Hoe verloopt de weg naar Accepto en Habemus Papam?

Dinsdag kan de nieuwe paus worden gekozen, als het Heilige College van Kardinalen in conclaaf gaat. Wat dient u allemaal te weten over de pausverkiezing?

Cor Speksnijder
De Nederlandse kardinaal Wim Eijk groet collega's voor het gebed in het Sint Pieterskerk in Vaticaanstad, Italie. Beeld anp
De Nederlandse kardinaal Wim Eijk groet collega's voor het gebed in het Sint Pieterskerk in Vaticaanstad, Italie.Beeld anp

Een paus wordt gekozen door het Heilige College van Kardinalen, dat achter gesloten deuren - in conclaaf - bijeenkomt in de Sixtijnse kapel in Vaticaanstad. Kiesgerechtigd zijn kardinalen jonger dan 80 jaar. Er mogen niet meer dan 120 kardinalen deelnemen.

Afgesloten van de buitenwereld
De camerlengo, kardinaal-schatbewaarder, houdt toezicht op het verkiezingsproces. Om geheimhouding te garanderen en beïnvloeding te voorkomen, mogen de geestelijken tijdens het conclaaf geen contact hebben met de buitenwereld. De Sixtijnse Kapel wordt gecontroleerd op camera's en microfoons. Degene die het verplichte zwijgen verbreekt, wordt gestraft met excommunicatie.

Tijdens het conclaaf slapen de kardinalen in het Huis van de Heilige Martha, het gastenverblijf bij de Sint-Pietersbasiliek. Dit onderkomen wordt pas sinds 1978 gebruikt voor de pausverkiezing. Tot die tijd werd de zaal van de Sixtijnse Kapel afgesloten en moesten de geestelijken de nacht doorbrengen in eenvoudige houten cellen.

Als de deelnemers in de Sixtijnse Kapel zijn aangekomen en een gelofte van zwijgzaamheid hebben afgelegd, klinkt het bevel extra omnes - iedereen naar buiten - voor degenen die niet bij de verkiezing zijn toegelaten.

Stemming
De kardinalen schrijven de naam van een kandidaat op een briefje, dat ze in een kelk op het altaar doen. Een paus moet met tweederde van de stemmen worden gekozen. Als dat niet wordt gehaald, volgt een nieuwe stemronde - maximaal vier per dag. Als er na dertig stemronden nog geen paus is, kan de camerlengo besluiten dat een gewone meerderheid voldoende is.

Tweemaal daags worden de stembriefjes verbrand. Aan de kleur van de rook die opstijgt uit de schoorsteen van de Sixtijnse Kapel kunnen belangstellenden buiten opmaken of er een nieuwe paus is. Zolang de keuze niet is gemaakt is de rook zwart. Zodra er een paus is gekozen wordt een stof toegevoegd aan de briefjes waardoor er witte rook verschijnt.

Aanvaarding
De kardinalen begroeten het resultaat met applaus. De gekozene wordt gevraagd of hij het pausschap aanvaardt. Met het antwoord 'Accepto' is hij formeel het nieuwe hoofd van de rooms-katholieke kerk en bisschop van Rome. Dan laat hij weten wat zijn pauselijke naam zal zijn. Met de woorden Habemus Papam (We hebben een paus) wordt hij getoond aan de wachtenden op het St-Pietersplein.

Wilt u belangrijke informatie delen met de Volkskrant?

Tip hier onze journalisten


Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright @volkskrant.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden