Hoge masten vingen te veel wind

Onlangs is een nieuwe Europese norm voor hoogspanningsmasten in werking getreden, waarmee de veiligheid van de mast zeer nauwkeurig kan worden beoordeeld. Sommige van de bestaande masten uit de jaren vijftig voldoen niet meer aan de huidige norm.

Het probleem bij hoogspanningsmasten is dat ze heel weinig of geen incasseringsvermogen hebben. Als één onderdeel in de mast bezwijkt, dan is er een grote kans dat de hele mast omgaat. Daar komt bij dat de belasting op de masten in de loop van de jaren is toegenomen door extra kabels, extra veiligheidsvoorzieningen en de vele verflagen die op de constructie zijn aangebracht.

Dat deze masten enkel door wind zijn bezweken, is wel bijzonder. De meest kritische belasting voor hoogspanningsmasten is namelijk meestal ijzel in combinatie met wind. In het verleden zijn er ook in Nederland wel masten bezweken door deze combinatie van weersomstandigheden. Dat er nu masten enkel door wind omvallen, geeft aan dat ofwel de windsnelheid extreem veel hoger is geweest dan de normwaarde, ofwel dat de constructie niet meer voldoet aan de normwaarde.

Sinds de aanleg van het huidige netwerk in de jaren vijftig en zestig is het energieverbruik in Nederland verdrievoudigd. Het hoogspanningsnetwerk zit momenteel ver over de maximale capaciteit en de productiecapaciteit van elektriciteit in Nederland zal tussen nu en 2016 verdubbelen. TenneT heeft aangekondigd in het kader van deze ontwikkelingen de transportcapaciteit van het netwerk sterk te gaan verhogen. Een unieke kans om de constructieve veiligheid van de huidige lijnen eens goed onder de loep te nemen.

Joop de Fouw
De auteur is technisch directeur van ingenieursbureau Conbit Engineering BV. Het verbaast hem dat woensdag vijf hoogspanningsmasten bij de storm in Oost-Nederland omver werden geblazen. Normaal wordt een schade van deze omvang door een combinatie van omstandigheden aangericht. Kennelijk zijn de reuzen moe.