'Hoog tijd voor regels over wind op schaatsbanen'

AMSTERDAM - 'Ik denk dat de omstandigheden een beetje gemanipuleerd worden', zei hij tegen de NOS-televisie. 'De roosters staan de goede kant op. Je hebt geen tegenwind, je hebt rugwind.'

Van Veen sprak er zijn zorgen over uit. Zijn redenering: als de ventilatiekanalen aan en uit kunnen worden gezet, kunnen ze ook tijdens specifieke ritten aan of uit worden gezet. Op die manier zou een Russische ijsmeester Russische schaatsers aan extra rugwind kunnen helpen. En Nederlandse schaatsers aan windstilte.

De trainer beschuldigde de Russen niet van manipulatie. Hij zei te geloven in een eerlijke uitslag. Zijn schaatsers Koen Verweij en Marrit Leenstra wonnen de 1.500 meter. De andere uitslagen wezen evenmin op manipulatie ten nadele van Nederlanders. Er waren meer Nederlandse dan Russische schaatsers die een persoonlijk record reden.

Ziet Van Veen spoken nu de Winterspelen in het Russische Sotsji snel naderbij komen? Niet helemaal. De wind is in overdekte ijsstadions vaker onderwerp van discussie. Beert Boomsma, de ijsmeester van Thialf, sprak zeven jaar geleden in de Volkskrant al het vermoeden uit dat op verschillende ijsbanen rugwind wordt gecreëerd met behulp van ventilatiesystemen. Hij dacht aan Berlijn, Erfurt en Calgary.

In Calgary moesten de luchtkokers van het ventilatiesysteem tijdens een wereldbeker in 2005 zelfs worden uitgezet, ondanks protesten van ijsmeester Mark Messer. Die bezwoer dat hij geen rugwind opwekte om rijders aan toptijden te helpen. De luchtstromen werden volgens hem slechts gebruikt om de hoge hal te verwarmen tot 16 graden, de temperatuur waarbij het Canadese ijs het snelst is.

Het schaatsen kent geen regels over rugwind, zoals de atletiek. Het zou ook niet eenvoudig te controleren zijn voor de ISU, de internationale schaatsunie. Zodra de schaatsers op het ijs hun rondjes draaien, begint het namelijk te waaien in een hal. Met hun bewegingen brengen ze de stilstaande lucht in beweging. Die draait met ze mee.

In theorie zou een schaatsploeg van vier man een teamgenoot aan tijdwinst kunnen helpen door tijdens diens wedstrijd op de inrijbaan rondjes te rijden. Vooral in een hal met lange rechte wanden en ronde bochten, zoals in Calgary, ontstaat dan een cirkelende wind. Een peloton marathonrijders kan het in elke hal fiks laten waaien.

In Kolomna is de ijsbaan gebouwd door Bertus Butter, de vroegere ijsmeester van Thialf. In 2008, kort na de opening van het stadion, zei hij dat de snelheid van de baan samenhangt met de klimaatcontrole en het 'taaie' water dat uit een bron op 75 meter diepte komt. Hij repte destijds met geen woord over de blowers waarover Van Veen zich zorgen maakt.

Butter is ook verantwoordelijk voor de olympische ijsvloer in Sotsji. Die baan is volgens hem ontworpen om een ideale luchtcirculatie op gang te brengen. Rugwind, met andere woorden. 'Ik denk dat het behoorlijk snel kan gaan, omdat eigenlijk alles rond is', zei Butter onlangs in Sotsji tegen de NOS. 'De lucht wil dan ook meelopen, zodat het als een cycloon werkt. Nou ja, een cycloontje.'

Zal iedereen in Sotsji de wind even hard in de rug hebben? Van Veen wil het liever niet overlaten aan de ijsmeester van president Poetin. Tegen de NOS zei hij: 'Ik denk dat de ISU het eens goed moet onderzoeken.'

undefined