaatje was een foto van een tropisch strand. Het stond voor: met een leuk persoon een reisje maken.’

Verwerken of erop los leven?

‘Ik kan me niet goed overgeven aan diep verdriet in de zin van huilend onder een dekentje op de bank kruipen met een Netflix-serie en een doos chocola. Veel boeken over liefdesverdriet zijn heel vrouwelijke boeken en daarin staan dat soort adviezen. Ga zitten, stel je voor dat je hoofd een herberg is en laat het verdriet binnenkomen als een welkome gast. Dat heb ik allemaal gedaan, maar als man moet je op een gegeven moment ook gewoon zeggen: ga naar de kroeg en let op welke mooie vrouwen er even naar je kijken. Dat is heel kinderachtig, maar het helpt zo erg. Want dat ego moet gewoon snel weer opgebouwd worden. Als je zelfvertrouwen eenmaal terug is, kun je veel beter met al die andere dingen dealen.

‘Ik stond voor werk op het vliegveld in Engeland toen ik opeens een realisatie-moment kreeg: Nu heb ik genoeg verdriet gehad, genoeg alcohol gedronken, genoeg mezelf zielig gevonden en me pissig gemaakt. Schijt, dacht ik, ik ga gewoon met naam en toenaam op alle datingapps. Ik ben op Tinder gegaan, op The Inner Circle, op Happn, allemaal tegelijk. Ik dacht: ik ga nu gewoon flirten, daten, misschien wel seks hebben, onenightstands. En toen kwam ik op The Inner Circle een vrouw tegen van wie ik dacht: jeetje, wat een mooie vrouw. Toen we gingen afspreken werd ik meteen verliefd op haar. Dat was ongeveer een half jaar na de scheiding. Sinds vier maanden hebben we nu wat.’

Nieuwe liefde of rebound girl?

‘Daar heb ik lang over nagedacht. Dat weet ik eigenlijk niet. Bij rebound girl denk ik aan iemand die je moet troosten, terwijl ik Ramona ontmoette op het moment dat ik juist niet meer zielig tegen iemands borst aan wilde liggen janken. Maar zo’n scheiding komt natuurlijk niet uit de lucht vallen, er gaat een tijd aan vooraf waarin er niet veel in de slaapkamer gebeurt. Het voelde in ieder geval als enorme inhaalslag als het gaat om intimiteit. Als bijtanken.

‘Het was wel een bizarre situatie. Mijn ex had het meteen in de gaten. ‘Zit je aan de drugs, wat is er met je aan de hand?’, zei ze. ‘Nee, ik heb een andere vrouw ontmoet.’ Dat was voor haar een enorme opluchting. Oh fijn, dacht ze. Haar grote zorg was dat ik ongelukkig zou worden.’

Gekrenkt of blij met de blijdschap die je ex voelde bij je nieuwe partner?

‘Haha, ook wel een beetje gekrenkt. Ze gaat er wel heel makkelijk mee om, dacht ik. Maar het is fijn dat ze er zo in staat omdat er kinderen in het spel zijn. We doen nog heel veel samen, we eten ook een of twee keer per week met z’n allen. De vriendschap is blijven bestaan. Als ik twijfel of ik een programma zal doen, bel ik haar meteen op.’

Wel of niet je nieuwe liefde in beeld brengen?

‘Ramona vond het meteen een leuk idee. We doen het nu voor het programma, maar ik denk dat het sowieso goed is om in het begin van je relatie door te spreken hoe je denkt over monogamie, jaloezie, vreemdgaan. En dat je vervolgens elk jaar een goed gesprek met elkaar hebt over je relatie. Waar staan we? Waar willen we naar toe? Stel dat de seks wegzakt, dan kun je bespreken hoe je wat meer de spanning op kunt zoeken om het allemaal weer wat aan te jagen.

‘Hoe je erover denkt, verandert ook met de jaren. Vroeger kon ik me niks ergers voorstellen dan als mijn partner vreemdging. Nu denk ik: als vreemdgaan het ergste is in je leven, dan valt het allemaal nog wel mee. Ik zou het ook nooit uitmaken omdat de ander is vreemdgegaan. Daar sta ik wel iets vrijer in dan Ramona. Maar bij mij zit de pijn vooral in afwijzing. Ze mag van mij best met een ander naar bed, als ze mij maar niet afwijst. Dit zeg ik overigens puur op mijn verstand. Ik weet niet of mijn zwakke egootje het aankan als het daadwerkelijk gebeurt.’

Scheiding: wijze les of op de oude voet door?

‘Ik ben nu veel alerter in de liefde. Als ik even iets van afstand voel, vraag ik meteen: ‘Wat is er aan de hand? We gaan het er nu over hebben totdat de onderste steen boven is!’ Ik was conflictmijdend. Nu wil ik niet meer bang zijn om bepaalde dingen te bespreken of af stilzwijgend te hopen dat het vanzelf weer goedkomt. Mijn angstvisioen was dat het leven ophoudt als je gaat scheiden. Dat ik daar nooit overheen zou komen. Toen ik dacht: zij gaat nu echt de knoop doorhakken, ging er zo veel angst door mij heen. Als ze dat doet, zak ik door het ijs, vreesde ik. En het deed ook heel veel pijn. Maar ik ben er niet dood van gegaan.’

Vreemdgaan met Filemon is vanaf 10/5 om 20.25 uur te zien bij BNNVARA op NPO3.