Commentaar
Hoe een soepele opstelling van beide partijen een 'harde Brexit' kan voorkomen
Als zowel de Britten als de EU weigeren zich soepel op te stellen, is de uitkomst voor beide partijen nadelig.
Het lange afscheid van Groot-Brittannië is begonnen. Met het in werking stellen van artikel 50 heeft de Britse regering de procedure in gang gezet die over twee jaar moet leiden tot het vertrek van Groot-Brittannië uit de Europese Unie. Nu komt het erop aan of de Brexit in harmonie zal verlopen of op een vechtscheiding zal uitdraaien.
Voor de Europese Unie is het vertrek van de Britten een gevoelige klap die het zelfvertrouwen van de gemeenschap zwaar op de proef stelt. Vooral in het Europees Parlement, dat uiteindelijk moet instemmen met de voorwaarden van de scheiding, heerst verbittering. Tientallen jaren heeft de EU geprobeerd het de Britten naar de zin te maken en nu willen ze eruit, liefst met behoud van al het tafelzilver.
Het gevoel is: als we de Britten dat toestaan, zullen nog meer landen de uitgang kiezen. Om dat te voorkomen, moet de EU volgens europarlementariërs als Guy Verhofstadt duidelijk maken dat er een hoge prijs staat op het opzeggen van het lidmaatschap. Maar toegeven aan wraakzuchtige gevoelens - ook al bezweert iedereen dat daar geen sprake van is - is een recept voor een mislukking. Dat zou bovendien de indruk wekken dat de EU een soort Sovjetrijk is: een gevangenis der volkeren.
Andersom moeten ook de Brexiteers hun romantische ambities bijstellen. Het is domweg niet reëel te verwachten dat Groot-Brittannië de EU kan verlaten met medeneming van alle rechten en achterlating van alle plichten: wel de voordelen van de interne markt, maar niet het bijkomende vrije verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal. Dat zou Groot-Brittannië een gunstiger positie geven dan Noorwegen (geen lid van de EU). In ruil voor toegang tot de interne markt moet Noorwegen de EU-regels aanvaarden, zonder dat het mag meepraten in Brussel.
Als beide partijen weigeren zich soepel op te stellen, loopt de procedure onherroepelijk uit op een 'harde Brexit': dan valt Groot-Brittannië over twee jaar in één klap uit de EU. Dat zou zowel voor de Britten als voor de EU heel onvoordelig zijn.
