Huawei mogelijk betrokken bij Chinese spionage in Nederland

De AIVD wil niet reageren op vragen over het onderzoek. ‘We zeggen niet of het klopt of dat het niet klopt. We reageren sowieso nooit op vragen over mogelijk lopende onderzoeken omdat dat ons werk kan bemoeilijken’, zegt een woordvoerder. Vodafone/Ziggo en KPN willen ook niet inhoudelijk reageren. T-Mobile/Tele2 is ‘niet op de hoogte’ van een operatie waarbij de AIVD ­betrokken is.

Een woordvoerder van Huawei zegt dat het Chinese bedrijf niet meewerkt aan spionage. ‘In elk land waar we ­zakendoen, houden we ons aan de wet- en regelgeving en beschermen we de privacy van onze klanten. De cyber­security is altijd onze topprioriteit ­geweest. We blijven investeren en innoveren om de deur dicht te houden voor overheden of partijen die ons netwerk willen gebruiken voor activiteiten die de cybersecurity in gevaar brengen.’

Telecomsector op scherp

Het onderzoek naar de werking en integriteit van Huawei-systemen heeft de telecomsector op scherp gezet. Meerdere bedrijven gebruiken apparatuur van Huawei, of het nou om antennes gaat, of om hardware of software in de kern van netwerken. Bart Jacobs, hoogleraar computerbeveiliging aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, over de ontdekking van een achterdeur naar klantgegevens: ‘Dit klinkt als een smoking gun, met mogelijk geopolitieke consequenties.’

De vondst van het verborgen kanaal komt op een politiek brisant moment. Het kabinet staat op het punt een ­beslissing te nemen over deelname van Huawei aan het nieuw aan te leggen mobiele 5G-netwerk. Het is een stuk sneller en betrouwbaarder dan 4G; in sommige gevallen tot wel honderd keer zo snel. De nationale terrorismecoördinator NCTV inventariseert op dit moment de risico’s op spionage door Huawei bij telecompartijen.

Westerse overheden, de Verenigde Staten voorop, vrezen dat de Chinese overheid Huawei gebruikt om in het Westen te spioneren. De Verenigde Staten, Australië, Japan en Nieuw-Zeeland hebben het bedrijf al in de ban gedaan. De Amerikaanse president Donald Trump tekende woensdag een presidentieel decreet waarin hij een nationale noodsituatie uitroept en Amerikaanse bedrijven verbiedt zaken te doen met telecombedrijven die een veiligheidsrisico vertegenwoordigen. Dit opent de weg voor een ban op Huawei.

Alternatieven zijn duurder

Maar een beslissing is niet eenvoudig. De politieke- en economische belangen zijn groot. Huawei is een belangrijke speler die relatief goedkoop goede producten levert. Alternatieven zoals Nokia en Ericsson zijn duurder. Hoogleraar Jacobs wijst erop dat ‘al onze geheimen’ straks over het 5G-netwerk gaan. ‘Nederland zit klem tussen de wens van de Verenigde Staten om Huawei te weren en de economische belangen. Deze jongste ontdekking zou de doorslag kunnen geven.’

Het kabinet hoopt binnen twee weken een beslissing te nemen. In een advies, ingezien door de Volkskrant, schrijven AIVD en MIVD dat ze het ‘onwenselijk’ vinden dat Nederland zich afhankelijk maakt ‘van IT-producten en -diensten uit landen waarvan is vastgesteld dat ze een offensief cyberprogramma tegen Nederlandse belangen voeren’.

China zet al jaren op grootschalige wijze hackers in die in het Westen op zoek gaan naar vertrouwelijke gegevens en intellectueel eigendom. Daaruit valt op te maken dat het advies van AIVD en MIVD om partijen te weren bij systemen die de ‘kritieke belangen’ van Nederland raken, mede over Huawei gaat.

De inlichtingendiensten wijzen erop dat 5G grote kansen met zich meebrengt maar dat de maatschappij extra kwetsbaar wordt voor digitale spionage en sabotage. ‘Ten aanzien van de telecomsector kan worden gedacht aan het vergaren van klant-, geolocatie- en telefonieverkeersgegevens.’

Hun advies sluit aan bij de opstelling van Groot-Brittannië en ook telecompartij KPN. Die besloten al eerder Huawei enigzins te weren: de Chinese techgigant mag wel antennes leveren voor 5G, maar geen hard- en software voor de kern van het netwerk. De AIVD adviseert om partijen als Huawei nu al uit te faseren in de bestaande infrastructuur voor 2G, 3G en 4G. Telecompartijen moeten daar desnoods wettelijk toe worden gedwongen.