Hongaarse premier verkoopt mislukt referendum als 'uitstekend resultaat'
Het referendum in Hongarije, over de door de EU verplichte opname van vluchtelingen, is ongeldig door een te lage opkomst. Van de mensen die wel naar de stembus gingen, stemde bijna iedereen (zo'n 98 procent) tegen. Reden voor premier Viktor Orbán om de uitkomst alsnog te presenteren als een 'uitstekend resultaat', maar het is de vraag of dit terecht is.
Volkskrant-verslaggever Jenne Jan Holtland zegt vanuit Hongarije dat Orbán de 'pijnlijke' uitkomst in zijn voordeel verkoopt. 'In zijn speech viel het woord opkomst niet een keer.' Zijn sterkste punt is volgens Holtland dat de groep nee-stemmers groter is dan destijds de groep ja-stemmers voor toetreding tot de EU (3 miljoen versus 3,2 miljoen). Reden voor Orbán om alsnog te proberen in de grondwet te laten opnemen dat alleen het Hongaarse parlement kan beslissen over de hoeveelheid niet-Hongaren in het land.
Zijn plannen en positieve reactie ten spijt, in Brussel kan Orbán een minder harde vuist maken met het ongeldige referendum dan hij had gehoopt. Op dit moment loopt bij het het Hof van Justitie al een zaak waarin Hongarije de verplichte spreidingsplannen die de EU oplegt aan lidstaten aanvecht. Volgens de Europese afspraken zou Hongarije 1.294 vluchtelingen moeten opnemen.
Referendum Hongarije
'Satire is dood nu de Hongaarse politiek zelf zo absurd is' (+)
Hongaren koesteren hun hek aan de grens met Servië. 'Ze hadden moeten zien hoe agressief vluchtelingen zich gedroegen.' (+)
Stemhokje
In het stemhokje moesten kiezers zondag de vraag beantwoorden of de Europese Unie ook zonder toestemming van het Hongaarse parlement verplichte opname van vluchtelingen kan voorschrijven. Aan het referendum nam rond de 45 procent van de 8 miljoen stemgerechtigden deel. 50 procent plus één stem was nodig om het referendum geldig te verklaren. De radicale nationalistische partij Jobbik, die ook tegen een EU-quotum is, vindt dat Orbán vanwege het referendum-'fiasco' moet terugtreden.
Concluderen dat Orbán onterecht de overwinning claimt, betekent niet automatisch dat de oppositie heeft gewonnen. 'Zij zijn zeer gefragmenteerd', zegt Holtland. 'Dat 60 procent van de kiesgerechtigden niet nee heeft gestemd, zegt niet zoveel. Eigenlijk heeft alleen de satirische Partij van de Tweestaartige Hond (MKKP) het goed gedaan. Hun campagne om Hongaren een ongeldige stem te laten uitbrengen was enorm succesvol. Een ongekend aantal van 6,3 procent van de stembiljetten bleek ongeldig.'
Zevende grondwetswijziging
De kans is desondanks groot dat de oppositie de zevende grondwetswijziging van Orbán sinds 2012, waarin hij wil laten vastleggen dat Hongarije bepaalt hoeveel buitenlanders welkom zijn in het land, niet kan voorkomen in het parlement. Dit is wel wat de oppositie te doen staat, schrijft de Hungarian Spectrum in een commentaar. 'Het referendum was een poging om de greep van de Orbán regering op de samenleving te versterken. Die is mislukt. Het is nu aan de oppositie om deze nederlaag in hun voordeel te gebruiken.'
Lukt dit niet, dan dreigt een impasse in Europa. Een lidstaat heeft dan grondwettelijk vastgelegd niet mee te zullen werken aan een EU-akkoord.
