Hoe wordt een nieuwe paus gekozen?
Hieronder volgt een overzicht van de procedure zoals die tot dusverre altijd gevolgd is bij de verkiezing van een nieuwe paus.
Zodra een paus overlijdt of terugtreedt, begint een periode zonder paus, het sedesvacatio. De kardinalen komen bij elkaar 'in conclaaf' (minstens 120 onder de 80 jaar) en beginnen hun stemmingsperiode. Dit gebeurt in het geheim en daarom mogen de kardinalen geen contact hebben met de buitenwereld.
De kardinalen schrijven de naam van hun kandidaat op een stembiljet, waarbij zij proberen hun handschrift onherkenbaar te maken, en vouwen het papier tweemaal op. Dan komen ze een voor een naar voren om hun biljet in een urn te laten vallen, maar eerst buigen zij het hoofd en spreken zij de volgende eed uit: 'Ik roep Christus de Heer die mijn rechter zal zijn tot getuige dat mijn stem is gegeven aan degene van wie ik voor God denk dat hij gekozen moet worden'.
De stembiljetten worden overgedragen aan drie stemopnemers, kardinalen die door het lot worden aangewezen. Het lot wijst ook drie revisoren aan om het werk van de stemopnemers te controleren.
De stemopnemers schudden de biljetten door elkaar en tellen het aantal. Komt dat niet overeen met het aantal stemgerechtigde kardinalen, dan worden de biljetten verbrand en wordt de stemming overgedaan. Klopt het aantal, dan vouwt stemopnemer nummer één het eerste biljet open en noteert de naam die hij daarop vindt. Nummer twee noteert de naam eveneens, waarna nummer drie deze hardop uitspreekt en het biljet aan een draad rijgt. Als alle namen zijn opgenoemd worden de uiteinden van de draad aan elkaar geknoopt.
De stemopnemers tellen de stemmen op en noteren de totalen. Vervolgens kijken de revisoren de biljetten en de notities van de stemopnemers na. Na elke stemming worden de biljetten en alle gemaakte notities verbrand. Gevolg: zwarte rook, de mensen buiten weten dat er nog geen nieuwe paus is.
Als er kardinalen zijn die te ziek zijn om het conclaaf bij te wonen worden er door het lot drie 'infirmarii' aangewezen om met een stembus naar hen toe te gaan.
Als één kandidaat een tweederde meerderheid heeft, is hij verkozen tot nieuwe paus. Na 30 stemrondes kunnen de kardinalen besluiten over te gaan tot een stemronde met een gewone meerderheid.
Als er een paus is gekozen, worden de stembiljetten wederom verbrand, tezamen met chemicaliën of nat stro. Er is dan sprake van 'witte rook'. Even later wordt de wachtende menigte op het Sint Pieterplein gemeld dat 'Habemus Papam'. 'We hebben een paus'.
