Huisarts levert onder druk foute verklaring

AMSTERDAM Huisartsen laten zich steeds vaker onder druk zetten door hun patiënten om onterechte geneeskundige verklaringen af te geven. Deze verklaringen gaan vaak over incest of mishandelingen en worden vervolgens ingezet bij echtscheidingsprocedures of het verkrijgen van omgangsregelingen. In de afgelopen tien jaar zijn 47 huisartsen tuchtrechtelijk veroordeeld voor het onterecht afgeven van verklaringen.

Dat aantal is bijna een verdubbeling in vergelijking met de periode daarvoor. De verklaringen waren soms alleen maar gebaseerd op de mededeling van de patiënt; de veroordeelde huisartsen verrichtten vaak zelf geen enkel onderzoek. De huisartsen gaven ook verklaringen af over de psychische toestand van een van beide ouders of verklaringen waarin ze contact tussen een kind en een ouder ontraadden.

Volgens de richtlijnen mag de eigen huisarts dergelijke verklaringen helemaal niet afgeven. Bij een ernstig vermoeden van incest of mishandeling moet een vertrouwensarts of de Raad voor de Kinderbescherming worden ingeschakeld. Dit werd meestal nagelaten.

De cijfers komen uit een onderzoek naar tuchtrechtelijke uitspraken voor huisartsen in de periode 1997-2007 onder leiding van hoogleraar gezondheidsrecht en advocaat Joep Hubben, dat vrijdag wordt gepresenteerd op het congres van het Nederlands Huisartsen Genootschap. De veroordelingen wegens onterechte verklaringen beslaan 13 procent van het totaal aantal veroordeelde huisartsen.

‘Patiënten worden steeds veeleisender in de spreekkamer’, zegt Hubben. ‘Ze gedragen zich als consumenten en benaderen de huisarts heel direct om een briefje af te geven. Die tekent soms snel even een verklaring, maar vaak heeft hij geen idee wat voor een consequenties dat heeft. Want de patiënt gaat daar vervolgens wel mee lopen zwaaien in een rechtszaak. Huisartsen vergeten wel eens dat zoiets geen gewoon briefje is; het is een geneeskundige verklaring en die moet afgegeven worden door een onafhankelijk arts.’

Het is ook lastig de druk te weerstaan, zegt Hubben. ‘Soms bellen advocaten rechtstreeks naar de praktijk. Artsen gaan daardoor te gemakkelijk door de knieën. Een huisarts wil bovendien zijn patiënten helpen – dat is zijn vak. Maar deze hulp gaat een stap te ver.’ Hubben vermoedt dat dergelijke praktijken zich vaker afspelen in de spreekkamer van de huisarts, maar niet altijd aan het licht komen.